İslam edebiyatı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Maxfield Parrish tarafından çizilen "Ali Baba". Ali Baba ve Kırk Haramiler, Binbir Gece Masalları'nda geçmektedir.
Viktor Vasnetsov tarafından çizilen uçan halı. Uçan halı, üzerinde bulunan insanları anında veya hızlı bir şekilde hedeflerine ulaştırmak için kullanılabilecek efsanevi bir halıdır.

İslam edebiyatı, herhangi bir dilde İslami bakış açısıyla yazılmış edebiyattır.

Genel bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

İslami dünyadan en bilinen eser, çerçeve anlatı tekniğiyle Pers Prensesi Şehrazad'ın anlattıklarına dayanan Binbir Gece Masalları'dır. Eser, 10. yüzyılda şekillendi, 14. yüzyıla kadar son halini aldı ve eserdeki masalların sayısı ve türü bir el yazmasından diğerine değişmiştir.[1] Bu derleme, Batı'da 18. yüzyılda, ilk olarak Antoine Galland tarafından tercüme edildiğinden bu yana etkili olmuştur.[2] Özellikle Fransa'da birçok taklidi yazılmıştır.[3] İran'ın ulusal destanı olan Firdevsî'nin Şehnâme'si Pers tarihinin efsanevi ve kahramanca bir anlatımıdır. İbn Nefis ile İbn-i Tufeyl, felsefi romanın öncüleridir. İbn-i Tufeyl tarafından yazılan aydınlanma ve felsefi roman olan Hayy bin Yakzan (Uyanık Oğlu Hay), Gazzâlî'nin Tehâfütü'l-Felâsife eserine bir cevaptır. İbn Nefis ise yazdığı er-Risaletü'l-Kâmiliyye fi's-sîreti'n-nebeviyye ile İbn-i Tufeyl'e cevap vermiştir. Bu iki anlatıdaki protagonistler (Hayy ve Kamil), ıssız bir adada inziva hayatı yaşayan kendi kendini eğiten vahşi çocuklardır ve bu iki eser, bir çöl adası hikâyesinin en eski örnekleridir. Ancak Hayy, hikâyenin geri kalanı için çöl adasındaki hayvanlarla yalnız yaşıyorken Kamil'in hikâyesi çöl adasının ötesine uzanmaktadır. Böylece erişkinliğe girme konulu bilinen en eski eser olmakla birlikte ilk bilimkurgu romanlarından biri sayılmaktadır.[4][5][6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ John Grant and John Clute, The Encyclopedia of Fantasy, "Arabian fantasy", s. 51, 0-312-19869-8
  2. ^ L. Sprague de Camp, Literary Swordsmen and Sorcerers: The Makers of Heroic Fantasy, s. 10 0-87054-076-9
  3. ^ James Thurber, "The Wizard of Chitenango", p 64 Fantasists on Fantasy edited by Robert H. Boyer and Kenneth J. Zahorski, 0-380-86553-X
  4. ^ Dr. Abu Shadi Al-Roubi (1982), "Ibn Al-Nafis as a philosopher", Symposium on Ibn al-Nafis, Second International Conference on Islamic Medicine: Islamic Medical Organization, Kuwait (cf. Ibn al-Nafis As a Philosopher 6 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopedia of Islamic World).
  5. ^ Nahyan A. G. Famy astronomy, cosmology and geology known in his time. His main purpose behind this science fiction work was to explain Islamic religious teachings in terms of science and philosophy through the use of fiction.
  6. ^ Dr. Abu Shadi Al-Roubi (1982), "Ibn Al-Nafis as a philosopher", Symposium on Ibn al Nafis, Second International Conference on Islamic Medicine: Islamic Medical Organization, Kuwait (cf. Ibnul-Nafees As a Philosopher 6 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopedia of Islamic World).