Büyüme faktörleri
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Büyüme faktörleri hücresel büyüme, çoğalma ve hücresel farklılaşmada uyarıcı yeteneğe sahip doğal maddelerdir. Genellikle, protein ya da steroid hormon yapısındadırlar. Büyüme faktörleri çeşitli hücresel süreçlerin düzenlenmesinde önemlidir.
Büyüme faktörleri genellikle hücreler arası sinyal molekülleri olarak hareket ederler. Örneğin sitokinler ve hormonlar hedef hücre yüzeyindeki özgül reseptörlere bağlanarak etki ederler.
Genellikle hücre farklılaşması ve olgunlaşması desteklerlerken bu özellikleri farklı büyüme faktörleri arasında değişmektedir. Örneğin, Kemik morfogenetik proteinleri, kemik hücre farklılaşması teşvik ederken fibroblast büyüme faktörü ve vasküler endotelyal büyüme faktörü kan damarı farklılaşmasını uyarır (anjiyogenez).
Büyüme faktörleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşağıda bazı büyüme faktörleri listelenmiştir:
- Adrenomedullin (AM)
- Anjiopoetin (Ang)
- Otokrin motilite faktörü
- Kemik morfogenetik protein (BMP)
- Beyin-türevli nörotrofik faktör (BDNF)
- Epidermal büyüme faktörü (EGF)
- Eritropoietin (EPO)
- Fibroblast büyüme faktörü (FGF)
- Glial hücre hattı türevli nörotrofik faktör (GDNF)
- Granülosit koloni uyarıcı faktör (G-CSF)
- Granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktör (GM-CSF)
- Büyüme farklılaşma faktörü-9 (GDF9)
- Hepatosit büyüme faktörü (HGF)
- Hepatoma-kaynaklı büyüme faktörü (HDGF)
- İnsülin benzeri büyüme faktörü (IGF)
- Göç-uyarıcı faktör
- Miyostatin (GDF-8)
- Sinir büyüme faktörü (NGF) ve diğer nörotrofinler
- Trombosit kökenli büyüme faktörü (PDGF)
- Trombopoetin (TPO)
- Transforming growth faktör alfa (TGF-α)
- Transforming growth faktör beta (TGF-β)
- Tümör nekroz faktör alfa (TNF-α)
- Vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF)
- Plasental büyüme faktörü (PlGF)
Tıpta kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Büyüme faktörleri son yıllarda artan şekilde onkolojik hastalıklar, kardiyovasküler hastalıklar ve hematolojik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır:
- Nötropeni
- Myelodisplastik sendrom (MDS)
- Lösemiler
- Aplastik anemi
- Kemik iliği nakli
- Anjiyogenez; kardiyovasküler hastalıklar için
