Ayak bileği

İnsan anatomisinde ayak bileği eklemi, ayak ile bacağın birleştiği yerde oluşmuştur. Ayak bileği, veya talocrural eklem, tibia ve fibulanın iki distal ucunu bağlayan sinoviyal menteşe tipi bir eklemdir. Tibia ve talus arasındaki eklem, daha küçük olan fibula ve talus arasındaki eklemden daha fazla ağırlık taşır.

Hareket[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayak bileği eklemi, ayağın dorsofleksiyon (ayak parmaklarını yukarı kaldırıp sadece ökçenin üzerinde duruş) ve plantar fleksiyon (ayak parmaklarını aşağı doğru hareket ettirip sadece parmaklar üzerinde duruş) hareketlerinden sorumludur. Ayaktaki eklemlerin azami hareketlerini yapmasını sağlar. Kendi ekseni etrafında dönmez.

Plantar fleksiyonda, eklemin anterior ligamentleri uzarken posterior ligamentleri kısalır. Tersi de dorsofleksiyon için doğrudur.

Eklem[değiştir | kaynağı değiştir]

Fibulanın lateral malleolusu ve tibianın medial malleolusu, tibianın distal ucunun alt yüzeyi boyunca talusun üç eklem yüzeyi ile eklem yapar. Bu yüzeyler kıkırdak ile kaplıdır.

Anterior talus, posterior talustan daha geniştir. Ayak, dorsofleksiyon yaptığı zaman superior talusun geniş kısmı, tibia ve fibulanın eklem yüzeylerinin içine doğru hareket ederek ayağın plantar fleksiyon yapmış halinden daha sabit bir eklem oluşturur.

Ligamentler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayak bileği eklemi, güçlü deltoid ligament ve üç lateral ligament: anterior talofibular ligament, posterior talofibular ligament ve kalkaneofibular ligament tarafından bağlanır.

• Deltoid ligament, eklemin medial tarafını destekler ve tibianın medial malleolusuna ilişir. Kalkaneusun sustentakulum talisi, kalkaneonavikular ligamenti, navicular tuberosity ve talusun medial yüzeyi olmak üzere dört noktada bağlanır.
• Anterior ve posterior talofibular ligamentler eklemin lateral tarafını, fibulanın lateral malleolusundan talusun dorsal ve ventral uçlarına kadar destekler.
• Kalkaneofibular ligament, lateral malleolusa ve kalkaneusun lateral yüzeyine ilişir.

Eklem, en çok dorsofleksiyonda sabittir ve bilek burkulması genelde ayak plantar fleksiyondayken meydana gelir. Bu çeşit bir incinme sıklıkla anterior talofibular ligamentin başına gelir.

İsim kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

İngilizce ayak bileği kelimesi "ankle" veya "ancle" çeşitli şekillerde Cermen dillerine muhtemelen Latince "angulus" veya Yunanca "αγκυλος" kelimesinden geçmiştir.

Kırıklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayak bileği incinmelerinin kemik kırığı için değerlendirilmesi, gereksiz x-ışını alımını en aza indirgemek için düzenlenen Ottawa ayak bileği kuralları uyarınca yapılır.

Ek resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Ayaktaki kemikler
• 
  Ayağın medial görünümünün ligamentleri
• 
  Ayağın lateral görünümünün ligamentleri
• 
  Sol talocrural eklemin kapsülü (gergin), lateral görünüm.
• 
  Sol intertarsal ve tarsometatarsal eklemler. Sinoviyal boşlukları gösteriyor.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Calais-Germain, Blandine. "Anatomy of Movement", Eastland Press, 1993. ISBN 0-939616-17-3
• Martini, Frederic; Timmons, Michael; McKinnley, Michael. "Human Anatomy", 3rd Edition, Prentice-Hall, 2000. ISBN 0-13-010011-0
• Marieb, Elaine. "Essentials of Human Anatomy and Physiology", 6th Edition. Addison Wesley Longman, 2000. ISBN 0-8053-4940-5

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Glasgow Üniversitesi - Ayak Bileği
• Podiatry Today - Lateral Ayak İncinmelerini Nasıl Teşhis Ederiz