1899 Porto veba salgını
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| 1899 Porto veba salgını | |
|---|---|
 Dr. Ricardo Jorge Porto'da laboratuvarında | |
| Hastalık | Hıyarcıklı veba |
| Virüs cinsi | Yersinia pestis bakterisi |
| Yer | Portekiz, Porto |
| İlk vaka | Porto |
| Varış tarihi | 1899 |
| İstatistikler | |
| Doğrulanmış vakalar | 320 |
Ölümler | 132 |
1899 Porto veba salgını, Portekiz'in kuzeyindeki Porto şehrini merkez alan hıyarcıklı veba salgınıdır.
Portekiz'in Porto kentinde vebanın görülmesi, Avrupa'da üçüncü veba salgınının ilk patlak vermesinin işaretiydi. Kıtada Kara Ölüm'ün geri döneceği korkuları nedeniyle uluslararası alanda ilgi gördü. Ayrıca, yerel ve ulusal yetkililerin yanı sıra tıp uzmanlarını, hastalığın doğası ve onu kontrol altına alma yöntemi hakkında hararetli tartışmalara soktu. Kentin dört ay boyunca askeri bir güvenlik kordonu ile çevrelenmesine ilişkin tartışmalı bir karar ABD tarafından dayatıldı. Başbakan José Luciano de Castro'nun hükûmeti bu dayatma ile karşı karşıya bırakıldı.
Kentin Sağlık ve Hijyen Hizmetleri ve Belediye Bakteriyoloji Laboratuvarı başkanı Ricardo Jorge hastalığı kontrol altına alma çabalarına öncülük etti. Sorumlu bulaşıcı ajanı doğru bir şekilde belirlemek için bizzat laboratuvar kanıtlarını topladı. Nihayetinde bu ona bir ödül kazandırdı. Modern anlamda bir hijyenist ve bakteriyolog olarak büyük bir üne kavuştu. Sonrasında başarılı denilebilecek ulusal ve uluslararası kariyerini başlattı.[1]
Toplam 320 vakadan veba salgınından olduğu düşünülen 132 ölüm vardı.[2] Ünlü bakteriyolog Luís da Câmara Pestana, salgın sırasında vebalı bir cesedi muayene ederken küçük bir çizik aldıktan sonra hastalığa yakalandı ve kısa bir süre sonra öldü.[1]
Veba salgınının kayda değer siyasi, sosyal ve ekonomik yansımaları oldu. Porto'daki cumhuriyetçiler ile Lizbon'daki kralcı hükûmet arasında tartışmalar yaşandı.[1] Portekiz'in halk sağlığı mevzuatı, krizi takip eden yıllarda modernize edildi. Salgına tepki olarak Sağlık Genel Müdürlüğü kuruldu.[3] Bu kurum halk sağlığı ve hastalıkları önleme konusunda ülkenin önde gelen kurumu olmaya devam etmektedir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "They Have a Love of Clean Underlinen and of Fresh Air: Porto, 1899". Plague Ports: The Global Urban Impact of Bubonic Plague, 1894-1901. New York: New York University Press. 2010. ISBN 9780814722336. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "Echenberg, Myron (2010). "They Have a Love of Clean Underlinen and of Fresh Air: Porto, 1899". 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "DGS: Notas históricas" [DGS: Historical notes]. Direção-Geral da Saúde (Portekizce). 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020.