Cezayir'de İtalyan kız

Cezayir'de İtalyan Kız

Gioacchino Rossini 1820
Özgün isim	L'italiana in Algeri
Müzik	Gioacchino Rossini
Libretto	Angelo Anelli
Gala	22 Mayıs 1813
İlk gösterim yeri	Teatro San Benedetto, Venedik
Oyuncular	İsabella: İtalyan kızı, contralto Lindoro: İsabella'nin aşıkı, tenör Taddeo: Yaşlı bir İtalyan, bas Mustafa: Cezayir Beyi, bas Elvira: Karısı, soprano Zulma: Sırdaşı, mezzo-soprano Haly: Bey'in askerî komutanı, bas Harem kadınları (sessiz); hadım ağalar, korsanlar, köleler, denizciler - Erkekler korosu

Cezayir'de İtalyan Kız (İtalyanca: L'italiana in Algeri) Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş 2 perdelik bir "drama giocoso" türünde bir operadır. Eserin librettosunu, İtalyanca olarak daha önce 1808'de "Luigi Mosca" tarafından yazılmış bir libretto metninden uyararak, "Angelo Anelli" yazmıştır. Eserin prömiyeri 22 Mayıs 1813'te Venedik'te "Teatro San Benedetto"da yapılmıştır. Bu opera çok tutulmuştur ve Rossini'nin bu eseri yapılan bazı değişikliklerle sonraki iki yılda Vicenza, Milano ve Napoli'de sahnelenmiştir.

"Cezayir'de İtalyan Kız" eserini bestelediği zaman Rossini daha 21 yaşında idi. Değişik kaynaklara göre bu eserin bestesini ya 18 ya da 27 günde bitirmiştir. Ancak prömiyerden sonra değişiklikler yapmaya devam etmiştir. Operanın türü opera seria ile opera buffa'nın karışığıdır ve Rossini bu türü kendinin yapmıştır. Operanın uvertürü ayrı bir konser parçası olarak popüler olarak orkestra konserlerinde ve opera eserleri derleme ses kayıt audio-CD disklerinde bulunmaktadır.

Roller[değiştir | kaynağı değiştir]

Orkestradaki çalgılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu eserin orijinal notalarında Rossini orkestranın şu çalgılardan oluşmasını ön görmüştür:

• 2 flüt (1 tanesi pikolo flüt olabilir), 2 obua, 2 klarinet, 1 fagot
• 2 korno, 2 trompet
• bas davul
• yaylı çalgılar

Resitatifler için

• 1 piyano veya klavsen, (viyolonsel ve kontrabas

Konu özeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Zaman: 18. yüzyıl
Mekân: Osmanlı Cezayir Beylerbeyliği başkenti Cezayir

I. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]

Cezayir Beyi Mustafa Bey'in sarayındaki dairesi

Elvira kulu ve sırdaşı olan Zulma ile konuşmakta ve kocası olan Osmanlı Cezayir Beylerbeyi olan Mustafa'nın aşkını kaybetmiş olacağından yakınmaktadır. Zulma ona bunun kadınların bir ortak sorunu olduğunu söyler. Birden Cezayir Beyi Mustafa sahneye girer; karisi Elvira'nin kendine devamlı serzenişlerinden sinirlidir ve diğer haremi çok itaatkârdır. Cezayir korsan filosunun kaptanı olan Haly gelip onunla konuşmaya başlar. Mustafa yeni bir İtalyan asıllı kadın kul istemektedir. Haly'ye bunu başarmak için 6 gün verir. Bunu başarırsa şimdiki karısı Elvira'yı İtalyan asıllı Lindoro ile evlendirmek planı olduğunu da Kaly'ye açıklar.

Cezayir'de esir olan İtalyan asıllı Lindoro ise tek başına İtalya'da kalmış olan sevgilisi ve tek aşkı olan İsabella'yi düşünmektedir ve bunun için romantik bir şarkı söylemeye başlar. (Languir per un bella). Mustafa girer ve Lindoro'ya onu yakında çok uygun bir esle evlendireceğini bildirir. Müstakbel eşi olacak Elvira'nın çekiciliklerini ve Lindoro'ya uygunluklarını anlatmaya koyulur. Lindoro bu teklifi reddetmeye çok zorlanır ama yapamaz.

Sahilde bir kazadan çıkmış gemi

Sahne sahilde bir fırtınada kazaya uğramış ve içindekiler ile Cezayirli korsanlar tarafından ele geçirilmiş bir İtalyan gemisi bulunmaktadır. Haly içindeki esirleri gözden geçirirken bir İtalyan genç kız olan İsabella ve onun yol arkadaşı ve kendisine âşık olan yaşlı Taddeo ile karşılaşır. İsabella Lindoro'yu aramak için bu gemiye binmiştir. Fakat kazadan ve esir alınmadan çok üzgündür ve ve çok duygulu bir cavatina söylemeye başlar. (Cruda sorte! Amor tiranno!). Fakat Isabella kendine çok inanmış bir kişidir ve o andaki durumunu kendi lehine döndürebileceğine inanmaktadır. İsabella Taddeo'yu amcası olarak tanıtır. Taddeo kızın eski aşıkı olan Lindoro'yu kıskanmaktadır ve bu İsabella'yi rahatsız etmektedir; ama esaret sırasında amca ve yeğen gibi birlikte hareket etmeye karar verirler. Haly bu İtalyan kızın tam Mustafa Bey'in isteğine uygun olacağını düşünür ve sevinir.

Cezayir Beyi'nin sarayında

Sarayda ise, Lindoro'nun Elvira ile evlenmek istemediğini anlayan Mustafa Lindora'ya eğer Elvira ile evlenmeye karar verirse onun esirlikten azat edeceğini ve onu ve Elvira'yi bir gemi ile Venedik'e geri gönderebileceğini vadeder. Lindoro, bunun üzerine Elvira ile İtalya'da ya evlenip ya da ona daha uygun bir koca bulabileceğini düşünerek bunu kabul eder. Bu sırada Haly girer ve çok güzel bir yeni İtalyan kız esir bulduğu haberini verir. Bundan çok sevinen Mustafa Bey bir şarkıya başlar. (Già d'insolito ardore nel petto agitare). Saray salonunda hadım harem ağalarıyla birlikte Mustafa Bey İsabella'nın gelişini bekler. Önüne getirilen İsabella'nin güzelliğinden vurulan Mustafa Bey hemen ona hemen âşık olduğunu hisseder. İsabella ise bunu kurtulmak için bir fırsat bulup Mustafa ile flört etmeye başlar. O sırada Elvira ve Lindoro Cezayir'den ayrılırken veda etmek için salona girerler. İsabella ve Lindoro birbirini tanıyıp şaşırırlar. Hemen inisiyatifi ele alan İsabella Elvira'nin kim olduğunu sorar ve onun Mustafa Bey'in eski karısı olduğunu; Lindoro ile tekrar evlilik yapmak üzere birlikte Venedik'e geri gönderilmek üzere olduklarını öğrenir. Isabella Mustafa'dan Lindoro'nun Cezayir'de kalmasını ister ve Bey de Lindoro'yu ona esir olarak verir.

II. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]

Cezayir Bey'inin sarayı

Cezayir'de kalan Elvira çok üzgündür. Fakat Haly ona sabırlı olmasını tavsiye eder, çünkü İsabella'nın oyunları Mustafa'yı bir alay konusu haline getireceği açıktır. Elvira Zulma ile, İsabella'nın erkekleri elinde bir kukla olarak oynayabilme mahareti hakkında konuşur. Mustafa Bey ise İsabella'yı eline geçirmek için özel bir taktik uygulamaktadır. Lindoro'yu İsabella'ya esir olarak vermiştir ve onu bir casus olarak kullanacaktır. İsabella'ya yaranmak için de Tadeo'ya kaymakam unvanı verir ve Tadeo bunu almaktan çekinmektedir ama reddetmesi de zordur ve böylece onun desteği sağlanır. Elvira ve Zulma'yı da Isabella'ya gönderip ona kahve içme ziyaretinde bulunacağı haberini verir.

Cezayir Bey'inin sarayında İsabella'nin odası

İsabella ve Lindoro yalnızdırlar. Lindoro Elvira ile evlenme niyetinde olmadığını açıklar. Birlikte kaçma planları yapıp uygulamaya karar verirler. Lindoro mutluluğundan şarkıya başlar. (Ah come il cor di giubilo). Zulma ve Elvira gelip Mustafa'nin kahve ziyaretine geleceği haberini getirirler.

İsabella Mustafa'nın kahve misafirliği için hazırlıklara başlar. İsabella Türk stili giysilere bürünür. Esiri olan Lindoro'ya üç kişilik kahve hazırlaması için emir verir. Elvira'yi yandaki odaya koyup oradan bir erkeğin nasıl kullanıldığını görmesini ister. Mustafa gelmeden hemen önce İsabella bir romantik '"cavatina"ya söylemeye başlar. (Per lui che adoro) Mustafa, Tadeo ile kahve içmeye gelir ve Lindoro'da aynı odadadır. Fakat önceden Mustafa ona ne yapacakları hakkında direktif verir; işaret olarak öksürdüğü zaman Tadeo Lindoro'yu yanına alıp odadan ayrılıp Mustafa'yı İsabella ile yalnız bırakacaktır. Fakat Mustafa çok açıkça öksürdüğü zaman, diğer iki erkek oradan ayrılmazlar. Sanki bu yetmezmiş gibi İsabella Lindoro'yu kahveyi getirmeye gönderir ve yandaki odada bulunan Elvira'yı da birlikte kahve içmeye buyur eder. Mustafa'nın İsabella ile yalnız kalma planı suya düşmüştür.

Cezayir Bey'inin sarayı

Kahve içme bittikten sonra Lindoro İsabella'nin Mustafa'yi sevilen pappataci unvanını vereceğini bildirir. Lindoro'ya göre bu şeref unvanı olup yiyip, içip, yatıp fakat kadınları istediklerini yapmaya serbest bırakan İtalyan erkeklere verilir.^[1] Mustafa bu ismin kullanmasını kabul eder.

Sarayın bir diğer tarafında Haly İtalyan kadınlarını öven bir şarkıya koyulur. (Le femmine d'Italia). Şehirde bulunan bütün İtalyan esirlere davetiye gönderilir. Tadeo Lindoro'nun kim olduğunu bilmediği için, Lindoro'ya kendisinin İsabella'nin amcası olmayıp onun aşğkı olduğunu itiraf edip Lindoro'yu şaşkına döndürür.

"Pappataci" unvanı verilmesi şerefine İsebella'nin evinde bir yemekli tören hazırlanmaktadır. Zulma ve Haly bu tören için çok miktarda şarap ısmarlandığını görmüşlerdir ve İsebella'nin gerçek maksadının şüpheli olduğu hakkında konuşma yaparlar.

Cezayir Bey'inin sarayında İsabella'nın odası

Bu törene Mustafa'nın bütün İtalyan esirleri ve köleleri davet edilip gelmişlerdir. Isabella bunlara kısa bir konuşma yapıp kimin bu törenle pappataci olacağı hakkında bilgi verir. Onlara kendilerini esirlikten kurtaracağına da söz verir. (Pensa all patria).

Tören başlar. Mustafa törene geldiğinde İtalyanlar ona bir peruka ve özel giysiler giydirirler. İsabella bu unvan için yapması gerekenleri açıklar: Taddeo'nun söyledikleri yemin sözlerini tekrar edip yeyip, içip, sesini keseceğine dair bir yemin verecektir. Böylece İsabella'nin girişimlerine aldırmaz olmaya ant içmektedir. (Pappataci! Che mai sento!) Mustafa törende yeyip içmeye başlamıştır. İtalyanlar Cezayir'den kaçmak üzere oradan ayrılmaya başlarlar.

Saray sahilinde bir Avrupa gemisi

İtalyan esirleri Cezayir'den kaçmak icin saray sahilinde bulunan bir Avrupa gemisine binmektedirler. Tadeo Lindoro'nun kim olduğunu ve İsabella'nın Lindoro'ya olan aşkını anlamıştır. Mustafa'ya, İsabella'nın kendisini kandırdığını söylemeye çalışır, ama Mustafa delice "pappataci" kural ve yeminine uymaya devam edip umursamaz. Bunun üzerine Tadeo da kaçan İtalyanlara katılır.

Elvira, Zulma ve Haly Mustafa Beyi hala bir deli "pappataci" gibi bulurlar. Fakat birdenbire Mustafa Bey kendine gelir; muhafızlarına İtalyanları yakalama emri verir; ama onlar da çok alkol almışlardır ve bir şey yapamazlar.

Elvira ve Haly, İsabella'nın kurnazlıklarını tekrar Mustafa'ya anlatırlar. Yaptıklarından pişman olan Mustafa Elvira'ya kendisini bağışlaması için yalvarır. Mustafa İtalyan kızından iyi bir ders almıştır; İtalyan kızlarına olan zaafından vazgeçer. Bir kadını isteğinden vazgeçirmenin imkânsiz olduğunu da ilan eder.

Seçilmiş müziksel parçalar[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]

• Uvertür
• Languir per una bella, Cavatina: Lindoro
• Cruda sorte, amor tiranno, Kavatina:İsabella
• Già d'insolito ardore nel petto Arya: Mustafa
• Và, sossopra il mio cervello, I. Perde finali

II. Perde[değiştir | kaynağı değiştir]

• Oh, come il cor di giubilo, Kavatina: Lindoro
• Ho un gran peso sulla testa, Arya: Taddeo
• Per lui che adoro, Cavatina:İsabella
• Ti presento di mia man, Beşli: Mustafa, Isabella, Taddeo, Lindoro ve Elvira
• Le femmine d'Italia, Arya: Haly
• Pappataci! Che mai sento!, Üçlü: Mustafa, Lindoro ve Taddeo
• Pensa alla patria, e intrepido, Rondo: Isabella

Seçilmiş ses ve video disk kayıtları ^[2][değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Opera
• Gioacchino Rossini

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "L'italiana in Algeri maddesi kaynaklıdır: [2] 29 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)(Erişme tarihi:25.3.2009).

Dışsal kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Osborne, Richard (1998), ""L'italiana in Algeri"", Kaynak:Stanley Sadie (Ed.), The New Grove Dictionary of Opera, Cilt.2 Sayfa: 833—836. Londra: MacMillan Publishers, Inc. ISBN 0-333-73432-7 ISBN 1-56159-228-5 (İngilizce)
• Gossett, Philip ve Brauner, Patricia (2001), "L'italiana in Algeri" Kaynak: Holden, Amanda (ed.), The New Penguin Opera Guide, Londra: Penguin. ISBN 0-14-029312-4 (İngilizce

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Cezayir'de İtalyan kız ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• "IMSLP.org" websitesinde L'italiana in Algeri (Rossini, Gioacchino) maddesinde sesler için ve tüm eser için partitür notaları ve genel enformasyon, Online: [3] 31 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• "Emmedici.com" websitesinde L'italiana in Algeri operasının tümünün MP3 ses kaydı - Creative Commons. Online:[4]: L'italiana in Algeri librettosu (İtalyanca) (Erişme tarihi:25.3.2009).
• "Rossini L'Italiana In Algeri Ruggero Raimondi " maddesi "YouTube" websitesinde audio kaydı. Online: [5] 10 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişim tarihi:27.3.2017).
• "Rossini L'Italiana in Algeri Focile, Soffel, Gambill, Serra, von Kannen; Weikert Schwetzingen198" maddesi "YouTube" websitesinde video kaydı Online: [6] 10 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişim tarihi:27.3.2017).