Çaybaşı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Çaybaşı | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Ordu |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Furkan Çakır[1] |
| • Belediye başkanı | Mesut Karayiğit (YRP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 165 km² |
| Rakım | 530 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 13,922 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 12.398 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 52310 |
| İl alan kodu | 0452 |
| İl plaka kodu | 52 |
Çaybaşı, Ordu ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin merkezidir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bugün Çaybaşı adını taşıyan yerleşmenin eski adı Çilader'dir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Çilader (چیلادر) olarak geçer. Bu sırada bi köy olan Çilader, Ordu vilayetinin Ünye kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[3] 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 586 kişiden oluşuyordu.[4]
Çilader, 1950 genel nüfus sayımında bir köy olarak Tekkiraz bucağına bağlanmıştı. Bu sırda Ünye ilçesi, Karakuş, Tekkiraz ve merkez nahiyelerinden oluşuyordu. Tekkiraz bucak merkezinin nüfusu 478 kişiden oluşurken, Çilader köyünde 896 kişi yaşıyordu.[5] Beş yıl sonra yapılan genel nüfus sayımında "Ciladere" olarak yazılmış olan Çilader, aynı zamanda 20 köyü kapsayan bir nahiyeydi. Tekkiraz nahiyesinin bazı köyleri Çilader nahiyesine bağlanmıştı. Bı sırada Karakuş, Akkuş adıyla kaza olduğu için Ünye kazası Çilader, Tekkiraz ve merkez nahiyelerinden oluşuyordu. Nahiye merkezi Çilader'in nüfusu 946 kişiden oluşuyordu. Çilader nahiyesinin toplam nüfus ise, 18.982 kişiyi kapsıyordu.[6]
Bucak merkezi Çilader adı, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 1959 yılında kanunla Çaybaşı olarak değiştirilmiştir.[7] Nitekim bucak merkezi, Çaybaşı (Çilâder) olarak kaydedilmişken, bucak olarak Çilader adı korunmuştur.[8] 1965 genel nüfus sayımında ise, bucak Çaybaşı, bucak merkezi de Çaybaşı (Cilader) olarak yazılmıştır. Çaybaşı, 20 Ağustos 1971'de belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[9] 1975 yılında gelindiğinde bucak merkezi Çaybaşı, belediyesi ve postanesi olan bir yerdi. Nüfusu 2.305 kişiden oluşuyordu. Çaybaşı bucağı sınırları içinde 28 köy bulunuyordu ve bu köylerin toplam nüfusu 34.240 kişiden oluşuyordu. Çaybaşı bucağında nüfus açısından en büyük yerleşme Yoğunoluk köyüydü ve köyde 3.586 kişi yaşıyordu.
Çaybaşı, Ünye ilçesine bağlı bucakken, 1990 yılında ilçe ve ilçe merkezi olmuştur. Bu sırada Çaybaşı ilçesi, Akbaba, Devecik, Eğribel, Göksü, İçeribükü, İlküvez, Kapılı, Köklük ve Kurudere olmak üzere dokuz köyü kapsıyordu. İlçe merkezinin nüfusu 6.526 kişi, ilçeninki de 15.195 kişiden oluşuyordu.[10]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Çilader kasabası, Ordu il merkezine ? km uzaklıktadır. Çilader ilçesinin kuzey ve doğusunda Ünye ilçesi, batısında İkizce, güneyinde Akkuş ilçe sınırları bulunur. Yüzölçümü 165 km²'dir. İlçe merkezi, Akçay ve Cüri ırmakları arasında yükselen arazi üzerinde kuruludur. Yörede güneye doğru yükselen arazide görünüşe yassı topoğrafya şekilleri hakimdir.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe, 26 mahalleden oluşmaktadır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[11] | 21.721 | 6.526 | 15.195 |
| 2000[12] | 15.372 | 4.810 | 10.562 |
| 2007[13] | 15.108 | 4.803 | 10.305 |
| 2008[14] | 15.089 | 4.848 | 10.241 |
| 2009[15] | 14.376 | 4.431 | 9.945 |
| 2010[16] | 14.207 | 4.370 | 9.837 |
| 2011[17] | 13.850 | 4.159 | 9.691 |
| 2012[18] | 15.295 | 5.262 | 10.033 |
| 2013[19] | 15.163 | 15.163 | veri yok |
| 2014[20] | 13.643 | 13.643 | veri yok |
| 2015[21] | 13.127 | 13.127 | veri yok |
| 2016[21] | 13.310 | 13.310 | veri yok |
| 2017[21] | 12.871 | 12.871 | veri yok |
| 2018[21] | 13.922 | 13.922 | veri yok |
| 2019[21] | 12.687 | 12.687 | veri yok |
| 2020[21] | 12.398 | 12.398 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015.
- ^ "8/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 193.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 89" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021.
- ^ "1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 314" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 427.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 634". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021.
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 459" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2022.
- ^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 20 Ağustos 1971. 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
- ^ 1990 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1991, ISBN 975-19-0377-7.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çaybaşı Nüfusu - Ordu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ordu Çaybaşı Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Çaybaşı Belediyesi Resmi Sitesi30 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.