İskit dini
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İskit dini, Klasik Antik Çağ boyunca Orta Asya ve Doğu Avrupa'nın Karadeniz-Hazar stepleri içerisinde egemen olmuş antik bir halk olan İskitlerin mitolojilerini, ritüel uygulamalarını ve inançlarını kapsar. Din hakkında bilinen az şey, 5. yüzyıl Yunan tarihçisi ve etnografı Herodot'un eserine dayanır. İskit dininin, öncülü olan Proto-Hint-İran diniyle ilgili olduğu ve daha sonra gelecek Slav, Macar ve Türk mitolojilerinin yanı sıra bazı çağdaş Doğu İran ve Oset geleneklerini de etkilediği varsayılmaktadır.
Arkeoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Arkeolojik bağlamda İskit mezarları, özellikle de savaş arabası mezarları, at kurban etme ile bağdaşlaştırılır. Atlı mezarların tarihi eneolitik döneme kadar uzanmaktadır. Herodot, İskit Kralı mezarlarında atların kurban edildiğini yazmıştır. Yüzlerce at aynı zamanda bir Demir Çağı kurgan mezarında bulunmuştur.
Panteon[değiştir | kaynağı değiştir]
Herodot’a göre İskitler, Yunanistan’daki Klasik Antik Çağ tanrılarına eşit olan yedi tanrı ve tanrıçadan (heptad) oluşan bir panteona ibadet etmekteydi. Sekizinci bir tanrının İskit soyluları tarafından tapınıldığını söyleyen Herodot, tanrıların İskitçe isimlerini şu şekilde vermiştir:[2]
- Tabiti (Ταβιτί) - Hestia (Tabiti'nin, Hindu Tapati tanrısı ve Avestaca tapaiti, Latince tepeo gibi diğer birçok Hint-Avrupa dilinde yer alan "yanmak" fiili ile alakalı olduğu düşünülür[3][4]) Tabiti tanrıların kraliçesi olarak görülmüştür.[5]
- İskit Ares (Yunanca: Ἄρης) - Ares
- Papaios (Παπαῖος) - Zeus
- Api (Ἀπί) - Gaia
- Oitosyros (Οἰτόσυρος) - Apollo
- Argimpasa (Ἀργίμπασα) - Afrodit Urania
- Thagimasidas (Θαγιμασάδας) - Poseidon
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ redrawn from B. A. Rybakov, Язычество древней Руси ("Paganism of Ancient Rus", 1987, fig. 7).
- ^ Macaulay (1904:314). Cf. also Rolle (1980:128–129); Hort (1827:188–190).
- ^ West, M. L. Indo-European Poetry and Myth. Oxford: Oxford University Press, 2007.
- ^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 378–379
- ^ MacLeod, Sharon (7 Aralık 2013). The Divine Feminine in Ancient Europe: Goddesses, Sacred Women and the Origins of Western Culture. McFarland. s. 116-128. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.