Çamur volkanı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çamur volkanı, volkanik arazilerde, kil, mil, sıcak su ve gaz çıkışından oluşan küçük çamur konileridir. Gerçek yanardağ değildir, hiçbir zaman lav püskürtmezler.[1]
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Ebatları, 1-2 metre yükseklik 1–2 m genişlik ile 700 m yükseklik, 10 km genişliğe kadar değişebilir. Çamur volkanlarının dağılışının doğalgaz ve petrol yataklarıyla ilişkili olduğu ileri sürülür. 1938'de Azerbaycan'da çamur volkanları vasıtası ile yeni petrol yatakları bulunmuştur.[2] Endonezya'da doğalgaz kuyusu sondajı sırasında patlama olmuş, yeni bir çamur volkanı oluşmuştur.[3]
Küçük olanlar sığ denizel, bataklık, göl, gelgit düzlüğü, yarı-sıvı çökeller içinden su ve/veya gazın basıncıyla tabaka yüzeyinde oluşan yapılardır. Büyük çamur volkanları levha sınırlarındaki derin yapılarda oluşur. Volkan konisinin yükseklik-çap oranı 1/4 ile 1/15 arasında değişir.
Dağılışı[değiştir | kaynağı değiştir]
Çamur volkanları; Azerbaycan, Türkmenistan, Gürcistan, Ukrayna, Kırım, Romanya, Kazakistan, İtalya, Özbekistan, Irak, İran, Hindistan, Çin, Burma'da, Batı Pasifik kuşağında; Japonya, Sahalin, Borneo, Java, Malaya Adaları, Yeni Zelanda, Amerika, Alaska, Kanada, Meksika, Venezuela, Kolombiya'da tespit edilmiştir.[2]
Türkiye'de Samsun-Sinop açıklarında Karadeniz'in derinliklerinde çamur volkanı tespit edilmiştir. Doğalgaz ve petrol aramaları sırasında 30 mil açıkta, 700 m derinlikte, 180 m'ye kadar püsküren çamur volkanı keşfedildi.[4]
Dünyada bilinen 2000'den fazla çamur volkanın 344'ü Azerbaycan'dadır. Bu volkanların bir kısmı Azerbaycan'a ait Hazar Denizi tabanında bulunur. Dünyada 42 ülkede bu tür volkan bulunur. Hazar Denizi, Akdeniz ve Karadeniz'in derinliklerinde çamur volkanları tespit edilmiştir.[5]
Denizin sığ tabanında oluşan çamur volkanları bazen adalar oluşturur.[6]
Azerbaycan'daki çamur volkanları turizm ve sağlık alanında yararlanılır. Buralarda çamur banyosu yapmanın cilt ve cilt altı hastalıklara, bağışıklık sistemine iyi geldiği iddia edilir.[7]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Kobustan Millî Parkı, Azerbaycan -
Lökbatan Çamur Volkanı, Azerbaycan -
Yellowstone'da çamur volkanı -
El Totumo, Kolombiya -
Britanya Kolumbiyası, Nahlin Yaylası
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ UZUN, Prof. Dr. Ali. "Çamur volkanı" (PDF). aliuzun.info/. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ a b BAYRAKTUTAN, Dr. M. Salih. "ÇAMUR VOLKANLARI ALT KOMİSYONU KURULDU" (PDF). jmo.org.tr. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ "İnsan eliyle oluşan 10 felaket". ntv.com.tr. 12 Mayıs 2010. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ "Karadeniz'in dibinde dev çamur volkanı". hurriyet.com.tr. 17 Kasım 2005. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ "Alimlərimiz dünyada ilkə imza atdılar". xeberle.com (azerice). 17 Ocak 2014. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ "Bu da çamur volkanı". sabah.com.tr. 28 Ekim 2015. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ "Azerbaycan'da Turistler Volkandan Çıkan Çamurla Banyo Yapıyor". haberler.com. 11 Temmuz 2015. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
