Filipe Nyusi

Filipe Jacinto Nyusi (amezaliwa 9 Februari, 1959 katika wilaya ya Mueda, mkoa wa Cabo Delgado, kaskazini mwa Msumbiji) ni mwanasiasa kutoka nchi ya Msumbiji. Anahudumu kama rais wa nne tangu 2015.

Alizaliwa katika familia ya wakulima na alikuwa mtoto wa nne kati ya watoto saba. Wazazi wake, Jacinto Nyusi na Angelina Daima, walikuwa wanachama wa harakati za ukombozi za FRELIMO (Frente de Libertação de Moçambique), ambazo zilipigania uhuru wa Msumbiji kutoka kwa wakoloni wa Kireno.

Akiwa na miaka 14, Nyusi alijiunga na FRELIMO na kupatiwa mafunzo ya kijeshi. Baada ya uhuru wa Msumbiji mwaka 1975, aliendelea na masomo yake ya sekondari katika Chuo cha FRELIMO huko Nachingwea, Tanzania. Nyusi alihitimu elimu ya juu ya uhandisi wa mitambo katika Chuo Kikuu cha Kimataifa cha Brno huko Jamhuri ya Czech. Baadaye alipata shahada ya uzamili katika Chuo Kikuu cha Manchester nchini Uingereza.

Nyusi alijipatia sifa katika jeshi la Msumbiji, akishikilia nyadhifa mbalimbali katika vikosi vya ulinzi na usalama. Mnamo mwaka 2008, aliteuliwa kuwa Waziri wa Ulinzi na Usalama wa Msumbiji, nafasi aliyoishikilia hadi mwaka 2014. Katika wadhifa huu, Nyusi alisimamia mipango na mikakati ya kuimarisha jeshi la nchi na kushirikiana na vikosi vya kimataifa katika operesheni za kulinda amani.

Mnamo mwaka 2014, chama cha FRELIMO kilimteua Filipe Nyusi kuwa mgombea wake wa urais kufuatia kumalizika kwa kipindi cha uongozi wa Rais Armando Guebuza. Nyusi alishinda uchaguzi wa urais kwa asilimia 57 ya kura, akiwashinda wapinzani wake kutoka vyama vya RENAMO na MDM. Alipokea madaraka rasmi tarehe 15 Januari 2015, na kuwa rais wa nne wa Msumbiji tangu uhuru.

Nyusi aligombea tena urais mwaka 2019 na kushinda kwa asilimia 73 ya kura, hivyo kuanza muhula wake wa pili Januari 2020. Ushindi huu uliimarisha nafasi ya FRELIMO kama chama tawala, licha ya upinzani mkali kutoka kwa vyama vingine na changamoto za kisiasa na kiusalama.

Filipe Nyusi ameonyesha jitihada za kuendeleza miundombinu ya taifa, hususan katika sekta za elimu, afya, na uchukuzi. Serikali yake imefanya juhudi za kuvutia uwekezaji wa kigeni, hususan katika sekta za gesi asilia na madini, ili kukuza uchumi wa nchi. Nyusi pia amejitahidi kuimarisha mahusiano ya kimataifa na kuleta utulivu wa kisiasa nchini.

Hata hivyo, uongozi wake umekumbana na changamoto kubwa. Mkoa wa Cabo Delgado umekuwa ukikumbwa na mashambulizi ya wanamgambo wa Kiislamu,^[1] hali ambayo imeleta taharuki na kuhatarisha usalama wa raia. Serikali ya Nyusi imekuwa ikipambana na kundi hili kwa kushirikiana na majeshi ya kigeni, lakini tatizo hili bado halijapatiwa suluhisho la kudumu.^[2][3]

Rushwa na umasikini pia ni changamoto kubwa kwa Msumbiji.^[4] Licha ya juhudi za kupambana na ufisadi, taifa hilo bado linakabiliwa na tatizo hili, ambalo limeathiri maendeleo ya kiuchumi na kijamii. Nyusi amekuwa akihimiza uwajibikaji na uwazi katika utendaji wa serikali, lakini bado kuna kazi kubwa ya kufanywa.

Filipe Nyusi ameoa Isaura Nyusi, na wanao watoto wa nne. Akiwa kiongozi wa FRELIMO, Nyusi anafuata itikadi ya ujamaa na maendeleo. Anaamini katika ushirikiano na wananchi wake, akiwataka kushiriki kikamilifu katika kujenga taifa lao. Nyusi ni kiongozi anayeamini katika ushirikiano wa kikanda na kimataifa, na amekuwa mstari wa mbele katika juhudi za kuimarisha Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC).

Makala hii kuhusu mwanasiasa fulani bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Filipe Nyusi kama wasifu wake, habari za maisha au kazi yake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.