Aldous Huxley
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Aldous Huxley | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Aldous Leonard Huxley 26 Temmuz 1894 Surrey, İngiltere |
| Ölüm | 22 Kasım 1963 (69 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya ABD |
| Meslek | Yazar |
| Vatandaşlık | İngiliz |
| Eğitim | Eton College Balliol College |
| Tür | |
| Önemli eser | Cesur Yeni Dünya |
| Evlilikler | Maria Nys (1919–1955) Laura Huxley (1956–1963) |
Etkiledikleri | |
| İmza |  |
Aldous Leonard Huxley (26 Temmuz 1894, Surrey – 22 Kasım 1963, Los Angeles), İngiliz yazar ve filozoftur.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İngiltere'nin Surrey bölgesindeki Godalming'de doğdu. Birçok ünlü bilim insanı ve sanatçı yetiştirmiş olan Huxley ailesinden geliyordu.
Huxley'in çocukken takma adı Canavar anlamına gelen "Ogre"nin kısaltması "Ogie" idi. Kardeşi Julian tarafından sık sık tuhaf şeyler üzerine düşünen biri olarak tasvir edilmiştir.[1]
Eton College'da okuduğu sıralar gözlerindeki bir rahatsızlık yüzünden kör olma tehlikesiyle karşılaşınca, öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. Sonradan Oxford Üniversitesi'ndeki Balliol College'da okudu.
Balliol'da geçirdiği yılların ardından babasına mali açıdan kendisini borçlu hissederek iş için Eton Koleji'nde Fransızca öğretmenliğine başvurmuş ve başvurusu kabul edilmişti. Öğrencileri arasında daha sonra bir başka distopik romanın yazarı olacak olan Eric Blair (George Orwell takma adını alacaktı) de yer alıyordu. Eton Koleji'nde bir yıl boyunca Fransızca öğretmenliği yaptı ve öğrencileri arasında dile hakimiyet gücüyle hatırlanmaya devam etti.[2]
Gırtlak kanseri tedavisi görürken hayatını kaybetmiştir. Ölümü John F. Kennedy'nin ölümüyle aynı güne denk gelmesi nedeniyle medyada yer bulamadı.
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Romanları ve denemeleriyle tanınmış olmasına karşın kısa hikâyeler, şiir, gezi yazıları, film hikâyeleri ve senaryolar ile de uğraşmıştır.
Roman ve Denemeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Roman ve denemelerinde sosyal norm ve idealleri, bilimin insan yaşamında yanlış kullanımını eleştirmiştir.
Distopya türünün önemli örneklerinin başında gelen en önemli eseri Cesur Yeni Dünya Londra'da 26. yüzyılda geçen distopik bir romandır. Romanda üreme teknolojisi, öjenik ve hipnopedi (uykuda öğretim) sayesinde toplum değiştirilmiş, sağlıklı, teknolojik açıdan gelişmiş, savaşlar ve yoksulluk yok edilmiş görünürken aile, kültürel çeşitlilik, sanat, edebiyat, felsefe gibi değerler ortadan kaldırılmıştır. Bu Yeni Dünya'nın tanrısı Ford'dur. Ayrıca yaygın, ayrımsız seksle ve yan etkileri en aza indirilmiş bir uyuşturucu olan soma ile toplum hazcı (hedonistik) bir topluma dönüşmüştür.Ayrıca Cesur Yeni Dünya adlı yapıtı distopya türünün önemli bir örneğidir.
Felsefi Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Parapsikoloji ve mistik temelli felsefelerle ilgilenmiş ve bu konularda yazılar kaleme almıştır. Özellikle Türkçeye "Kadim Felsefe" adıyla tercüme edilen "Perennial Philosophy" adlı eseri Perennial Felsefeyi çeşitli çevrelerde yeniden gündeme taşımıştır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Krom Sarısı, 1921, ISBN 975-6902-92-2
- Cesur Yeni Dünya, 1932, ISBN 975-6902-16-7
- Maymun ve Öz, 1948, ISBN 975-8607-40-5
- Ses Sese Karşı, ISBN 975-470-176-8
- Algı Kapıları, 1954, ISBN 975-533-105-0
- Cennet ve Cehennem, 1956, ISBN 975-533-105-0
- Ada, 1962, ISBN 975-539-267-X
- Mona Lisa Tebessümü, ISBN 975-07-0552-1
- Cesur Yeni Dünyayı Ziyaret, 1958, ISBN 975-6902-31-0
- Denemeler
- Edebiyat ve Bilim
- Ekoloji Politikası
- Kalıcı Felsefe, 1946, ISBN 975-574-151-8
Sinema ve TV Uyarlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Eyeless in Gaza (1971), James Cellan Jones tarafından yönetilen ve Eyeless in Gazaadlı romanına dayalı TV filmi.
- The Devils (1971), The Devils of Loudun romanına dayalı Ken Russell tarafından yönetilen bir film
- Effetti speciali (1978), Gianni Amelio yönetimindeki televiyon filmi.
- Il piccolo Archimede (1979),Gianni Amelio, yönetiminde yazarın "Young Archimedes" adlı kısa hikâyesi üzerine kurulu TV filmi.
- Brave New World (1980), Burt Brinckerhoff yönetimindeki TV filmi.
- The Holy Family (1994), Ulrich Weis yönetiminde "The Claxtons" adlı kısa hikâyesi üzerine kurulu kısa film.
- Brave New World (1998),Leslie Libman veLarry Williams yönetimindeki TV filmi.
- Stardust (2002) Roque Azcuaga tarafından yönetilen kısa film.
- Brave New World (2010), Leonard Menchiari tarafından aynı adlı romanınına dayalı mini dizi serisi.
- Brave New World (2014), Cesur Yeni Dünya romanı üzerine kurulu film Nathan Hyde tarafından yönetildi.
- The Alien (2017), "The Alien" şiiri üzerine kurulu kısa film William le Bras ve Gabriel Richard tarafından yönetildi.
- Brave New World (2020), Cesur Yeni Dünya romanına dayalı dizi David Wiener tarafından üretildi.
- Die Teufel von Loudun (2022),The Devils of Loudun romanı üzerine kurulu film Christoph Engel tarafından yönetildi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Vikisöz'de Aldous Huxley ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
