Bibigül Tölegenova
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Bibigül Tölegenova Бибігүл Ахметқызы Төлегенова | |
|---|---|
_(cropped).jpg) | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Бибігүл Ахметқызы Төлегенова |
| Doğum | 16 Aralık 1929 Semey, KÖSSC |
| Tarzlar | Opera |
| Meslekler | Opera sanatçısı (Soprano) Aktris Müzik pedagogu |
Bibigül Ahmetkızı Tölegenova (Kazakça: Бибігүл Ахметқызы Төлегенова, Bıbigúl Ahmetqyzy Tólegenova; d. 16 Aralık 1929), Kazak opera sanatçısı (lirik ve coloratura soprano), oyuncu ve öğretmen. Ödülleri arasında Sosyalist Emek Kahramanı (1991), Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı (1967) ve Sovyetler Birliği Devlet Ödülü (1970) bulunmaktadır.[1][2]
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Tölegenova 16 Aralık 1929'da Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Semipalatinsk (Günümüzde Semey) bölgesinde müzisyen bir ailede doğdu.[3] Babası keman çalar, bir Tatar olan annesi ise şarkı söylerdi. 1937'de babası Katon-Karagai'de tutuklandı ve kayboldu. 1946'da, akşam okulunda okurken, amatörce şarkı söyleyebileceği bir et işleme tesisinde çalışmaya başladı. Genç şarkıcı sürgünde Semipalatinsk'teki yazar Galina Serebryakova'nın dikkatini çekti. Ardından Serebryakova, Tölegenova'nın velayetini aldı ve ona ilk müzik derslerini verdi. Serebryakova'nın ısrarı üzerine Bibigul, Almatı'da bulunan Kazan Konservatuvarı'nın vokal ve koro fakültesine girdi ve burada N. N. Samyshina bölümünde okudu ve 1954'te mezun oldu. 1951'de Kazak radyosunda solist olarak çalıştı, burada halk ve pop şarkıları çaldı.[4]
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1954'te Almatı'daki Abay Opera Evi'nde, 1956'da ise Kazak devleti Orkestrası'nın Kurmangazy adlı Kazak Filarmoni Halk Müziği Orkestrası topluluğunun solisti oldu. 1958'de Pop-sanatçılar All-Union yarışmasının ödülünü kazandı ve 1971'de Abay Opera Evi'ne geri döndü. 1980'den itibaren ise Kazak Ulusal Konservatuvarı, Kurmangazy'de vokal dersleri verdi. Ardından 2001, 2004, 2007, 2010, 2011, 2012 ve 2014 yıllarında Uluslararası vokalistler yarışmasının jüri sanat yönetmeni ve jüri başkanı olarak görev yaptı.
Tölegenova, Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı unvanını kazanan tek yaşayan Kazakistanlı kadındır. Ayrıca Sovyetler Birliği tarihinde Sosyalist Emek Kahramanı unvanını alan son kişidir.[5]
Opera rolleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Tölegenova'nın yer aldığı opera performansları şunlardır:[6]
- Kyz Zhibek, Kyz Zhibek by Yevgeny Brusilovsky
- Azhar, Abay by Akhmed Zhubanov ve Latif Hamidi
- Enlik, Enlik-Kebek by Gaziza Zhubanova
- Gulbarshin, Alpamys by Yerkegali Rakhmadiev
- Altynshash, Altynshash by Nazib Zhiganov
- Violetta, La traviata by Giuseppe Verdi
- Gilda, Rigoletto by Giuseppe Verdi
- Rosina, The Barber of Seville by Gioacchino Rossini
- Norina, Don Pasquale by Gaetano Donizetti
- Zerlina, Don Giovanni by Wolfgang Amadeus Mozart
- The Snow Maiden, The Snow Maiden by Nikolay Rimski-Korsakov
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Yapım | Rolü |
|---|---|---|
| 1954 | Daughter of the Steppes | Karashash |
| 1955 | It Happened in Shugla | Maira (Şarkı performansı) |
| 1957 | Our Dear doctor | "Waltz of Spring" Aleksandr Zatsepin'in şarkı performansı |
| 1968 | Angel Wearing a Tubeteika | Kendisi |
| 1975 | Keep Your Star | Şarkı performansı |
| 2005 | Parallel Voices | Kendisi |
| 2011 | Aldar Kose | Aldar'ın büyükannesi |
| 2011 | Çocukluk Çağımın Gökyüzü | Nursultan'ın büyükannesi[7] |
Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Yapım | Bilgi |
|---|---|---|
| 2002 | Suikti Ander | |
| 2005 | "Outstanding masters of vocal art of Kazakhstan" | Ermek Serkebayev, Roza Jamanova, Bibigül Tölegenova, Alibek Dnishev), "Asyl Mura" dizisinin onuncu sayısı |
| 2006 | Bibigul Tulegenova. "Special Edition" | Vocal anthology (10 CD)[8] |
| 2011 | "Under the Golden moon" | Arşiv kayıtları |
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Unvanlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kazak SSC Halk Sanatçısı (1959)
- Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı (1967)
- SSCB Devlet Ödülü (1970)
- Kazak SSC Devlet Ödülü (1966)
- Sosyalist Emek Kahramanı (21.12.1991)
- İki Lenin ödülü (23.03.1976 ve 21.12.1991)
- Kırmızı İşçi Nişanı (03.01.1959)
- Otan Madalyası (2000)
Madalyalar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kazakistan Cumhurbaşkanı Kişisel Altın ödülü (1999)
- "Kazakistan'ın müzik sanatına katkı için" adayı "Yılın kişisi" (2001)
- Bağımsız ulusal ödül "Tarlan" ("Müzik", "Kazakistan patronları kulübü" bölümünde "katkı için", 2001)
- Kazakistan Yıldızları Sokağında Kişisel Yıldız (2002)
- İnsani faaliyetler alanında eyaletler arası ödül "Topluluğun yıldızları" (BDT üye devletlerinin insani işbirliği Konseyi, 2014)
- Astana (Astana) Fahri Vatandaşı (1999)
- Doğu Kazakistan Bölgesi Fahri Vatandaşı (2011)
- Almatı Fahri Vatandaşı (2012)
- Kazakistan Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanı - Kültür alanında Ulusun Lideri Devlet bursu. (2016)[9]
- Kazakistan Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanı Devlet Bursu - Kültür alanında lider (2017)[5]
Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]
Серкебаева Ирина. Бибигуль Тулегенова: любить, надеяться и верить, Алматы, «Атамура», 2012 (biyografi, Bibigül Tölegenova: Sevmek, umut etmek ve inanmak)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ Laruelle, Marlene (ed.) (2019). The Nazarbayev Generation: Youth in Kazakhstan, p. 204. Rowman & Littlefield. ISBN 1793609144
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
