Barbados
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Barbados Barbados Barbados | |||||
---|---|---|---|---|---|
Slogan "Pride and Industry" | |||||
Başkent ve en büyük şehir | Bridgetown 13°0′K 59°32′B / 13.000°K 59.533°B | ||||
Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||
Tanınan bölgesel dil(ler) | Bajan | ||||
Etnik gruplar |
| ||||
Demonim | Barbadoslu, Bajan (colloquial) | ||||
Hükûmet | Üniter parlamenter anayasal cumhuriyet | ||||
| |||||
Bağımsızlık | |||||
| |||||
| |||||
Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 439 km2 (200.) | ||||
• Su (%) | önemsiz | ||||
Nüfus | |||||
• 2019 sayımı | 287.025[1] (181.) | ||||
• Yoğunluk | 660/km2 (15.) | ||||
GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 4,194 milyar $ (165.) | ||||
• Kişi başına | 14.568 $[2] (82..) | ||||
GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 4,630 milyar $ (156.) | ||||
• Kişi başına | 16.082 $[2] (44.) | ||||
İGE (2019) | 0.814[3] çok yüksek · 58. | ||||
Para birimi | Barbados doları ($, BBD) | ||||
Zaman dilimi | UTC-4 (Doğu Karayipler) | ||||
Trafik akışı | sol | ||||
Telefon kodu | +1 (spec. +1-246) | ||||
İnternet alan adı | .bb |
Barbados, Atlas Okyanusu'nun güneyinde, Karayipler'de Küçük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafi açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen bir ülke konumundadır. Karayipler'in en doğusundaki ada olan Barbados, Venezuela'nın yaklaşık 434 kilometre (270 mil) kuzey doğusundadır. Barbados'a en yakın ada komşuları, batıda Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, güneybatıda Grenada ve güneyde Trinidad Tobago'dur. Ülkenin başkenti Bridgetown'dur.
Adaya yapılan köle ticareti, 1807 Köle Ticareti Yasası tarafından yasaklanıncaya kadar devam etti ve Barbados'taki köleleştirilmiş nüfusun nihai kurtuluşu, 1833 Köleliği Kaldırma Yasası'nı takip eden beş yıllık bir süre boyunca gerçekleşti.
30 Kasım 1966'da Barbados, II. Elizabeth ile Barbados Kraliçesi olarak bağımsız bir devlet ve İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi oldu. Ekim 2021'de Sandra Mason, Parlamento tarafından Barbados'un ilk devlet başkanı olarak seçildi. 30 Kasım 2021'de Mason, devlet başkanı olarak Kraliçe Elizabeth'in yerine geçti ve Barbados cumhuriyete geçti.[4][5] Yapılan törende ayrıca dünyaca ünlü Barbados'lu şarkıcı Rihanna ulusal kahraman ilan edilerek devlet nişanı verildi.[6]
Barbados'un 287.000 nüfusu ağırlıklı olarak Afrika kökenlidir. Bir Atlantik adası olmasına rağmen, Barbados Karayipler ile yakından ilişkilidir ve önde gelen turistik yerlerinden biri olarak yer alır.[7]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Adaya Barbados ismi adayı gözlemleyen Portekiz denizci Pedro a Campos tarafından verilmiştir. Burada Barbados ismi Portekizce os barbudos ya da İspanyolca eşanlamlısı los barbudos kelimesinden gelmektedir. Her iki anlamda da şu sakallılar anlamına gelen ifadenin adaya özgü incir ağaçlarından mı kaynaklandığı yoksa adada o dönem yaşayan yerlilerden mi kaynaklandığı bilinmemektedir. 1519 yılında Cenovalı haritacı Visconte Maggiolo tarafından yapılan haritalarda ada mevcut konumunda ve Barbados ismi ile gösterilmiştir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Barbados'un toplam karasal alanı yaklaşık 430 km2 (166 mil2)dir. Adanın iç kısımlarındaki bazı yüksek bölgeleri ile bayağı yanıltıcıdır. Barbados'un organik bileşiminin volkanik olmayacağı düşünülür. Ve ağır basan bileşim kireç taşı mercanıdır. Adanın atmosferi, Atlas Okyanusundan sürekli esen alize rüzgârlarının devamlılığı ile sıcaklığın ılıman olduğu tropikal bir iklimdir. Ülkenin bazı çok gelişmemiş sahaları ağaçlık ve fundalıklara sahiptir. Adanın iç bölgelerindeki diğer kısımları tarım endüstrisine katkıda bulunur. Buralarda geniş şeker kamışı çiftlikleri serpilmiş olup deniz sahili manzarasına sahiptir. Barbados, gelişen dünyada en yüksek yaşam standartlarından birine ve okur yazarlık oranına sahiptir. Küçük coğrafi hacmine rağmen, Barbados sürekli olarak (kalıcı bir şekilde) İnsan Gelişme İndeksi'ndeki (Human Development Index) sıralamada üstteki 30 ülke içerisindedir. Halihazırdaki sıralamada Amerika kıtasında (Kuzey ve Güney) üçüncüdür. Ada, aynı zamanda turistler için yoğun uğrak noktasıdır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Barbados'un en erken sakinleri Amerikan göçebeleriydi. Göçmenlerin üç dalgası kuzeye, Kuzey Amerika'ya hareket ediyordu. İlk dalga Saladoid-Barrancoid grubu idi çiftçi ve balıkçı idiler.
Güney Amerika'ya (Venezuela'nın Orinoco vadisi) MÖ 350'de kanoları ile vardılar. Avarak insanları ikinci göçmen dalgasıydı. Güney Amerika'dan yaklaşık MÖ 800 yılında varan Avarak yerleşimi, adada Stroud Point, Chandler Bay, Saint Luke's Gully (Aziz Luke'nin su kanalı) ve Mapp's cave (Mapp in mağarası) bölgeleridir.
Ekim 2021'de Barbados, tarihinin ilk cumhurbaşkanı olarak Sandra Mason'ı seçti ve bu sayede İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi olmayı bırakıp bir cumhuriyete dönüşme sürecini başlattı. 30 Kasım 2021 tarihinde Mason'ın Cumhurbaşkanı olarak göreve başlamasıyla cumhuriyete geçiş süreci tamamlandı.[8][9]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Barbados Küçük Antiller'in en doğusundaki adadır. Batısında Rüzgârüstü Adaları bulunmaktadır. Adanın deniz seviyesinden yüksekliği 340 metredir (1,120 ft). Ada Atlas Okyanusu'nda bulunmaktadır.[10]
Jeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Barbados Güney Amerika ve Karayip fay hattı üzerindedir. Bu fay hattında çok fazla deprem görülmez.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Adada her mevsim Güneş görülebilir. Yaz mevsimi çok sıcaktır bu yüzden insanlar genellikle denize girip serinler. Kış mevsimi serin geçmektedir az da olsa kar görülebilir. ilkbahar ve sonbaharda hava ılıktır ve yağmur görülebilir.[11]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Barbados'ta GSYİH (Gayri Safi Yurt içi Hasıla) kişi başına düşen para açısından dünyanın 51. en zengin ülkesidir. İyi gelişmiş bir karma ekonomisi ve yüksek standartlı bir yaşam vardır.[12]
Barbados, iyi gelişmiş bir karma ekonomiye ve orta derecede yüksek bir yaşam standardına sahiptir. Dünya Bankası'na göre Barbados, dünyanın en yüksek 66 yüksek gelirli ekonomisinde yer alıyor. Buna rağmen, Karayip Kalkınma Bankası ile birlikte 2012 yılında yapılan bir bireysel çalışma, Barbadya'lıların %20'sinin yoksulluk içinde yaşadığını ve yaklaşık %10'unun temel günlük gıda ihtiyaçlarını karşılayamadığını ortaya koydu.
Tarihsel olarak, Barbados ekonomisi şeker kamışı yetiştiriciliğine ve ilgili faaliyetlere bağımlıydı; ancak 1970'lerin sonlarından ve 1980'lerin başından beri imalat ve turizm sektörlerinde çeşitlendi. Offshore finans ve bilgi hizmetleri önemli döviz kurucuları haline geldi ve sağlıklı bir hafif imalat sektörü var. 1990'lardan beri Barbados Hükûmeti iş dostu ve ekonomik olarak sağlam görülüyor. Ada, otellerin, ofis komplekslerinin ve evlerin geliştirilmesi ve yeniden geliştirilmesi ile bir inşaat patlaması gördü.
1999-2000 yılları arasında turizmde yavaşlama, tüketici harcamaları ve ABD'de 11 Eylül 2001 saldırılarının ve 7 Temmuz 2005 Londra bombalamalarının etkisi nedeniyle 2001 ve 2002'de daraldığı zaman güçlü bir ekonomi vardı. 2003 ve 2004 yılından bu yana büyüme göstermiştir. 2019 yılında, ekonomik kriz ve durgunluk döneminden 11 yıl sonra, 2016, 2017 ve 2018 yılları arasında ekonominin tekrar durgunluğa düştüğü hem Standard & Poor's hem de Moody's tarafından onaylanmıştır. Standard & Poor's ve Moody's tarafından 3 iyileştirme paketiyle ülke ekonomiyi büyüttü ve 2020'den itibaren gelecek yıllarda yine bir başka inşaat patlaması olacağı öngörülüyor. Geleneksel ticaret ortakları arasında Kanada, Karayipler Topluluğu (özellikle Trinidad ve Tobago), İngiltere ve ABD yer almaktadır. Son hükûmet idareleri işsizliğin azaltılması, doğrudan yabancı yatırımların teşvik edilmesi ve devlete ait diğer işletmelerin özelleştirilmesi çabalarını sürdürmüştür. İşsizlik 2003 yılında %10,7'ye düşürüldü. Ancak, 2015'in ikinci çeyreğinde %11,9'a yükseldi.
İdarî yapılanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Barbados parish olarak adlandırılan 11 bölgeye ayrılmış durumdadır. Bu idarî yapılanmanın tarihi 1645 yılında Anglikan kilisenin adada yaptığı düzenlemeye dayanmaktadır.
Parish | Merkezî kent | Nüfus | Yüz ölçümü |
---|---|---|---|
Christ Church | Oistins | 54.336 | 57 |
St. Andrew | Greenland | 5.139 | 36 |
St. George | Bulkeley | 19.767 | 44 |
St. James | Holetown | 28.498 | 31 |
St. John | Four Roads | 8.963 | 34 |
St. Joseph | Bathsheba | 6.620 | 26 |
St. Lucy | Crab Hill | 9.758 | 36 |
St. Michael | Bridgetown | 88.529 | 39 |
St. Peter | Speightstown | 11.300 | 34 |
St. Philip | Six Cross Roads | 30.662 | 60 |
St. Thomas | Hillaby | 14.249 | 34 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Barbados - General Information". GeoHive. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2013.
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ "2015 İnsanî Gelişim Raporu" (PDF). Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı. 2014. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
- ^ "Barbadians celebrate the birth of a republic and bid farewell to the Queen". 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ Safi, Michael (30 Kasım 2021). "Barbados parts way with Queen and becomes world's newest republic". The Guardian. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ "aljazeera news". 30 Kasım 2021. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Belle, Nicole; Bramwell, Bill (1 Ağustos 2005). "Climate Change and Small Island Tourism: Policy Maker and Industry Perspectives in Barbados". Journal of Travel Research. Cilt 44. ss. 34-38. doi:10.1177/0047287505276589.
- ^ Yasharoff, Hannah. "Barbados announces plan to remove Queen Elizabeth as head of state next year". USA TODAY (İngilizce). 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020.
- ^ "Barbados elects first president, replacing UK Queen as head of state". 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Logan, Gabi. "Geologic History of Barbados Beaches". USA Today. Demand Media. 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2011.
Barbados lies directly over the intersection of the Caribbean plate and the South American plate in a region known as a subduction zone. Beneath the ocean floor, the South American plate slowly slides below the Caribbean plate.
- ^ "Average and Record Conditions at Bridgetown, Barbados". BBC Weather. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2009.
- ^ "20 percent in poverty". Caribbean Broadcasting Corporation. 20 Nisan 2012. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2012.
- ^ "Barbados Parishes". 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ "City Population Barbados". 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.