13 Mart

13 Mart günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

13 Mart, Miladi takvime göre yılın 72. (artık yıllarda 73.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 293 gün vardır.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 624 - Bedir Muharebesi gerçekleştirildi.
• 1781 - Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs, Alman kökenli İngiliz gök bilimci, William Herschel tarafından keşfedildi.
• 1840 - Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî takvimi olarak Rumi Takvim, kullanılmaya başlandı.
• 1881 - Rus Çarı II. Aleksandr, Narodnaya Volya adlı örgütün gerçekleştirdiği bombalı bir suikast sonucunda öldü.
• 1899 - Mustafa Kemal, '1283' yaka numarasıyla Kara Harp Okulu'nun piyade sınıfına yazıldı.
• 1900 - Fransa'da çocuk ve kadınların çalışma saatleri, günde 11 saat ile sınırlandırıldı.
• 1919 - Kâzım Karabekir, Erzurum'da 15'inci Kolordu Komutanlığına atandı.
• 1926 - Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı Atay ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikâyesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli, Milliyet gazetesinde (Bugünkü Milliyet'le aynı değildir. 1935'ten itibaren Tan adıyla yayınlanan gazete) yayımlandı.
• 1933 - Almanya'da Joseph Goebbels, Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı oldu.
• 1940 - Finlandiya'nın teslim olması ile Kış Savaşı bitti.
• 1954 - Dien Bien Phu Muharebesi başladı.
• 1955 - Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde çatıştı, bir kişi öldü.
• 1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 11, 12 ve 13. idamları: Yasa dışı TKEP'i (Türkiye Komünist Emek Partisi) kurup örgütün adını duyurmak için 1980 yılında müteahhit Nuri Yapıcı'yı ve MHP İzmir il sekreteri eczacı Turan İbrahim'i öldüren sol görüşlü militanlar Seyit Konuk, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar, idam edildiler.
• 1983 - Beylerbeyi'nde restorasyonu süren tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı, gece çıkan yangında kül oldu. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen hasar gördü.
• 1992 - Erzincan'da Richter ölçeğine göre 6.8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.
• 1994 - İstanbul Boğazı'nda iki Rum gemisinin çarpışması sonucunda yangın çıktı. 15 denizcinin öldüğü, 17 denizcinin de kaybolduğu kaza sonucu denize yayılan petrol çevre kirliliğine yol açtı.
• 1996 - Efes Pilsen basketbol takımı Koraç Kupası'nı aldı.
• 1996 - İskoçya'nın Dunblane kasabasındaki Dunblane İlkokulunda okulu basan silahlı bir kişi, 3 dakika içinde sınıf öğretmeni ve 5-6 yaşlarındaki 16 çocuğu öldürdü. Saldırıdan sonra saldırgan, kendi kafasına kurşun sıkarak yaşamına son verdi.
• 2006 - ABD'de 11 Eylül saldırılarının tek sanığı olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi davasında tanıkların yalan söylemeye yönlendirildiği ortaya çıktı. Yargıç, tanıklıkları iptal etti ve duruşmayı askıya aldı.
• 2013 - Vatikan'da yeni Papa belli oldu. Katolik dünyasının 266. Papası, Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio oldu. I. Francis ismini seçen Kardinal, 1000 yıldır Avrupa dışından seçilen ve Latin Amerikalı olan ilk Papa'dır.
• 2014 - Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ve Galler'de eşcinsel evlilik yasası yürürlüğe girdi.
• 2016 - Ankara Güvenpark'ta bomba yüklü araçla intihar saldırısı düzenlendi. Patlamada ölen kişi sayısı 37 olarak açıklandı. Saldırıdan önce sabah saatlerinde ülke genelinde Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapıldı.
• 2020 - COVID-19 pandemisi nedeniyle Türkiye'de yüz yüze eğitime ara verildi, uzaktan eğitime geçildi.

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1499 - Juan Rodríguez Cabrillo, İspanyol-Portekizli kâşif (ö. 1543)
• 1615 - XII. İnnocentius, Katolik Kilisesi'nin 242. Papası (ö. 1700)
• 1674 - Jean Louis Petit, Fransız cerrah ve vidalı turnikenin mucidi (ö. 1750)
• 1741 - II. Joseph, (1765-1790) döneminde Kutsal Roma-Germen imparatoru (ö. 1790)
• 1763 - Guillaume Marie Anne Brune, Fransız mareşal ve siyaset adamı (ö. 1815)
• 1764 - Charles Grey, Britanyalı siyasetçi (ö. 1845)
• 1800 - Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimât'ın mimarı ve devlet yöneticisi (ö. 1858)
• 1830 - Antônio Conselheiro, Brezilya dini lider ve vaiz (ö. 1897)
• 1839 - Tage Reedtz-Thott, Danimarkalı siyasetçi (ö. 1923)
• 1855 - Percival Lowell, Amerikalı iş insanı, yazar ve matematikçi (ö. 1912)
• 1870 - John Isaac Briquet, İsviçreli botanikçi (ö. 1931)
• 1880 - Otto Meissner, Almanya Cumhurbaşkanı Dairesi başkanı (ö. 1953)
• 1881 - Enrique Finochietto, Arjantinli akademisyen, doktor ve mucit (ö. 1948)
• 1883 - Eugen von Schobert, Alman general (ö. 1941)
• 1886 - Blavatniy Nikifor İvanoviç, Ukraynalı asker ve toplum eylemcisi, dramaturg, gazeteci (ö. 1941)
• 1889 - Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından (ö. 1949)
• 1892 - Pedro Calomino, Arjantinli eski millî futbolcu (ö. 1950)
• 1897 - Yeğişe Çarents, Ermeni şair ve yazar (ö. 1937)
• 1897 - Richard Hildebrandt, Nazi Almanyasında Reichstag üyesi ve siyasetçi (ö. 1952)
• 1898 - Henry Hathaway, Amerikalı sinema yönetmeni ve aktör (ö. 1985)
• 1899 - John H. van Vleck, Amerikalı fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (ö.1980)
• 1908 - Myrtle Bachelder, Amerikalı kimyager, akademisyen, bilim insanı ve asker (ö. 1997)
• 1910 - Kemal Tahir, Türk roman yazarı ve düşünür (ö. 1973)
• 1911 - L. Ron Hubbard, Amerikalı yazar (ö. 1986)
• 1913 - Sergey Mihalkov, Sovyet ve Rus yazarıydı (ö. 2009)
• 1915 - Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı (ö. 2002)
• 1916 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (ö. 2013)
• 1916 - Mario Ferrari Aggradi, İtalyan siyasetçi, eski bakan (ö. 1997)
• 1916 - Jacque Fresco, ABD'li bir endüstriyel tasarımcı, toplum mühendisi, mucit (ö. 2017)
• 1919 - Mualla Eyüboğlu, Türk mimar (Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından) (ö. 2009)
• 1921 - Al Jaffee, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2023)
• 1923 - Dimitrios İoannidis, Yunan asker (ö. 2010)
• 1925 - Roy Haynes, Amerikalı caz davulcusu
• 1926 - Doğan Avcıoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyaset adamı (ö. 1983)
• 1929 - Zbigniew Messner, Polonya'da komünist bir ekonomist ve politikacı (ö. 2014)
• 1930 - Pamela Kosh, İngiliz karakter oyuncusu (ö. 2022)
• 1939 - Macit Flordun, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1996)
• 1939 - Neil Sedaka, Amerikalı pop şarkıcısı, piyanist ve besteci
• 1941 - Donella Meadows, Amerikalı bir çevre bilimcisi, eğitimci ve yazar (ö. 2001)
• 1942 - Mahmut Derviş, Filistinli şair (ö. 2008)
• 1942 - Scatman John, Amerikalı şarkıcı (ö. 1999)
• 1943 - Şevket Altuğ, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
• 1944 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 1985)
• 1945 - Anatoli Fomenko, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından
• 1947 - Beat Richner, İsviçreli pedagog ve çellist (ö. 2018)
• 1950 - Haşim Kılıç, Türk hukukçu
• 1950 - Charles Krauthammer, Amerikalı Pulitzer Ödülü sahibi sendikacı, köşe yazarı, yazar, siyasi yorumcu ve eski hekimdir (ö. 2018)
• 1950 - William H. Macy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
• 1953 - Deborah Raffin, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 2012)
• 1955 - Bruno Conti, İtalyan futbolcu
• 1955 - Glenne Headly, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
• 1956 - Dana Delany, iki zamanlı Emmy Ödülleri kazanan Amerikan oyuncu
• 1957 - Enver Öktem, Türk sendikacı ve siyasetçi (ö. 2017)
• 1960 - Adam Clayton, İrlandalı rock grubu U2'nün bas gitaristi
• 1960 - Jorge Sampaoli, Arjantinli teknik direktör
• 1962 - Seyhan Erözçelik, Türk şair (ö. 2011)
• 1967 - Andrés Escobar, Kolombiyalı millî futbolcu (ö. 1994)
• 1968 - Ercan Saatçi, Türk müzisyen ve yapımcı
• 1971 - Annabeth Gish, Amerikalı oyuncudur
• 1971 - Günay Karacaoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
• 1971 - Allan Nielsen, Danimarkalı millî futbolcu ve teknik direktör
• 1972 - Common, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve aktör
• 1973 - Edgar Davids, Surinam asıllı Hollandalı futbolcu
• 1973 - David Draiman, Amerikalı müzisyen
• 1975 - Mark Clattenburg, İngiltere Futbol Federasyonu Futbol hakemi
• 1976 - Maxim Gunjia, Abhazya'nın defakto hükûmetinin dış işleri bakanı
• 1976 - Danny Masterson, Amerikalı aktör ve DJ
• 1980 - Caron Butler, Amerikalı basketbolcu
• 1982 - Hande Katipoğlu, Türk aktris
• 1982 - Gisela Mota Ocampo, Meksikalı siyasetçi (ö. 2016)
• 1983 - Erkan Veyseloğlu, Türk basketbolcu
• 1985 - Emile Hirsch, Amerikalı oyuncu
• 1985 - Liliane Tiger, Çek porno oyuncusu
• 1985 - Taner Sağır, Türk halterci
• 1987 - Andreas Beck, Alman Millî futbolcu
• 1989 - Holger Badstuber, Alman futbolcu
• 1989 - Marko Marin, Alman eski futbolcu
• 1990 - Anicet Abel, Madagaskarlı millî futbolcu
• 1991 - Tristan Thompson, Kanadalı profesyonel basketbolcu
• 1992 - Kaya Scodelario, İngiliz oyuncu
• 1994 - Gerard Deulofeu, İspanyol millî futbolcu
• 1995 - Jeong Min-Hyuku, Güney Koreli futbolcu
• 1998 - Jack Harlow, Amerikalı rapçi
• 2004 - Coco Gauff, bir Amerikan tenis oyuncusu

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1352 - Ashikaga Tadayoshi, Japon yönetici ve asker (d. 1306)
• 1447 - Şahruh, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı (d. 1377)
• 1513 - Şehzade Korkut, Sultan II. Bayezid'in oğlu (d. 1467)
• 1619 - Richard Burbage, İngiliz oyuncu (d. 1568)
• 1711 - Nicolas Boileau, Fransız şair ve eleştirmen (d. 1636)
• 1778 - Charles le Beau, Fransız tarihçi yazar (d. 1701)
• 1808 - VII. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (d. 1749)
• 1842 - Henry Shrapnel, İngiliz Ordusu subayıdır (d. 1761)
• 1845 - John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi (d. 1790)
• 1879 - Adolf Anderssen, Alman satranç ustası (d. 1818)
• 1881 - II. Aleksandr, Rus Çarı (d. 1818)
• 1881 - İgnati Grinevitski, Polonyalı devrimci (d. 1856)
• 1885 - Titian Peale, Amerikalı doğa tarihçisi, entomolog ve fotoğrafçı (d. 1799)
• 1900 - Catherine Wolfe Bruce, Amerikalı yardımsever ve gök bilimci (d. 1816)
• 1901 - Benjamin Harrison, Amerikalı politikacı (d. 1833)
• 1906 - Susan B. Anthony, Amerikalı kadın hakları savunucusu (d. 1820)
• 1915 - Sergei Vitte, Rus politikacı (d. 1849)
• 1936 - Francis Bell, Yeni Zelandalı siyasetçidir (d. 1851)
• 1937 - Lars Edvard Phragmén, İsveçli matematikçi (d. 1863)
• 1938 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1870)
• 1952 - Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1893)
• 1965 - Fan Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit (d. 1882)
• 1970 - Adalet Cimcoz, Türk dublaj sanatçısı ve yazar (d. 1910)
• 1975 - İvo Andriç, Sırp yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1892)
• 1977 - Hikmet Onat, Türk ressam (d. 1882)
• 1989 - Emin Fahrettin Özdilek, Türk asker ve politikacı (d. 1898)
• 1990 - Bruno Bettelheim, Amerikalı psikologtur (d. 1903)
• 1994 - Cihat Burak, Türk ressam (d. 1915)
• 1996 - Krzysztof Kieślowski, Polonyalı sinemacı ve yönetmen (d. 1941)
• 1998 - Hans von Ohain, Alman mucit (d. 1911)
• 1999 - Lee Falk, Amerikalı bir yazar, tiyatro yönetmeni ve yapımcı (d. 1911)
• 2000 - Nevzat Eren, Türk tıp doktoru (d. 1937)
• 2002 - Hans Georg Gadamer, Alman felsefeci (d. 1900)
• 2006 - Jimmy Johnstone, İskoç eski futbolcudur (d. 1944)
• 2006 - Maureen Stapleton, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1925)
• 2008 - Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş insanı (d. 1955)
• 2009 - Betsy Blair, Amerikalı bir sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1923)
• 2009 - Andrew Robert Patrick Martin, Kanadalı profesyonel güreşçi (d. 1975)
• 2010 - He Pingping, Dünyanın en kısa boylu insanı (d. 1988)
• 2010 - Jean Ferrat, Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1930)
• 2012 - Michel Duchaussoy, Fransız oyuncu (d. 1938)
• 2014 - Ahmad Tejan Kabbah, Sierra Leoneli siyasetçi (d. 1932)
• 2015 - Suzette Jordan, Hint aktvis (d. 1974)
• 2016 - Hilary Putnam, Amerikalı filozof, bilişim uzmanı, matematikçi ve bilim insanı (d. 1926)
• 2017 - Amy Krouse Rosenthal, Amerikalı çocuk kitapları yazarı, film yapımcısı ve radyo sunucusu (d. 1965)
• 2019 - Frank Cali, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideridir (d. 1965)
• 2019 - Beril Dedeoğlu, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi (d. 1961)
• 2020 - Alejandro Betts, Arjantinli hava trafik kontrolörü, siyasetçi, aktivist, yazar ve tarihçi (d. 1947)
• 2020 - Lucien Braun, Fransız felsefe tarihçisi, filozof ve akademisyen (d. 1923)
• 2020 - Filippos Peçalnikos, Yunan politikacı (d. 1950)
• 2020 - Nasır Şabani, İranlı general (d. 1957)
• 2020 - Yang Mu, Tayvanlı şair, deneme yazarı, eleştirmen, Klasik Çin Edebiyatı profesörü (d. 1940)
• 2020 - Dana Zátopková, Çekoslovak cirit atıcı (d. 1922)
• 2021 - Rostyslav Bahdasarov, Ukraynalı profesyonel futbolcudur (d. 1993)
• 2021 - Raoul Casadei, İtalyan müzisyen ve besteci (d. 1937)
• 2021 - Marvin Hagler, Amerikalı eski profesyonel boksör ve film oyuncusu (d. 1954)
• 2021 - Obren Joksimović, Sırp cerrah ve siyasetçi (d. 1952)
• 2021 - Kiyoko Ono, Japon siyasetçi ve jimnastikçi (d. 1936)
• 2021 - Erol Toy, Türk yazar (d. 1936)
• 2021 - Murray Walker, Formula 1 motor sporları yorumcusu (d. 1923)
• 2022 - Erhard Busek, Avusturyalı siyasetçi (d. 1941)
• 2022 - Vic Elford, eski İngiliz spor otomobil, ralli ve Formula 1 pilotu (d. 1935)
• 2022 - William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1950)
• 2022 - Ejder İsmailov, Azeri filolog ve siyasetçi (d. 1938)
• 2022 - Samuel Massell, Amerikalı siyasetçi ve iş adamı (d. 1927)
• 2022 - Micaëla Cousiño Quiñones de León, İspanyol-Şilili soylu (d. 1938)
• 2022 - Ľubomír Roman, Slovak siyasetçi ve aktör (d. 1944)
• 2022 - Tang Chuan, Tayvanlı aktör (d. 1952)
• 2023 - Mabo Ismaila, Nijeryalı eski futbolcu ve teknik sorumlu (d. 1944)
• 2023 - Eliseu Padilha, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1945)
• 2023 - Joe Pepitone, Amerikalı profesyonel beyzbolcu (d. 1940)
• 2023 - Barbro Westerholm, İsveçli politikacı (d. 1933)

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Erzurum'un Pasinler ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
• Artvin'in Hopa ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)

Wikimedia Commons'ta 13_Mart ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.