Sparta (grad)

Za ostale upotrebe, v. Sparta (razvrstavanje).

Sparta Σπάρτη Spárti
Osnovni podaci
Država	Grčka
Periferija	Peloponez
Prefektura	Lakonija
Stanovništvo	18184 (2001.)
Površina	84,5 km²
Gustoća stanovništva	215/km²
Visina	210 m
Koordinate	37°4′N 22°26′E / 37.067°N 22.433°E / 37.067; 22.433
Poštanski broj	231 00
Pozivni broj	27310
Registarska oznaka	ΑΚ
Karta
Sparta Položaj grada na karti Grčke

Sparta (grčki: Σπάρτη [Spárti — Sparti]) je grad i općina u grčkoj Periferiji Peloponez. Sparta je glavni grad Prefekture Lakonije.

Sparta se prostire na mjestu antičkog grada Sparte. Po popisu iz 2001 godine općina Sparta imala je 18.184 stanovnika^[1], od čega je 14, 817 živjelo u samom gradu Sparti.

Glavni članak: Sparta

Sve do početka 19. vijeka, naselje Sparta bilo je malo selo koje je ležalo u sjeni važnijeg obližnjeg srednjovjekovnog grčkog grada Mistre. Nakon Grčkog rata za nezavisnost 1834 godine, tadašnji grčki kralj Oto I odlučio je nanovo izgraditi Spartu na mjestu starijeg historijskog naselja, s istim imenom, koje se na modernom grčkom jeziku (demotiki) izgovara Sparti, a na starijem lokalnom grčkom (cakonika) Sparta.

Moderni Sparta planirana je i građena s ambicijama da postane jedan od najljepših gradova nove Grčke, sa širokim bulevarima i parkovima. Za vrijeme Kraljevine Grčke (1832.-1973.), titula Knez od Sparte upotrebljavala se za nasljednog krunskog princa (grčki: διάδοχος) - diádokosa.

Današnja Sparta je administrativno sjedište Prefekture Lakonije. Sparta je sjedište arhaičnog dijalektalnog grčkog jezika znanog kao Cakonika, koji se očuvao do današnjeg dana jedino u Lakoniji u cijelom Peloponezu, i kojeg govori jako malo ljudi. Sparta je središte poljoprivrednog kraja u dolini rijeke Evrotas. U gradu se prerađuju citrusi i masline.

U samom gradu nalazi se Arheološki muzej u kojem su pohranjeni brojni artefakti iz antičkog arheološkog nalazišta Sparta koje se nalazi na sjevernom rubu grada. Na sjeverozapadnom rubu grada nalazi se Leonidin grob - Leonidaion, Gradska saborna crkva nalazi se na jugo zapadu, gdje se nalaze i južna vrata za antičku akropolu - znanu kao Lakedomonija . Na akropoli se nalaze ostatci Rotunde, ostatci antičkog teatra (1.-2. vijek), hrama Atene Kalkiokos i mala monaška crkva iz 10. vijeka Osios Nikonas. Na izlazu iz Akropole kod sjevernih vrata, nalaze se; ostatci starijih zidina, hrama Heroon, Likurgov oltar i svetišta Artemide Ortije.

•  Libanon Byblos
•  Srbija Niš
•  SAD Stamford (Connecticut)
•  SAD Catonsville (Maryland)
•  Australija Moreland (Victoria)
•  Mađarska Šopron

• Leonida I, vođa 300 spartanskih vojnika u Termopilskoj bitci

• Sparta na stranici laconia.org (en)

Sparta (grad) na Wikimedijinoj ostavi