Şahinbey

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Şahinbey
Şahinbey'in Gaziantep'teki konumu
Şahinbey'in Gaziantep'teki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlGaziantep
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamHayrettin Çiçek[1]
 • Belediye başkanıMehmet İhsan Tahmazoğlu (AK Parti)
Rakım900 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam906,043
 • Kır
-
 • Şehir
931.116
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu27070
İl alan kodu0342
İl plaka kodu27

Şahinbey, Gaziantep ilinin bir ilçesidir. 2022 yılı nüfus verilerine göre Gaziantep'in birinci, Türkiye'nin ise en büyük üçüncü ilçesi konumundadır.

İlçe, Antep Savunması'nda üstün yararlılıklar gösteren Şahin Bey'in anısına bu ismi almıştır. Ayrıca Atatürk’ün, nüfus kütüğüne bağlı olduğu Bey Mahallesi Şahinbey ilçesinde yer alır. Gaziantep'in bir mahallesi olan Şahinbey, Gaziantep'in 1987'de büyükşehir olmasından sonra ilçe konumuna getirilmiştir.

Adının kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe adını, Antep savunması sırasında Antep Heyeti Merkeziyesi’nin önerisi üzerine Kilis Yolu Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı’na getirilen ve "Düşman Cesedimi Çiğnemeden Antep’e Giremez" diyerek Kilis Yolu Elmalı Köprüsü üzerinde Antep Halkını galeyana getirerek, Kuvâ-yi Milliye ruhunun kıvılcımını çakan, Komutan Şahin Bey’in adından almakta olup, bir de burada Şahinbey Anıtı yapılmıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Şahinbey yöresinin tarihi MÖ 4000 yıllarına uzanmaktadır. Gaziantep ilinin yerleştiği alanın, ilk uygarlıkların doğup geliştiği Mezopotamya ve Akdeniz arasında bulunması, dolayısıyla tarih öncesi çağlardan beri insan topluluklarına yerleşme sahası ve uğrak yeri olmuştur.

MÖ 1800 yıllarında Hititlerin egemenliği altında kalan bölge, Hititlerden sonra Asurluların, MÖVI.yüzyılda da Perslerin egemenliğine girmiş ve Kapadokya Satraplığına bağlanmıştır. MÖ.IV.yüzyılda İskender’in egemenliğine girmiş, Onun ölümünden sonra Seleukoslar hakim olmuştur. MÖ.II.yüzyılda Roma’nın desteği ile bağımsızlığını sürdüren yöre, kısa bir süre Kommagene Krallığı’na bağlanmış ve MS.72’de Romalılar tümü ile buraya hakim olmuş, X.yüzyılın sonlarında Bizans’ın Telukh Theması’na (Yerel Yönetim Birimi) bağlanmıştır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra, Selçuklu Hanedanı Emir Afşin yönetiminde 1067’de akınlar yapmış ve Türkmen boyları yöreye yerleşmiştir. Yöredeki Anadolu Selçuklu yönetimi Haçlıların 1098’de Urfa Haçlı Kontluğu’nu kurmalarına kadar sürmüştür. Yöre 1150’de yeniden Selçukluların egemenliğine girmiştir. Daha sonra Halep Eyyubileri buraya hakim olmuşsa da, 1218’de bir kez daha Selçukluların eline geçmiştir. İlhanlıların Anadolu’da etkili oldukları dönemde Memlüklulara bağlanmış, 1259’da İlhamlıların eline geçmiş ve her iki devlet arasında çekişme konusu olmuştur. XIV. yüzyıl boyunca Memlüklular ile Dulkadiroğulları arasında sürekli el değiştirmiş, XV. yüzyılda da Osmanlılar bu bölge ile ilgilenmeye başlamışlardır. Yavuz Sultan Selim’in Memlük Devletini ortadan kaldırması ile 1516’da Gaziantep yöresi ile birlikte Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Şahinbey, Mustafa Kemal Atatürk'ün nüfusa kayıtlı olduğu ilçedir.

Coğrafi Yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şahinbey, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Gaziantep iline bağlı bir ilçedir. İlçe toprakları içerisinde ortalama yüksekliği 1.496 metre olan Sof Dağları bulunmaktadır. Bu dağlar doğuya doğru uzanır. Sof Dağları arasında çok sayıda küçük vadiler bulunmaktadır. Denizden 850 m. yükseklikte olan ilçenin yüz ölçümü 960 km², toplam nüfusu ise 926.544’tür.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Şahinbey’de yazların sıcak ve kurak, kışların serin ve yağışlı geçtiği Akdeniz iklimi hüküm sürer. Sıcaklık sıfırın altına pek düşmez, karlı gün sayısı ortalama bir veya iki gündür. Akdeniz bitkisi olan zeytin, bağ, limon ve turunçgiller iklim şartlarına elverişlidir. Tarım olarak zeytin yetiştiriciliği ve fıstık yetiştiriciliği yaygındır. Nizip zeytini bu bölgeye has bir zeytin türüdür.[3]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[4] 422.671 384.510 38.161
2000[5] 538.373 498.159 40.214
2007[6] 679.053 658.522 20.531
2008[7] 700.056 686.102 13.954
2009[8] 721.982 708.602 13.380
2010[9] 743.685 730.562 13.123
2011[10] 769.495 756.867 12.628
2012[11] 795.283 782.899 12.384
2013[12] 817.258 817.258 veri yok
2014[13] 845.528 845.528 veri yok
2015[14] 870.493 870.493 veri yok
2016[14] 886.476 886.476 veri yok
2017[14] 902.424 902.424 veri yok
2018[14] 906.043 906.043 veri yok
2019[14] 926.544 926.544 veri yok
2020[14] 931.116 931.116 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin ekonomisi, küçük sanayiye dayalıdır. İl merkezinin hemen yanı başında olduğundan ekonomisi gelişmiştir. Özellikle gıda, dokuma, temizlik malzemesi alanlarında çok sayıda küçük atölyeler bulunmaktadır. Gaziantep’e yakınlığından dolayı aynı zamanda, ilin alışveriş merkezi durumundadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^ "Gaziantep ve çevresinin iklimi" (PDF). 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  4. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  12. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  13. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  14. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]