Çabani Meydan Muharebesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Çabani Meydan Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Çabani Meydan Muharebesi (1541 yılından bir resim) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Şirvanşahlar Devleti |  Safevîler | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| I. Farruh Yasar | Şah İsmail Emir Bayram Han Karamanlı (ölü) Lala Hüseyin Bey | ||||||
| Güçler | |||||||
| 20.000 süvari ve 6.000 piyade | 7.000 süvari | ||||||
Çabani Muharebesi ya da Çabani Meydan Muharebesi (Azerice: Cabanı döyüşü) - Şirvan şahı I. Farruh Yasar ile Safevi şeyhi Şah İsmail arasında Ekim 1501'de, günümüzde Azerbaycan sınırları içinde olan Şamahı şehri yakınında yer alan Çabani Ovası'nda yapılan savaş. Muharebe Safevi ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı.
Savaşın nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Akkoyunlularla birleşerek öldürdükleri babası Şeyh Haydar ve dedesi Şeyh Cüneyt'in öcünü almak;
- Şeyh İsmail'in, Şiilik mezhebini Azerbaycan'da yaymak istemesi;
- Giderek güçlenen Safevi kuvvetlerini ortadan kaldırmak;
İsmail Safevi Anadolu'da kendisine taraftar topladıkdan sonra Erzincan'da düzenlenen toplantıda Safevilerin kalıtsal düşmanı Şirvanşah Farruh Yasar'la savaşa başlamak için karar alındı ve 1500 yılında Farruh Yasara karşı yaklaşık 7 bin taraftarı ile saldırıya geçti.
Savaş[değiştir | kaynağı değiştir]
Ordunun Emir Bayram Han Karamanlı önderliğinde Tekeli ve Zülkadir aşiretlerinden olan savaşçılardan oluşan öncü ekibi "Koyun ölümü" denilen yerde Kura nehri'ni geçmeliydi. Fakat emir nehri geçmeyi olanaksız buldu. Buraya gelen İsmail ilk olarak atın üzerinde yüzerek karşı kıyıya çıktı ve ardından tüm Kızılbaş ordusu nehri geçerek Şamahı'ya doğru ilerledi.[1]
Bu arada İsmail'in karşısına çıkan Şeki hakiminin orduları püskürtüldü. Şirvanşah Şamahı'dan çıkarak iyi takviye edilmiş Kabala kalesine gitmişti. Şamahı'da nüfusun şehirden kaçmasını önlemek ve onların güvenliğini sağlamak amacıyla İsmail adamlarından Kulu beyi Şamahı'ya gönderdi. Fakat İsmail Şamahı'ya girdiğinde, tüm nüfus şehri terk ederek dağlarda gizlenmişdi.
Birkaç gün Şamahı'da duran İsmail Şirvanşahın kendi birlikleri ile Buğurt kalesinin yakınındaki ormanda kamp saldığını öğrendi. İsmail düşmanı takip etmeye karar verdi, ama onu aynı yerde bulmadı. Şamahı'nın işgali haberini alan Farruh Yasar Gülistan kalesine çekilmeye karar verdi. Fakat o, bu kaleye ulaşamadı, İsmail askerlerle beraber Çabani denilen yerde onu karşıladı.
İsmail 7 binlik süvari ile 20 bin atlı ve askeri nizamla dizilmiş 6 bin piyadesi olan Farruh Yasar'ın birliklerini perişan etti, Şirvanşah kendisi ise kaçtı. Şirvanşah birliklerinin salim kalmış bölümleri Gülistan kalesine çekildi. Kızılbaşlar ganimet olarak bir hayli emlak ve sığır ele geçirdiler. Onlar öldürülenlerin kafalarından kale yaptılar.[1]
Savaşın sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]
Şirvanşah atla Buğurt kalesine doğru kaçmaya başladı. Fakat Kızılbaş grubu Gülistan kalesinin yakınında onu durdurdu. Lala Hüseyin Bey'in mirahuru Şahgeldi ağa yüzden tanımadığı Şirvanşahı attan çekip salmış ve başını keserek İsmail'e getirmiştir. Esir Şirvanlılar Farruh Yasar'ın cesedini tanıyıp onu gömdüler. Farruh Yasar mağlup edilerek helak olduktan ve Şamahı alındıktan sonra İsmail babasının ve dedesinin öcünü almak için tuttuğu tüm esirleri öldürttü.