Bosna Savaşı'nda etnik temizlik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Bosna Savaşı'nın bir parçası | |
 Srebrenitsa katliamı kapsamında öldürülerek etnik temizliğe maruz bırakılmış kurbanların açığa çıkartılmış cesetleri | |
 Savaşın öncesi (1991) ve sonrasında (1998) Bosna-Hersek'te belediyelerine göre etnik grupların dağılımı | |
| Bölge | Bosna-Hersek |
|---|---|
| Tarih | 1992-1995 |
Saldırı türü | Etnik temizlik, tehcir, toplama kampları, işkence, soykırım tecavüzü, toplu katliâm, soykırım |
| Ölü | On binlerce ölü;[1] 1,0[2] ila 1,3 milyon[3] tehcir edilmiş veya zorla başka yerlere yerleştirilmiş kişi |
| Yaralı | 12.000[4] ila 20.000[5] tecavüze uğramış kadın |
Bosna Savaşı (1992-1995) boyunca etnik temizlik, yüksek sayıda Bosnalı Müslüman (Boşnak) ve Bosnalı Hırvatın Sırp Cumhuriyeti Ordusu ve Sırp paramiliter oluşumları tarafından evlerinden kaçmaya zorlanması ya da sürgün edilmesi ile gerçekleşti.[6][7][8][9] Boşnaklar ve Bosnalı Sırplar da Bosnalı Hırvat kuvvetleri tarafından kaçmaya zorlandı ya da sürgün edildi, ancak Bosnalı Hırvatların işlediği etnik temizlik daha sınırlı ölçekte ve daha az sayıda kurbanla yer aldı. 1994 yılı BM Güvenlik Konseyi "Son Rapor"'una (Final Report) göre, Boşnakların da "Cenevre Sözleşmesi ve uluslararası insancıl hukuka aykırı ciddî ihlallerde" bulunmalarına rağmen, "sistematik etnik temizlikte" bulunmadılar.[10] Rapora göre, "savaşan taraflar arasında 'ahlâki denkliğin' olduğunu savunmanın hiç olgusal bir temeli yoktur."[10]
1991'de başlayan siyasî karışıklıklar, 1992 yılının ortasına kadar yaklaşık 2,7 milyon kişinin yerinden edilmesine yol verdi; bu kişilerin 700 bini diğer Avrupa ülkelerine sığınarak[11][12] İkinci Dünya Savaşı'ndan beri Avrupa'daki en büyük kitlesel göçe katılmış oldu. Bosna Savaşı'ndaki etnik temizleme kampanyaları kapsamında yaklaşık 1 milyon ila 1,3 milyon kişinin yerinden edilmiş olduğu ve on binlerce kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir.
Bosna'da uygulanan etnik temizleme kampanyalarında "sivil öldürme, tecavüz, işkence, sivil, kamu ve kültürel mülkleri imha etme, yağma, ve sivil nüfusları zorla başka yerlere yerleştirme" gibi yöntemler kullanıldı.[13] Kampanyaları işleyenlerin çoğu Sırp kuvvetleri, kurbanların çoğu ise Boşnaklardı. BM'e bağlı Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, çok sayıda yetkiliyi insanlığa karşı suçlardan mahkum etti. Etnik temizleme kampanyaları kapsamında yer almış Srebrenitsa Katliamı'nın soykırım suçunu oluşturduğu tespit edildi.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Seybolt 2007, s. 177.
- ^ Totten 2017, s. 21.
- ^ Phillips 2005, s. 5.
- ^ Crowe 2013, s. 343.
- ^ Haddad 2011, s. 109.
- ^ A. D. Horne (22 Ağustos 1992). "Long Ordeal for Displaced Bosnian Muslims". The Washington Post. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
- ^ "War Crimes in Bosnia-Hercegovina: U.N. Cease-Fire Won't Help Banja Luka". Human Rights Watch. June 1994. 29 Ocak 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ "War and humanitarian action: Iraq and the Balkans" (PDF). UNHCR. 2000. s. 218. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ Bell-Fialkoff 1993, s. 110.
- ^ a b ANNEX IV: Policy of Ethnic Cleansing - Part Two: Ethnic Cleansing in BiH - I: Introduction, 27 May 1994, pp. 36–37
- ^ Erlanger, Steven (10 Haziran 1996). "The Dayton Accords: A Status Report". The New York Times. 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Wren, Christopher S. (24 Kasım 1995). "Resettling Refugees: U.N. Facing New Burden". The New York Times.
- ^ ANNEX IV: Policy of Ethnic Cleansing: Ethnic Cleansing in BiH - I: Introduction, 27 May 1994, p. 33
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Crowe, David M. (2013). War Crimes, Genocide, and Justice: A Global History. Basingstoke: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-62224-1.
- Phillips, R. Cody (2005). Bosnia-Herzegovina. Government Printing Office. ISBN 9780160876141. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.
- Seybolt, Taylor B. (2007). Humanitarian Military Intervention: The Conditions for Success and Failure. Oxford University Press. ISBN 9780199252435. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.
- Totten, Samuel (2017). Genocide at the Millennium. Londra: Routledge. ISBN 9781351517836. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.
Bilimsel dergiler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bell-Fialkoff, Andrew (1993). "A Brief History of Ethnic Cleansing". Foreign Affairs. 72 (3): 110-121. doi:10.2307/20045626. JSTOR 20045626.
- Haddad, Heidi Nichols (2011). "Mobilizing the Will to Prosecute: Crimes of Rape at the Yugoslav and Rwandan Tribunals". Human Rights Review. 12: 109-132. doi:10.1007/s12142-010-0163-x.
Diğer kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bassiouni, M. Cherif (28 Aralık 1994). "Final report of the United Nations Commission of Experts established pursuant to security council resolution 780 (1992), Annex IV – The policy of ethnic cleansing". United Nations. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012.
