Ķ

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Latin alfabesi
Ķķ harfi
Ķ ķ
Ķ ķ
Ķ sesinin latin alfabesindeki temsili.

Ķ Letoncada İnce K sesidir. Letonca kj olarak izah edilir; Kiril alfabelerindeki Ќ harfine denk düşer.

Türkî Kiril alfabelerinin romanizasyonunda ise tam tersine kalın bir K sesi olarak yer alır.

Türki alfabelerde ses değeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Gırtlaktan çıkan ve oldukça kalın bir K sesi olarak okunur ve söylenir. Örneğin: Kazakça Қасқыр (Ⱪasⱪır: Kurt), Қой (Ⱪoy: Koyun) sözcüklerinde olduğu gibi. Bu sözcüklerdeki K sesleri gırtlaktan ve kalın olarak çıkarılır.

Kimi zaman gırtlaktan çıkarılan kalın bir K/G sesini karşılar. İç Anadolu ve Doğu Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılır. Arapçadaki Kaf (ق) harfine denk düşer. Tunus ve Cezayir Arapçasında Türkçedeki gırtlaktan söylenen K harfine benzeyen bir sesi karşılamak için noktasız ٯ harfi kullanılır.

Kullanıldığı diller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakça, Uygurca, Özbekçe ve ayrıca Karakalpakça ile Tofaca'da Қ biçimiyle yer alan Kiril harfine denk düşer. Türk dilleri dışında Abhazca, Osetçe Çukçice, Hantıca ve İtelmence gibi Asya dillerinde de bulunur. Kiril alfabesi kullanan başka Türk dillerinde ise aşağıdaki Kiril harflerinin karşılığıdır.

  • Ӄ ӄ : Kiril Kancalı Ka harfi. (Çukçice, Hantıca ve İtelmence gibi Asya dillerinde bulunur.)
  • Ҡ ҡ : Başkurtça Qa harfi. Örneğin Başkurtçadaki Ҡалын (Kalın) sözcüğünün çevirisi Ⱪalın olarak yapılır ve okunuşu Qalın (Kalın/Galın) biçimindedir. Baştaki K veya G sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir.
ISO temel Latin alfabesi
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz
Özel işaret almış K harfi
Kuyruk işaretini kullanan harfler

tarih paleografi türetimler diyakritik noktalama rakamlar harf listesi