Allahverdi Bağırov
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Allahverdi Bagirov | |
|---|---|
| Doğum | Allahverdi 22 Nisan 1946 Ağdam, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 12 Haziran 1992 (46 yaşında) Ağdam, Azerbaycan |
| Defin yeri | Ağdam, Azerbaycan |
| Çatışma/savaşları | Karabağ savaşı |
| Ödülleri |  |
Allahverdi Bağırov ya da tam adıyla Allahverdi Teymur oğlu Bağırov, (22 Nisan 1946 - 12 Haziran 1992), Azeri asker. Karabağ Savaşı'na katkılarından ötürü Azerbaycan hükûmetince kendisine Azerbaycan Ulusal Kahramanı unvanı verilmiştir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Allahverdi Bagirov 22 Nisan 1946'da Ağdam'da doğdu.[1][2] Küçük yaşlarda spor ile ilgilendi. 1976 yılında Karabağ FK baş antermancısı oldu.[3]
Karabağ Savaşı ve Savaşına Katılımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sovyetler Birliği'nin dağılması'ndan sonra çıkan Azerbaycan ile Ermenistan arasında etnik çatışmalar başladı. Karabağ savaşında çatışmalara girdi. Savaş sırasında Ağdam Halk Cephesi'nin başkanlığına seçildi.[4][5][6]
Ağdam'daki Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri askerî birimleri kardeşi Eldar Bagirovun komutası altında 1 Ekim 1991'de kuruldu. Eldar, Bakü'de olan Yüksek Sovyet toplantısından dönerken yaşadığı evin önünde faili meçhul şekilde öldürüldü.[kaynak belirtilmeli] Eldar'ın ölümünden sonra Bagirov onun taburuna liderlik etti.
3 Mayıs 1992'de Ermeni gruplar Bagirov'a 8 Mayıs günü Shushani işgal edeceklerini haber verdiler. Bunun üzerine Bagirov bu haberi tüm devlet yetkililerine ulaştırdı. Bu sırada Arazzamin köyünde çatışmalara katıldı.[7]
Hocalı Katliamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Hocalı Katliamı kurbanlarının cenazelerinin savaş alanından çıkarılması ve Azerbaycanlı esirlerin Ermeni cenazeleri ve esirleri ile takas edilmesini sağladı. Ermeni albayı Vitali Balasyan ile görüşerek üç gün boyunca Hocalı'da esir alınan 1003 Azeri'yi kurtardı. Bagirov'un Balasyan ile yaptığı konuşmalar, askerî operatör Seyidağa Movsumlu ve Chengiz Mustafayev Khojali tarafından kaydedildi.
12 Haziran 1992'de Bagirov Ağdam'dan geri dönerken içinde bulunduğu araba Nakhchivanikh'de mayınlara çarptı. Olayda Bagirov ve beraberindeki bir kişi hayatını kaybederken diğer 3 kişi sağ kurtuldu. Cenazesi için Bakü'de yer ayrılmıştı, ancak kardeşi Eldar Bagirov'un defin edildiği yere, Ağdam'daki mezarlığa gömüldü. Bagirov için Bakü'deki hazırlanan mezara ise birkaç gün sonra yaşamını yitiren Chengiz Mustafayev defnedildi.
Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]
1992'de Matlab Mustafayev onun adına "Toplu Bölüm" yaptı. Ağdam'ın Guzanlı yerleşim yerinin girişinde onun adına bir kabartma konuldu. 12 Haziran 2010'da C. Cabbarlı adına kütüphanede Bagirov anısına tören yapıldı.[8] 31 Mayıs 2012'de Niderland'ın Qorining şehrinde "Noorderlicht" resim galerisinde holland fotoqraf Dirk Yan Visserin "Offsayd. Sürgünde olan futbol" adlı fotografların sergisi ve kitabının tanıtımı oldu ve Allahverdi Bagirov'un hayatından bahs edildi.[9][10][11]
25 Şubat 2014'te Bakü'nün Bineqedi ilinin Bileceri yerleşimindeki Ulusal Kahramanlar Parkı'nda Allahverdi Bagirov'un büstü konuldu.[12][13][14] Aynı yıl Haziran ayında Guzanlı yerleşkesindeki Ağdam Drama Tiyatrosun'da, Allahverdi Bagirov'a adanmış belgesel "Kartal kametli kahraman" filminin sunumu olmuştu.[15] Yazar Agil Abbas'ın verdiği bilgiye göre "Dolu " filmindeki "Komutan" imgesi Allahverdi Bagirov'u atıf yapmaktadır.[16]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "QARABAĞ"A SADİQ YAŞAR HÜSEYNOV 2 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
- ^ Müşfiqin "Qarabağ"dan böyük sevgisi yoxdur 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
- ^ Gault, Matt (6 Ağustos 2014). "Qarabag are exiled from their home but could shock the Champions League". The Guardian (İngilizce). 0261-3077. 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017.
- ^ Ходжалы. Хроника геноцида. 8 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- ^ Гасан Керимов: "Организаторы и исполнители Ходжалинского геноцида понесут ответ 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- ^ Xocalı faciəsinə aparan yollar... 14 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
- ^ Askerov, Vügar (2005). Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları (I nəşr) (PDF) (Azerice) (Qapp-poliqraf bas.). Bakü. s. 250. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2019.
- ^ "Qarabağda döyüşən hərbi hissələr, batalyonlar və hərbi dəstələr". 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "'Offside: Football in Exile', By Dirk-Jan Visser and Arthur Huizinga". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "Offside: Football in Exile — The Armenia-Azerbaijan Conflict Viewed Through Soccer". 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "Futbol, Karabağ'da da sadece futbol değildir". 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "Milli Qəhrəmanlar". 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "1003 nəfər Xocalı sakinini əsirlikdən qurtaran Milli Qəhrəmana büst qoyuldu". 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "1003 nəfər xocalılını xilas edən Milli Qəhrəmana büst qoyuld". oxu.az. oxu.az. 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016.
- ^ "Vətən qəhrəman övladlarını unutmur". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ "«DOLU»dakı komandir kimin obrazıdır?". olaylar.az. olaylar.az. 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016.