Boğa güreşi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Boğa güreşi (İspanyolca: corrida de toros, tauromaquia, toreo), iki boğanın çeşitli amaçlarla güreştirilmesini ya da matador adı verilen bir insanın boğayı gittikçe yorup öldürmesini esas alan eğlence ve yarışma biçimi.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski Çağ'da Girit halkı, bir takım törenler ile boğalarla güreşirlerdi. Tesalya bölgesinde (Taurocatapsia isminde bir çeşit boğa güreşinde), boğa at ile kovalanır, daha sonra boynuzlarıdan yakalanarak yere yıldırılırdı. 18. yüzyıl'a kadar İspanya ve Portekiz'de boğa ile güreş, daima at sırtında yapılıdı. Bu karşılaşmaların yıldızı, ata binen kişi olurdu (Caballero en plaza veya Rejoneador). Ancak zaman içinde, atın sırtında dövüşmek yerine yerde dövüş ön plana geçti ve Pedro Romero, Joaquin Rodriguez, Jose Delgado, yetenekleri ile bu yeni biçimin öncüleri olmuşlardı. 1830 yılında 7. Fernando'nun Sevilla bölgesinde bununla ilgili bir okul açıp, yönetime Pedro Romero'yu atamasıyla, güreşçilerin hareketleri ve gerçekleştirdiği oyunlar, "resmen" denetim altına girdi.
Gösteri[değiştir | kaynağı değiştir]
Birçok matadorun güreştiği ve birçok boğanın öldürüldüğü gösteriye "corrida de toros" denmektedir. Bu yarışma, arenada baş bölümde oturan bir görevlinin denetiminde, kurallara tabii yapılır. Her boğa için karşılaşma, tercio isminde üç bölüme ayrılır: birinci tercio mızraklama, ikincisi şişeleme ve üçüncüsü öldürmedir. Tercio'lararası geçiş, görevli başkan tarafından belirlenir. (Geçiş, boru öttürülerek bildirilir.) Boğa da, geçitten "arena"ya çıktığında, matadorun "cuadrilla"sı arenada yerini alır. "Peon"lar ise "muletara"rıyla hayvanı üstlerine çekerek matadorun karşılaşma şartlarını saptaması için öncelikle boğayı düz çizgi boyunca koştururlar. Boğayı mızraklamakla görevli iki "picador", arenada kendilerine özel yerde beklerler. Hayvana önce, deneme amaçlı "muleta"yı sallayarak, matador yaklaşır. Bu deneme hareketlerinden sonra, mızraklamaya sıra gelir.
Türkiye'de boğa güreşi[değiştir | kaynağı değiştir]
Artvin'de Kafkasör boğa güreşi[değiştir | kaynağı değiştir]
Artvin Kafkasör boğa güreşleri ile nefes kesen görüntülerin sergilendiği bir ildir. Her yılın Haziran ayının üçüncü haftası boyunca geleneksel olarak düzenlenen festivalin ilginç yanı boğa güreşleridir. İlin her yanından getirilen boğalar boyun kalınlığına ve kilolarına göre sınıflandırılıp güreştirilir.
Bu güreşler yapıldığı tarihten itibaren, boğaların zarar görmemesi ve herhangi bir şekilde eziyete uğramamaları için dikkat edilmekte, belirli kurallar uygulanmaktadır. Güreş sırasında güçsüz görülen boğanın çekilmesi halinde yenik kabul edilir ve güreş meydanında ayrılan bölümden ilgililerce boğa alandan uzaklaştırılırlar. İlgililer ellerindeki uzun sopalarla gerektiğinde güç kullanmaktadırlar. Böylece, Kafkasör boğa güreşleri, kendi kuralları içinde güç gösterisi olarak bir spor ve şenlik ortamına dönüşür.[kaynak belirtilmeli]
Karakucak güreşleri ve folklor gösterilerinin de yapıldığı festivalde, çevre ilçe ve köylerinden gelen halk şairlerinin atışmaları ilgiyle izlenir.[kaynak belirtilmeli]
İspanyol boğa güreşi[değiştir | kaynağı değiştir]
İspanya'da yoğun olarak düzenlenen boğa güreşlerinde matador olarak adlandırılan kişi önceden yorulmuş ve kan kaybetmesine yol açacak şekilde yaralanmış boğayı öldürür.
Katalunya Otonom Bölge Parlamentosunda alınan karara göre 2012 yılından sonra boğa güreşi Katalunya'da yasaklanmıştır.[1]
Fransız boğa güreşi[değiştir | kaynağı değiştir]
Güney Fransa'nın Provence bölgesinde bulunan Camargue'da boğa güreşlerinin kansız versiyonu olarak bilinen Course camarguaise düzenlenmektedir. Bu boğa güreşindeki temel amaç, boğalara zarar vermekten ziyade, boğaların arenaya alındığı 15 dakika içerisinde onların boynuzlarına sarılmış olan iplikleri çözmek yahut halkaları alarak kaçmaktır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Garry Marvin Bullfight. — University of Illinois Press, 1994. — 226 p. — ISBN 9780252064371
- Wood, Tristan, "How To Watch A Bullfight", 2011, Merlin Unwin Books, ISBN 9781906122270
- Fiske-Harrison, Alexander, "Into The Arena: The World of the Spanish Bullfight", 2011, Profile Books, ISBN 1846683351
- Marvin, Garry, "Bullfight", 1988, University of Illinois Press, ISBN 9780252064371
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ 28 Temmuz 2010 tarihli 29 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. El País haberi (İspanyolca), 28 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Dövüş Gerçeği - HAYTAP 17 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
