1916 Amerika Birleşik Devletleri çocuk felci salgını

1916 Amerika Birleşik Devletleri çocuk felci salgını, özellikle New York şehri ve çevresinde etkisini hissettirmiş bir çocuk felci epidemisidir. 1916 Kasımında başlayıp aynı yılın ekim ayında etkisini yitiren hastalığın yaklaşık 27 bin kişiye bulaştığı ve 6 bin kişinin hastalık nedeniyle yaşamını yitirdiği tahmin ediliyor. Vakaların çok önemli bir bölümü (8,900 vaka sayısı ve 2,400 ölüm) aynı zamanda salgının çıkış noktası da olan Brooklyn ve New York çevrelerinde gözlenmiştir. Salgında, aynı yıllarda kanserden hayatını kaybeden çocuk sayısının üçte biri, kazalarda hayatını kaybeden çocuk sayısının ise onda biri kadar çocuk ölmesine rağmen, o zamana kadar böyle bir salgının bu kadar büyük ve hızlı yayılma göstermemiş olması ve hayatını kaybeden çocukların %80'inin 5 yaşından küçük çocuklar olması medyanın ilgisini çekmiştir.^[1] 1950'lere doğru sayısı gittikçe artacak ve nihayetinde çocuk felci asısının bulunmasına sebep olacak büyük çocuk felci salgınlarının ilki sayılabilir.

Salgının Ortaya Çıkışı ve Yayılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Salgın ilk olarak mülteci ağırlıklı bir bölge olan Pigtown, Brooklyn'de açığa cıkmıstır. Italyan bir ailenin çocuklarının topallıyor gibi oldugunu düşünmesi sebebiyle doktorlara ve papazlara göstermesinin birkaç gün sonrasında Çocuk felci sebepli ilk ölümler gerçeklesince, Sağlık Bakanlığı görevlileri derhal bölgeye gelerek ev ev araştırma yapmıslardır. Kısa süre içerisinde eyalet sınırlarını aşacak hale gelen virüs, ciddi bir panik atmosferi oluşturmuş, anneler çocuklarını yaz aylarında evlerden çikarmamaya başlamış ve şehrin fakir ve az gelişmiş kısımlarından çıktığı düşünülen virüsten uzak kalmak icin ziyaretler sınırlandırılmıştır. Virüsün yayılımını kısıtlamak icin yerel yönetimler de çeşitli tedbirler almış, çocukların seyahatlerinden kaynaklı bulaşlar elimine edilmeye çalışılmıştır.^[2]

Los Angeles Times 9 Ağustos 1916 tarihli sayısında bu tedbirlerin haberini söyle vermiştir: "Pek çok müfettiş sağlık raporu olmayan 16 yaşının altındaki çocukların Pennsylvania'ya girmesini engellemek amacıyla Delaware Nehri limanlarına, gemilere ve tren istasyonlarına yerleştirildi."^[3]

Henüz çocuk felci aşısı bulunmamış olduğundan uzmanlar tarafından kesin bir iyileşme rotası gösterilemiyordu. Bu sebeple hastalığın kontrolü oldukça zordu. Bu durum çocuk felcinin ölüme hızlıca götüren doğasıyla birleştiğinden ölümlerin %82'si ilk hafta, %11'i ikinci hafta, %3'ü ise üçüncü hafta içerisinde gerçekleşiyordu.^[4]

Salgına Karşı Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Salgın sebebiyle pek çok aile New York'u terk etti. Sosyal mesafe kuralları kondu ve insanların toplandığı alanlara büyük kısıtlamalar getirildi. Çocuklara çeşmelerden su içmemeleri ve havuz, plaj, lunapark gibi toplu alanlardan uzak durmaları söylendi.^[5] Enfekte olanlar medyada listelendi, evleri afişlerle işaretlendi ve ailecek karantinaya alındılar. Başlangıçta, hastalığın karasinekler aracılığıyla yayılması ihtimaline karşılık şehirlerde var olan gübrelerden kurtulmaya çalışıldı. Ancak yayılımın devam etmesi nedeniyle Sağlık Bakanlığı dikkatini diğer hayvanlara çevirdi. Bu dönemde binlerce hayvan uyutuldu. The New York Times'a göre 26 Temmuz tarihi itibarıyla 72.000 kedi uyutulmuştu.^[6] Virüsün henüz keşfedilmemiş yapısı nedeniyle halk arasında köpekbalıkları tarafından Amerika'ya taşındığı ya da mülteciler tarafından yayıldığı gibi söylentiler dolaşsa da vakaların %60'ı Amerika'da doğup büyüyen vatandaşlarda ortaya çıkmış ve Beyaz Amerikalıların, Siyahi Amerikalılara göre hastalığa daha dirençsiz oldugu Sağlık Bakanlığınca açıklanmıştır.^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]