Zrenjanin
Zrenjanin (do 1935. Veliki Bečkerek, 1935–46. Petrovgrad; rum. Becicherecu Mare [ˈbet͡ʃʲkereku ˈmare], mađ. Nagybecskerek [ˈnɒɟbɛt͡ʃkɛrɛk], njem. Großbetschkerek [ˈɡʁoːsˌbɛtʃkəʁɛk]), najveći grad u Banatu, Vojvodina, Srbija.
Administrativni je centar Srednjobanatskog okruga, kao i istoimene opštine. Godine 2002. grad je imao 79.773, dok je opština imala 132.051 stanovnika.
Zrenjanin je najveći grad u Banatu i treći najveći grad Vojvodine (iza Novog Sada i Subotice).
Zrenjanin se spominje 1326. godine kao selo podignuto na tri ostrva reke Begej. Kasnije je bila podignuta i tvrđava, a mesto su naselili Srbi, Nemci, Rumuni, Italijani, Francuzi, čak i Španci ("Nova Barselona"). Veliki Bečkerek (Nagybecskerek), stari naziv mesta, postao je trgovište 1769. godine. Grad je 1807. doživeo katastrofalni požar. Od 1935. godine grad se naziva Petrovgrad, a od 1946. godine – Zrenjanin, po narodnom heroju Žarku Zrenjaninu Uči.
U Drugom svetskom ratu s područja Zrenjanina je sedam narodnih heroja poginulo u borbi, a oko 10.000 stanovnika bilo je u logorima i zatvorima, od čega je 2.500 streljano.[nedostaje referenca]
U opštini se nalaze naseljena mesta: Melenci, Taraš, Jankov Most, Elemir, Klek, Aradac, Banatski Despotovac, Knićanin, Lazarevo, Botoš, Lukićevo, Ečka, Lukino Selo, Mihajlovo, Tomaševac, Stajićevo, Orlovat, Čenta, Farkaždin, Perlez i Belo Blato.
- Brigadira Ristića
- Aradac
- Bagljaš
- Centar
- Gradnulica
- Gradnulica guvno
- Čontika
- Žitni trg
- 4. jul
- Dolja – Crni Šor
- Mala Amerika
- Duvanika
- Stari Bagljaš
- Mužlja
- Mužljanska kolonija
- Lesnina
- Ruža Šulman
- Berbersko
- Novo Berbersko
- Putnikovo
- Šećerana
- Zeleno Polje
- Šumica
- Gradnulica Bikes
U gradu i okolini ima dosta kulturno-istorijskih spomenika i poznatih institucija: Narodni muzej, Palata Dunđerski, Pozorište, Istorijski arhiv, Biblioteka, Likovna kolinija u Ečki s Galerijom i mnoge škole. Postoji Banatsko udruženje književnika http://www.najboljeizbanata.rs/best-from-banat-trg-umetnika.php[mrtav link] koje dodeljuje nagradu NAJBOLJE IZ BANATA na Savindan svake godine, predsedavajući je Ivan Danikov.Izdavačka kuća Art-Projektizdaje časopis za književnosti umetnost NaTron.
1976. godine sa radom počinje Kulturno-umetničko društvo "Gik Banat Pionir". Osnivači su sundiklane i omladinske organizacije građevinsko-industrijskog kombinata "Banat". Kulturno-umetničko društvo danas broji oko 300 članova, koji su raspoređeni u Izvođačkom, starijem dečjem, dečjem ansamblu, kao i u najmlađem dečjem sastavu koji uči svoje prve korake i igre, Narodnom orkestru i pevačkoj grupi. U Društvu rade mladi ljudi, sa igrčkim iskustvom od 10 i više godina, i sami potekli iz ovog društva, veliki entuzijasti, stičući svoje znanje od eminentnih stručnjaka i poznavaoca našeg folklora i muzike na seminarima u organizaciji Etnografskog fakulteta iz Beograda, i muzičkim školama, koji su i danas aktivni učesnici i stvaraoci programa i koji svoju ljubav prema igri, pesmi i narodnim instrumentima, pokušavaju da prenesu na one koji tek stasavaju. Društvo je član Saveza amatera kulturno umetničkih društava opštine Zrenjanin, član Udruženja dečjih ansambala Srbije, zatim član Udruženja radničkih kulturno-umetničkih društava Srbije, i član Međunarodnih organizacija I.O.V. i C.I.O.V. od 1998. godine.
Zrenjanin je značajan industrijski centar Banata i Vojvodine. U Zrenjaninu su industrija tekstila, tepiha, nameštaja, duvana, građevinsko-industrijski kombinat, brodogradilište na Begeju, a najvići je poljoprivredno-prehrambeni kombinat. Na reci Begeju i Begejskom kanalu razvijen je ribolov. Poznata su i lovišta, a pored Melenaca je i banja Rusanda (osnovana 1859).
U Zrenjaninu postoji nekoliko sportskih klubova FK "Banat" , RK "Proleter Agroživ" , STK" Banat" , Savate Klub "Banat" , KK " Proleter Naftagas" , AK "Proleter" Zrenjanin , AK "Banat" Zrenjanin , AK "AS 023" , Škola Atletike "Long Jump Ivana Španović" i KK "Zrenjanin" . Ronilački klub "Begej"
- László Kovács, pisac i pjesnik;
- Ivan Ivanji, pisac i prevodilac;
- Ivan Pančić, slikar i fotograf;
- Aranka Palatinus, spisateljica i novinarka;
- Joe Penner, američki komičar i radio-zvijezda 1930-ih;
- Ivana Španović, poznata atletičarka;
- Momir Rnić, poznati rukometaš i trener;
- Dejan Bodiroga, poznati košarkaš najbolji igrač Evrope iz Kleka;
- Vladimir Grbić, poznati odbojkaš iz Kleka;
- Nikola Grbić, poznati odbojkaš iz Kleka;
- Nenad Bjeković, poznati fudbaler i član uprave FK Partizan iz Beograda;
- Milorad Stanulov, poznati veslač osvajač olimpijske medalje;
- Slobodan Dubajić, bivši fudbaler;
- Vukosava Đapić, atletičarka;
- Miroslava Najdanovski, poznata srpska plivačica
- Ilija Ivić, poznati fudbaler;
- Vladimir Ivić, poznati fudbaler;
- Zvonimir Vukić, poznati fudbaler;
- Jovana Brakočević, poznata odbojkašica ;
- Dejan Govedarica, bivši fudbaler;
- Danica Živanov, bivša jugoslovenska atletičarka
- Roberto Rac, poznati vijolinist, "čudo od djeteta";
- Vanja Kevresan, poznati Jazz gitarista
- Mirko Vučurević ili Vučurović, poznati privrednik i bivši vlasnik FK Banat iz Banatskog Dvora
- Ivana Popadić-Popov, savate borac i član Savate Saveza Srbije;
- Milivoje Brakočević, bivši rukometaš;
- Zvonimir-Zvonko Vujin, poznati bokser;
- Maja Ognjenović, poznata odbojkašica ;
- Žarko Soldo, bivši fudbalski trener;
- Mirko Todorović, bivši fudbaler;
- Sreten Vasić, bivši fudbaler;
- Jelena Živković, poznata rukometašica;
- Žarko Čabarkapa, košarkaš;
- Stojanka Novaković - "Stoja", poznata folk pevačica;
- Jani Hajdu, poznati sportski trener ;
- Ferenc Hampamer, poznati kajakaš
- Slavko Anđel Slive, poznati žongler;
- Duško Tošić, poznati fudbaler;
- Janika Balaž, srpski tamburaš romskog porekla;
- Zoran Tošić, poznati fudbaler;
- Ivan Lenđer, poznati plivač;
- Kristina Kukić, karatiskinja;
- Kristina Kija Kockar, rijaliti pobednica, pevačica, glumica;
- Slobodan Radanović, rijaliti učesnik, pevač;
- Izvor informacija o gradu
- Službena prezentacija grada i opštine Arhivirano 2009-02-08 na Wayback Machine-u (srpski i engleski)
- Privredni portal grada Zrenjanina
- Info portal i servis Asocijacije Mesnih zajednica grada Zrenjanina Arhivirano 2013-11-04 na Wayback Machine-u
- Informacioni portal grada Zrenjanina
- KTV Televizija Arhivirano 2013-08-29 na Wayback Machine-u
- Radio Televizija SANTOS
- Službena stranica rimokatoličke dijeceze Zrenjanin Arhivirano 2008-07-01 na Wayback Machine-u
- Moj Zrenjanin
- Stranica hotela "Vojvodina"
- List Zrenjanin
- Zrenjaninski Sport Arhivirano 2013-08-14 na Wayback Machine-u
- Stranica lokalnog nedeljnika "Zrenjanin"
- Zrenjanin online[mrtav link]
- Vila Daniel, Zrenjanin
- Lovački dvorac Kaštel Ečka[mrtav link]
- NaTron časopis za književnost i umetnost Arhivirano 2009-06-16 na Wayback Machine-u
- Arhiv Zrenjanin
- [1][mrtav link]
- Evropski Pokret Zrenjanin
- Radio 105 Zrenjanin