António Guterres

Vikipedi, özgür ansiklopedi

António Guterres
2023'te Guterres
9. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri
Görevde
Makama geliş
1 Ocak 2017
Yerine geldiği Ban Ki-moon
10. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri
Görev süresi
15 Haziran 2005 - 31 Aralık 2015
Yerine geldiği Ruud Lubbers
Yerine gelen Filippo Grandi
114. Portekiz Başbakanı
Görev süresi
28 Ekim 1995 - 6 Nisan 2002
Cumhurbaşkanı Mário Soares
Jorge Sampaio
Yerine geldiği Aníbal Cavaco Silva
Yerine gelen Durão Barroso
Sosyalist Enternasyonal Başkanı
Görev süresi
Kasım 1999 - Haziran 2005
Yerine geldiği Pierre Mauroy
Yerine gelen Yorgo Papandreu
Sosyalist Parti Genel Sekreteri
Görev süresi
23 Şubat 1992 - 20 Ocak 2002
Yerine geldiği Jorge Sampaio
Yerine gelen Eduardo Ferro Rodrigues
Kişisel bilgiler
Doğum António Manuel de Oliveira Guterres
30 Nisan 1949 (74 yaşında)
Lizbon, Portekiz
Partisi Sosyalist Parti
Evlilik(ler) Luísa Guimarães e Melo
(m. 1972–1998); öldü
Catarina Vaz Pinto
(e. 2001–günümüz)
Çocuk(lar) Pedro
Mariana
Bitirdiği okul Instituto Superior Técnico
Dini Roma Katoliği
İmzası

António Manuel de Oliveira Guterres (Portekizce telaffuz: [ɐ̃ˈtɔnju ɣuˈtɛʁɨʃ] /ɡʊˈtɛrəs/; d. 30 Nisan 1949),[1] Portekizli siyasetçi ve diplomattır. 2017 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri olarak görev yapmaktadır. Portekiz Sosyalist Partisi üyesi olan Guterres, 1995-2002 yılları arasında Portekiz başbakanı olarak görev yaptı.

Guterres, 1992-2002 yılları arasında Sosyalist Parti'nin genel sekreteri olarak görev yaptı. 1995'te başbakan seçildi ve partisinin 2001 Portekiz yerel seçimlerinde yenilgiye uğramasının ardından 2002'de istifasını açıkladı. Altı yıl boyunca mutlak çoğunluğa sahip olmadan ve kötü bir ekonomi ile yönetilen Sosyalist Parti, anketlerin önde olduğunu gösterdiği Lizbon ve Porto'daki kayıplar nedeniyle beklenenden daha kötü bir performans sergiledi. Eduardo Ferro Rodrigues, Ocak 2002'de Sosyalist Parti liderliğini üstlendi, ancak Guterres genel seçimleri José Manuel Barroso liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti'ye kaybedene kadar başbakan olarak kalacaktı. Bu yenilgiye rağmen, 2012 ve 2014 yıllarında Portekiz'de yapılan kamuoyu yoklamaları Guterres'i son 30 yılın en iyi başbakanı olarak gösterdi.[2][3]

1999-2005 yılları arasında Sosyalist Enternasyonal'in başkanlığını yaptı ve 2005-2015 yılları arasında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevini yürüttü.[4] Guterres, Ekim 2016'da genel sekreter seçilerek bir sonraki yılın başında Ban Ki-mun'un yerine geçti ve 1981'de Kurt Waldheim'dan bu yana bu görevi yürüten ilk Avrupalı oldu.

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Virgílio Dias Guterres (1913-2009) ve Ilda Cândida dos Reis Oliveira Guterres'in (1923-2021) oğlu olan Guterres, Parede'de doğdu ve Portekiz'in Lizbon kentinde büyüdü.[5]

Camões Lisesi'ne (şimdiki adıyla Camões Ortaokulu) gitti ve 1965 yılında ülkedeki en iyi öğrenci olarak Ulusal Lise Ödülü'nü (Prémio Nacional dos Liceus) kazanarak mezun oldu. Lizbon'daki Instituto Superior Técnico - Lizbon Teknik Üniversitesi'nde fizik ve elektrik mühendisliği okudu. 1971'de mezun oldu ve sistem teorisi ve telekomünikasyon sinyalleri dersleri veren bir yardımcı doçent olarak akademik kariyerine başladı, ardından siyasi bir kariyere başlamak üzere akademik hayattan ayrıldı.[6] Üniversite yıllarında, genç Katolikler için bir kulüp olan Işık Grubu'na katıldı ve burada yakın bir arkadaşı ve sırdaşı olan önde gelen bir Fransisken rahip ve kilise yöneticisi olan Peder Vítor Melícias ile tanıştı.[7]

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1972 yılında çocuk psikiyatristi Luísa Amélia Guimarães e Melo ile evlendi[7] ve çiftin, Pedro Guimarães e Melo Guterres (d. 1977) ve Mariana Guimarães e Melo de Oliveira Guterres (d. 1985) adlarında iki çocuğu oldu. Eşi 1998 yılında 51 yaşındayken Londra'daki Royal Free Hastanesi'nde kanserden öldü.[1][8][9]

2001 yılında Guterres, Portekiz'in eski kültürden sorumlu devlet sekreteri ve Lizbon Şehir Konseyi kültür sekreteri Catarina Marques de Almeida Vaz Pinto (d. 1960) ile evlendi.[10][11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Who is Antonio Guterres? Meet the UN's next secretary-general". BBC News (İngilizce). 26 Ekim 2016. Erişim tarihi: 27 Mart 2021. 
  2. ^ "E o prémio de melhor primeiro-ministro português vai para..." [Ve en iyi Portekiz Başbakanı ödülü...] (Portekizce). Notícias ao Minuto. 28 Kasım 2012. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  3. ^ "António Guterres o melhor primeiro-ministro da democracia e Durão Barroso o pior" [Guterres demokrasinin en iyi başbakanı, Durão Barroso ise en kötüsüydü] (Portekizce). i. 10 Nisan 2014. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  4. ^ "New UN chief Guterres pledges to make 2017 'a year for peace'". UN News Centre. United Nations. 1 Ocak 2017. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  5. ^ "Antonio Guterres Fast Facts". CNN (İngilizce). 7 Kasım 2016. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  6. ^ SAPO. "António Guterres: católico, socialista e político por acréscimo - Atualidade - SAPO 24". sapo.pt (Portekizce). 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016. 
  7. ^ a b Wise, Peter (6 Ekim 2016). "5 things to know: Portuguese who said no to EU but yes to UN". Financial Times. London, England: Nikkei, Inc. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2016. 
  8. ^ "Portuguese honor Guterres". 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017. 
  9. ^ Hume, Tim (5 Ekim 2016). "Portugal's Antonio Guterres poised to become next UN secretary-general". cnn.com. 14 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2018. 
  10. ^ "Catarina Vaz Pinto". UNESCO - World Forum On Culture and Cultural Industries - Florence 2 - 4 October 2014. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016. 
  11. ^ teixeira, patricia. "Catarina Vaz Pinto". Artemrede. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016. 
Diplomatik görevi
Önce gelen:
Ban Ki-moon 		Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri
2017– devam ediyor 		Sonra gelen:
Görevde
Önce gelen:
Ruud Lubbers 		Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri
2005–2015 		Sonra gelen:
Filippo Grandi
Siyasi görevi
Önce gelen:
Aníbal Cavaco Silva 		Portekiz Başbakanı
1995–2002 		Sonra gelen:
Durão Barroso
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Jorge Sampaio 		Sosyalist Parti Genel Sekreteri
1992–2002 		Sonra gelen:
Eduardo Ferro Rodrigues
Önce gelen:
Pierre Mauroy 		Sosyalist Enternasyonal Başkanı
1992–2005 		Sonra gelen:
Yorgo Papandreu
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=António_Guterres&oldid=32502379" sayfasından alınmıştır