Cevat Fehmi Başkut
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Cevat Fehmi Başkut | |
|---|---|
 Cevat Fehmi Başkut | |
| Doğum | 1 Ocak 1905 Edirne, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 15 Mart 1971 (66 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Kalp krizi |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Meslek | Oyun yazarı, gazeteci |
| Ödüller | 1948 İnönü Tiyatro Armağanı Küçük Şehir oyunu |
Cevat Fehmi Başkut (1 Ocak 1905, Edirne - 15 Mart 1971, İstanbul), Türk oyun yazarı ve gazeteci[1]
Annesi Cemile Hanım, babası Ömer Fehmi Efendi'dir.[2][3][4] İstanbul Erkek Lisesi'nde öğrenim gören Cevat Fehmi Başkut, Türk Kurtuluş Savaşı yıllarını Ankara'da geçirdi. TBMM Basımevi'nde düzeltmenlik yaptı. Mecliste zabıt katibi olarak çalıştı.
1928-1963 yılları arasında Vakit, Son Saat, Son Posta, Cumhuriyet gazetelerinde muhabirlik, yazarlık, yazı işleri müdürlüğü yaptı. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti başkanlığı görevinde bulundu.
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü'nde öğretim görevlisi olarak çalışan Başkut, "Geceleri Bizi Kimler Bekliyor" adlı bir röportaj kitabı ve birkaç roman denemesi yazdı.
İlk oyunu "Büyük Şehir" 1942-1943 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi ve büyük ilgi gördü. Bu ilgi üzerine çalışmalarını tiyatroda yoğunlaştırdı. Her yıl yeni oyunlar yazmaya çalıştı. Türkiye'de Cumhuriyetten sonra ortaya çıkan değişimleri, mizah unsurlarını kullanarak anlattığı oyunları, yaygın bir ün kazandırdı.
Biçim denemelerine de giriştiği oyunlarında bütün toplum katlarından ve her çevreden insanı tiplemeye çalıştı. Dış ülkelerde oyunu sahnelenen ilk Türk yazarı unvanını aldı. En bilinen eseri "Buzlar Çözülmeden", bugün hala birçok tiyatro topluluğunca sergilenmekte olup, iki kez sinemaya da uyarlanmıştır. 15 Mart 1971'de Esentepe'deki evinde bir kalp krizi sonucu saat 20.00'de ölen Başkut'un cenazesi Feriköy Mezarlığı'na defnedilmiştir.[3][4][5]
Her yıl, Afife Tiyatro Ödüllerinde anısına, "İlk Kez O Yıl Sahnelenmiş Olan En Başarılı Yerli Oyunun Yazarı" ödülü verilmektedir.
Ayrıca merhum büyükelçilerden Yaman Başkut ve tiyatro sanatçısı Acar Başkut'un babasıdır.
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1948: İnönü Tiyatro Armağanı - Küçük Şehir oyunu ile.[6]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1943: Büyük Şehir
- 1944: Ayarsızlar
- 1945: Hacı Kaptan
- 1946: Küçük Şehir
- 1946: Soygun
- 1947: Koca Bebek
- 1948: Paydos
- 1951: Sana Rey Veriyorum
- 1953: Kadıköy İskelesi'nde
- 1953: Makine
- 1955: Harput'ta Bir Amerikalı
- 1957: Kleopatra'nın Mezarı
- 1958: Tablodaki Adam
- 1960: Hacıyatmaz
- 1960: Öbür Gelişte
- 1962: Göç
- 1964: Buzlar Çözülmeden
- 1965: Hepimiz Birimiz İçin
- 1965: Üzüntüyü Bırak
- 1966: Ayna
- 1967: Emekli
- 1969: Ölen Hangisi
- 1970: Dostlar (!)
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Eser olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1953: Soygun
- 1965: Buzlar Çözülmeden
- 1986: Deli Deli Küpeli
- 2004: Paydos
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sinematürk' te Cevat Fehmi Başkut". 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Acı bir kayıb" (PDF). 10 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021.
- ^ a b "Akrabalık Zinciri: İhsan Aksoley - Cevat Fehmi Başkut - Öztrak ailesi - Melih Esenbel". 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- ^ a b "Cevat Fehmi Başkut". 10 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021.
- ^ "Milliyet - 17 Mart 1971 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 5 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Küçük Şehir (Milliyet bas.). İstanbul: Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.14. s. 7257.