Abdülfettah el-Burhan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Korgeneral
Abdülfettah el-Burhan
عبد الفتاح البرهان
Burhan, 2019
Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı
Görevde
Makama geliş
11 Kasım 2021[1]
Başbakan Abdullah Hamduk
Osman Hüseyin (vekaleten)
Yardımcı Muhammed Hamdan Dagalo
Malik Agar
Yerine geldiği Makam yeniden kuruldu
Görev süresi
20 Ağustos 2019 - 25 Ekim 2021
Başbakan Abdullah Hamduk
Yardımcı Muhammed Hamdan Dagalo[2]
Yerine geldiği Makam kuruldu
Yerine gelen Makam kaldırıldı
Sudan Devlet Başkanı
Görev süresi
25 Ekim 2021 - 11 Kasım 2021
Yerine geldiği Geçici Egemenlik Konseyi
Yerine gelen Geçici Egemenlik Konseyi
Askerî Geçiş Konseyi Başkanı
Görev süresi
12 Nisan 2019 - 20 Ağustos 2019
Yardımcı Muhammed Hamdan Dagalo[3]
Yerine geldiği Ahmed Avad bin Avf
Yerine gelen Geçici Egemenlik Konseyi[a]
Sudan Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı[7]
Görevde
Makama geliş
12 Nisan 2019
Yerine geldiği Ahmed Avad bin Avf
Kişisel bilgiler
Doğum Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan
11 Temmuz 1960 (63 yaşında)[8]
Gandatu, Kuzey Sudan
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Sudan
Branşı  Sudan Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları 1991-günümüz
Rütbesi Korgeneral[7]
Çatışma/savaşları İkinci Sudan İç Savaşı
Darfur Savaşı
2023 Sudan çatışmaları

Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan (Arapça: عبد الفتاح عبد الرحمن البرهان) (d. 11 Temmuz 1960),[9] Sudan'ın fiili yöneticisi olan Sudanlı bir ordu generalidir. Nisan 2019'daki Sudan Devrimi'nin ardından, protestocuların ilk lider Ahmed Avad bin Avf'dan memnuniyetsizliği nedeniyle, kurulduktan bir gün sonra askeri cunta olan Geçici Askeri Konsey'in kontrolü kendisine verildi. Ağustos 2019'da sivillerle imzalanan anayasa deklarasyonu taslağı yürürlüğe girene ve yine başlangıçta el-Burhan'ın başkanlık edeceği kolektif bir devlet başkanı Geçici Egemenlik Konseyi kurulana kadar AGK'nin başkanı olarak görev yaptı.

2020 Cuba Anlaşması, el-Burhan'ın Şubat 2021'de planlandığı gibi istifa etmesi yerine Egemenlik Konseyini 20 ay daha yönetmeye devam etmesine izin verdi.[10] El-Burhan Ekim 2021'de bir darbeyle iktidarı ele geçirdi, Egemenlik Konseyini feshetti ve ertesi ay kendisini başkan olarak tutarak yeni üyelerle Konseyi yeniden kurdu.[11][12] Daha önce Sudan Silahlı Kuvvetleri genel müfettişiydi.[13]

Mayıs 2019'da El-Burhan'ın ilk uluslararası gezisi, Abdülfettah es-Sisi ile buluşmak için Mısır'a oldu.[14] İkinci ziyareti Birleşik Arap Emirlikleri'ne oldu.[15]

Erken yaşam ve eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdülfettah el-Burhan, 1960 yılında Kuzey Sudan'daki Gandatu köyünde Sufî bir ailede dünyaya geldi. El-Burhan, köy okulunda ilk ve orta seviye okudu ve daha sonra 31. grup arasında Sudan Askeri Kolejine katılmadan önce eğitimini tamamlamak için Şendi'ye taşındı.[16]

Askerî kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Harp Akademisinden mezun olduktan sonra Hartum'da Sudan ordusunun bir parçası olarak görev yapan el-Burhan, Darfur Savaşı'nda ve İkinci Sudan İç Savaşı'nda Güney Sudan ve diğer bölgelerdeki savaş cephelerinde yer aldı. Darfur'da bölge komutanlığı yaptı.[17] Daha sonra askerî alanda eğitim almak üzere Mısır'a ve ardından Ürdün'e gitti. 2018 yılında ordunun kara kuvvetleri komutanlığına atandı.[18]

El-Burhan, kariyeri boyunca çeşitli görevlerde bulundu. Sınır Muhafız Kuvvetlerinde asker olarak başladı ve daha sonra Kara Kuvvetleri Operasyonları genelkurmay başkan yardımcısı olmadan önce bu gücün komutanı oldu ve ardından Şubat 2018'de Sudan Ordusu genelkurmay başkanı olmadan bir süre Ordu Genel Müfettişliği yaptı.[19] 26 Şubat 2019'a kadar, ülkeyi kasıp kavuran ve Ömer el-Beşir rejiminin yıkılmasını talep eden kitlesel protestolar sırasında, el-Burhan korgeneral rütbesine yükseltildi.

Geçici Askerî Konsey Başkanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

El-Burhan, Ekim 2019'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile birlikte.
El-Burhan, Ağustos 2020'de ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile birlikte.
El-Burhan, Ocak 2021'de İsrail İstihbarat Bakanı Eli Cohen ile birlikte.

El-Burhan, atanmasından kısa bir süre sonra selefi Ömer el-Beşir tarafından tutuklanan tüm tutuklu mahkumların serbest bırakılmasını televizyonda yayınlanan bir konuşmada emretti.[20]

Hartum katliamı[değiştir | kaynağı değiştir]

2019 yılının haziran ayının başlarında el-Burhan ve Dagalo'nun Mısır, BAE ve Suudi liderlere yaptığı ziyaretlerin ardından el-Burhan ve yardımcısı liderliğindeki Cancavid milisleri de dahil olmak üzere Sudan Güvenlik Güçleri ve Hızlı Destek Güçleri, Sudan'daki barışçıl protestoları bastırdı. Olay 3 Haziran Hartum Katliamı'yla sonuçlandı.[21][22] İnsan hakları grupları, barışçıl protestocuların öldürüldüğünü ve yaklaşık kırk cesedin Nil Nehri'ne atıldığını, yüzlerce kişinin Hartum sokaklarında işkence gördüğünü ve tecavüze uğradığını söyledi.[21][23]

El-Burhan'ın birleşik bir hükümet kurma konusunda muhalefetle yaptığı görüşmeler daha sonra iptal edildi. Takip eden günlerde, AGK muhalefet liderlerinden birkaçını tutukladı.[24][25]

İyad el-Bağdadi, el-Burhan'ın liderliğindeki AGK'nin karar alma sürecini, demokratik hareketlerden korkan Suudi, BAE ve Mısırlı liderlerin genel bağlamından güçlü bir şekilde etkilendiği şeklinde yorumladı.[26] Hartum Üniversitesinden mezun olan bir siyasi aktivist ve doktor olan Mahmud el-Mutasim, benzer şekilde Suudi Arabistan ve BAE'nin Orta Doğu'da demokrasilerin varlığına karşı olduğunu belirtti. Çünkü "demokrasi fikrinin kendisinin kök salması [gerekirse] ya da Ortadoğu'da yaygınlaşırsa Suudi Arabistan ve BAE'nin hükümet sistemleri için bir tehdit oluşturacaktır." dedi.[27]

İnternet kesintisi[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) dahil olmak üzere birçok insan hakları örgütü, el-Burhan liderliğindeki AGK'yi interneti kapattığı için kınadı.[28] Sözcü Şamseldin Kabbaşi, internetin ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu için uzun süre kapatılacağını belirtti.[29][30] Hareket, HRW tarafından "ağır insan hakları ihlali" olarak tanımlandı. Uluslararası medya bunu bir diktatörlük işareti olarak gördü ve eylemi kınadı.[31] Pek çoğu bunun e-Burhan'ın Cencavid olarak bilinen müttefik milislerinin Hartum'da yaptıklarını gizleme ve 3 Haziran 2019'da ve takip eden günlerde gerçekleşen ihlallere ilişkin kanıtların yüklenmesini geciktirme girişimi olduğuna inanıyor.[32]

Sivil hükûmet müzakereleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Çok sayıda protestocu sivil bir hükümet istedi. 13 Nisan 2019 Cumartesi günü el-Burhan, yakında sivil bir hükümetin kurulacağını duyurdu. El-Burhan, geçiş süresinin en fazla iki yıl süreceğine dair söz verdi.[20] Bunun için muhalefet liderleriyle görüşmeler yapılmaya başlandı.

Mayıs 2019'un sonlarında el-Burhan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin fiili hükümdarı Muhammed bin Zayid en-Nehyan'ı ziyaret etti. Arap Baharı sırasında ünlü olan bir insan hakları aktivisti olan İyad el-Bağdadi, daha sonra bu ziyaretleri (AGK Genel Başkan Yardımcısı Dagalo'nun Suudi Arabistan'daki Muhammed bin Selman'ı ziyaretiyle birlikte) AGK'yi muhalefetle müzakereleri iptal etmeye teşvik olarak yorumladı.[26] İyad el-Bağdadi'nin bu yorumu ile son gelişmeler ve Mısır'da okurken uzun zaman önce kurduğu Mısır kardeşliği ile olan bağları, el-Burhan'ın Sudan'ı demokratik ve sivil bir devlete götürmek gibi bir çıkarının olmadığına dair yaygın bir inanışa yol açtı. Çok sayıda protestocunun talep ettiği üzere Şubat 2021'e kadar sivil bir hükümet kurma sözü vermesine rağmen grubu, kilit hükümet kararlarında Hamduk liderliğindeki sivil hükümeti sürekli olarak tecrit ediyor gibi görünüyordu.[26]

Geçici Egemenlik Konseyi Başkanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Ekim 2021'de el-Burhan, Ekim 2021 Sudan Darbesi ile Başbakan Abdullah Hamduk'un sivil hükümetini devirmeye öncülük etti.[33][34] 21 Kasım 2021'de tüm siyasi tutuklular serbest bırakıldı ve sivil siyasi partilerle yapılan bir anlaşmanın parçası olarak Abdullah Hamduk yeniden başbakan oldu.[35] Hamduk'un geçiş hükümetine liderlik etmesine de izin verildi.

4 Aralık 2021'de el-Burhan, Reuters'e verdiği bir röportajda Temmuz 2023'te yapılması planlanan seçimlerin ardından Sudan Ordusunun "siyasetten çekileceğini" söyledi ve "Bir hükûmet seçildiğinde ordunun, silahlı kuvvetlerin veya güvenlik güçlerinin hiçbirinin siyasete katılacağını düşünmüyorum. Anlaştığımız şey bu ve bu doğal bir durum." dedi.[36]

9 Aralık 2021'de el-Burhan, Sudan Ordusuna karşı kışkırttıkları iddiasıyla yabancı diplomatik temsilcilere karşı alınabilecek önlemler konusunda uyardı. Ayrıca, Kasım 2021'de Başbakan Hamduk ile imzalanan siyasi anlaşmaya olan bağlılığını yineledi.[37] 20 Aralık 2021'de el-Burhan, Hamduk'a verdiği desteği dile getirerek, son atamaların kendisi ile başbakan arasındaki koordinasyon sonucu ve 21 Kasım 2021 siyasi anlaşmasına uygun olarak yapıldığını da sözlerine ekledi.[38][39]

31 Aralık 2021'de yaptığı bir konuşmada el-Burhan, Temmuz 2023'te "geçiş hükümetinin tüm kurumlarını inşa etmeye ve özgür, adil ve şeffaf seçimleri planlanan zamanda gerçekleştirmeye" kararlı olduğunu söyledi.[40]

Hem el-Burhan hem de Muhammed Hamdan Dagalo'nun Rusya'daki Vladimir Putin rejimiyle bağları vardı. Business Insider'a göre, "İki general Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Batı yaptırımlarına karşı Rusya'nın mali durumunu güçlendirmek ve Ukrayna'daki savaşını finanse etmek için Sudan'ın altın kaynaklarını kullanmasına yardımcı oldu."[41] El-Burhan 9 Şubat 2023'te Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geldi.[42]

2 Ocak 2022 tarihinde Abdullah Hamduk başbakanlık görevinden istifa etti ve onun yerine Osman Hüseyin başbakan vekili olarak yemin etti.

4 Temmuz 2022'de el-Burhan'ın ordunun devam eden siyasi görüşmelerden çekileceğini ve siyasi ve devrimci grupların geçici bir sivil hükümet kurmasına izin vereceğini söylediği bildirildi. Bu açıklama, 117 kişinin öldürüldüğü son demokrasi yanlısı protestoların ardından geldi.[43][44]

2023 Sudan çatışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Nisan 2023'te ülkenin paramiliter Hızlı Destek Güçleri, hükûmetin kilit noktalarını ele geçirdiğini iddia ederek el-Burhan hükûmetine karşı saldırılar başlattı. El-Burhan bu bölgelerin hala kendi güçlerinin kontrolü altında olduğunu ve çatışmaların devam ettiğini iddia etti.[45] 21 Nisan itibarıyla çatışmalar ara ara ateşkes yapılsa da devam etti.[46]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ El-Burhan aynı zamanda Geçici Egemenlik Konseyine de başkanlık ediyor, ancak rolü AKG'de olduğundan daha zayıf, yeni konsey toplu olarak devlet başkanı olarak görev yapıyor.[1][4][5][6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Sudan army chief names new governing Sovereign Council". Al Jazeera. 11 Kasım 2021. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  2. ^ "Sudan: Constitutional Decree On Appointment of Sovereignty Council Issued". allAfrica.com. 21 Ağustos 2019. 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  3. ^ "Sudanese militia commander waits in wings after president ousted". Gulf Times. 23 Nisan 2019. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  4. ^ FFC; TMC (4 Ağustos 2019). "(الدستوري Declaration (العربية))" [(Constitutional Declaration)] (PDF). raisethevoices.org (Arapça). 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019. 
  5. ^ FFC; TMC; IDEA; Reeves, Eric (10 Ağustos 2019). "Sudan: Draft Constitutional Charter for the 2019 Transitional Period". sudanreeves.org. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2019. 
  6. ^ "Sudan protest leaders, military sign transitional government deal". Al Jazeera English. 17 Ağustos 2019. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019. 
  7. ^ a b Hoffmann, Anette (November 2021). "Military coup betrays Sudan's revolution: Scenarios to regain the path towards full civilian rule" (PDF). Netherlands Institute of International Relations Clingendael. 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mart 2023. commander-in-chief of the Sudanese Armed Forces (SAF) and chair of Sudan’s Sovereignty Council, Lt. General Abdul-Fattah al-Burhan 
  8. ^ "Sudan's Burhan, from relative unknown to regional player". France24. 3 Haziran 2019. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2019. 
  9. ^ "Sudan transition: Lt-Gen Burhan sworn in as Sovereign Council chief". BBC News. 21 Ağustos 2019. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  10. ^ "Sudanese-Egyptian Military Relations and Geopolitics: Implications for Powering the GERD". African Arguments (İngilizce). 17 Aralık 2020. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  11. ^ Walsh, Declan; Dahir, Abdi Latif; Marks, Simon (25 Ekim 2021). "Sudan's Military Seizes Power, Casting Democratic Transition Into Chaos". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  12. ^ Mackintosh, Ivana Kottasová,Eliza (25 Ekim 2021). "The military has taken over in Sudan. Here's what happened". CNN (İngilizce). 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  13. ^ Abdelaziz, Khalid (12 Nisan 2019). "Head of Sudan's Military Council Steps Down, a Day After President Toppled". Reuters. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  14. ^ "Sudan interim military council chief Al-Burhan meets with Egypt's President El-Sisi". Arab News. 25 Mayıs 2019. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  15. ^ "Sudan military council chief to visit UAE". Alarabiya. 26 Mayıs 2019. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  16. ^ "Abdel Fattah al-Burhan, the general who leads Sudan". France 24 (İngilizce). 25 Ekim 2021. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2021. 
  17. ^ Walsh, Declan; Dahir, Abdi Latif (16 Nisan 2023). "What Happened on the Second Day of Fighting in Sudan". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  18. ^ "Who is new head of Sudan's transitional council". Anadolu Agency. 13 Nisan 2019. 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2019. 
  19. ^ "Who is Abdel Fattah al-Burhan". Alhurra. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2019. 
  20. ^ a b "Civilian government to be established in Sudan: new head of military council". Reuters. 13 Nisan 2019. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  21. ^ a b "'Bodies pulled from Nile' after Sudan crackdown" (İngilizce). 5 Haziran 2019. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  22. ^ correspondent, Jason Burke Africa; Salih, and Zeinab Mohammed (5 Haziran 2019). "Sudan paramilitaries threw dead protesters into Nile, doctors say". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  23. ^ "Sudan military offers talks after allegedly killing 100 protesters". www.cbsnews.com (İngilizce). 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019. 
  24. ^ "2 Sudan rebel leaders arrested after peace talks with Ethiopian PM". Middle East Monitor (İngilizce). 9 Haziran 2019. 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  25. ^ "'Bloody massacre': Sudan forces kill at least 35, protesters say". www.aljazeera.com. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019. 
  26. ^ a b c el-Baghdadi, Iyad (11 Haziran 2019). "Opinion | The Princes Who Want to Destroy Any Hope for Arab Democracy". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  27. ^ "Chaos reigns in Sudan as military clings to power amid information blackout". Chaos reigns in Sudan as military clings to power amid information blackout (İngilizce). 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  28. ^ "Sudan crisis: Internet restored – but only for lawyer". BBC News (İngilizce). 24 Haziran 2019. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2021. 
  29. ^ Arab, The New (12 Haziran 2019). "Sudan generals 'will not restore' internet because it poses a threat". alaraby (İngilizce). 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  30. ^ Mitchell, Charlotte. "Internet blackouts: The rise of government-imposed shutdowns". www.aljazeera.com. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  31. ^ "Sudan: End Network Shutdown Immediately". Human Rights Watch (İngilizce). 12 Haziran 2019. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  32. ^ "To end mass protests, Sudan has cut off Internet access nationwide. Here's why". The Washington Post. 16 Haziran 2019. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  33. ^ "Sudan's Burhan declares state of emergency, dissolves government". Reuters (İngilizce). 25 Ekim 2021. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  34. ^ "Sudan coup 2021: Live updates". Middle East Eye (İngilizce). 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  35. ^ "Sudan's Hamdok reinstated as PM after political agreement signed". www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  36. ^ "Sudan's Burhan says military will exit politics after 2023 elections". Reuters. 5 Aralık 2021. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  37. ^ "Burhan Warns Diplomats Not to Interfere in Sudan's Internal Affairs". Asharq AL-awsat (İngilizce). 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2021. 
  38. ^ "Sudan army chief says he supports PM Hamdok". Middle East Monitor (İngilizce). 21 Aralık 2021. 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  39. ^ "Ousted Sudanese Premier Hamdok to restore his post: Sources". Middle East Monitor (İngilizce). 21 Kasım 2021. 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  40. ^ Staff, The New Arab (1 Ocak 2022). "Sudan general promises free elections as protest death toll rises" (İngilizce). 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 
  41. ^ "The two generals fighting in Sudan helped Putin plunder the country's gold to fund Russia's war in Ukraine". Business Insider. 15 Nisan 2023. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  42. ^ "Lavrov pledges support for Sudan's efforts to lift UN sanctions". Sudan Tribune. 9 Şubat 2023. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  43. ^ "Sudan's General al-Burhan says army stepping back from government". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  44. ^ Nashed, Mat. "Sudan coup leader bids to co-opt pro-democracy movement". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023. 
  45. ^ "At least 25 killed, 183 injured in ongoing clashes across Sudan as paramilitary group claims control of presidential palace". CNN. 15 Nisan 2023. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023. 
  46. ^ Uras, Usaid Siddiqui,Umut. "Fighting continues in Sudan's capital after army announces truce". www.aljazeera.com (İngilizce). 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2023.