Coelurosauria

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Coelurosaurianlar
Yaşadığı dönem aralığı: 174,1-0 myö
Orta jura-Günümüz[1] 
Coelurosaurların kolajı
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
Klad: Avetheropoda
Klad: Coelurosauria
von Huene, 1914
Alt gruplar

Coelurosauria (/sɪˌljʊərəˈsɔːriə/;[8][9] Yunanca: "içi boş kuyruklu kertenkeleler"), Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

Coelurosauria, Compsognathidae'yi, tyrannosaurlar'ı, Ornithomimosaurlar'ı ve Maniraptoranlar'ı içerir. Maniraptora, günümüzde yaşayan tek dinozor grubu olan kuşları içerir.[10]

Şimdiye kadar keşfedilen tüylü dinozorların çoğu Coelurosaurlardır. Philip J. Currie, tüm Coelurosaurların tüylü olmasının muhtemel olduğunu düşünüyor.[11] Geçmişte Coelurosauria, tüm küçük teropodları sınıflandırmak için kullanmıştı, ancak bu sınıflandırma daha sonra geçersiz kılındı.

Anatomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Vücut planı[değiştir | kaynağı değiştir]

Coelurosaurlarda anatomik özelliklerin incelenmesi, son ortak ataların bitki maddelerini yeme ve sindirme yeteneğini geliştirdiğini, omnivor bir diyete uyum sağladığını ve bu yeteneğin kladın başarısına önemli bir katkıda bulunabilecek bir yetenek olduğunu gösteriyor. Daha sonraki gruplar omnivorlara tutunurken, diğerleri çeşitli yönlerde uzmanlaşarak böcekçil (Alvarezsauridae), otçul (Therizinosauridae) ve etçil (Tyrannosauroidea ve Dromaeosauridae) haline gelir.[12] Grup, şimdiye kadar keşfedilen en büyük (Tyrannosaurus) ve en küçük (Microraptor, Parvicursor) etçil dinozorlardan bazılarını içerir. Coelurosaurlar grubunu, diğer dinozorlardan ayıran özellikler şunlardır:[13]

  • Kuyruk sokumunun (sakrum) diğer dinozorlardan uzun olması.
  • Ucuna doğru sertliği artan, esnekliği azalan bir kuyruk bulundurmaları.
  • Yay biçimindeki ön kol (ulna).
  • Uyluk kemiğinden daha uzun bacak kemikleri.

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Devekuşu (Struthio camelus), diğer kuşlar gibi modern bir Coelurosauriandır.

Bu kladogram, 2015'te Coelurosaurian grupların birbirine yakınlığını göstermek için yapılmış çalışmaya göre uyarlanmıştır.[14]

Coelurosauria

Bicentenaria

Zuolong

Tyrannoraptora

Tyrannosauroidea

Aorun

Scipionyx

Ornitholestes

Compsognathidae

Maniraptoriformes

Ornithomimosauria

Maniraptora

Coelurosaurus[değiştir | kaynağı değiştir]

Coelurosaurus, 1929'da Friedrich von Huene'ye atfedilen ve bazen dinozor listelerinde görülen gayri resmi bir genel isimdir. Muhtemelen bir yazım hatası olarak ortaya çıktı; von Huene belirsiz kalıntıları Coelurosauria incertae sedis'e atamayı amaçladı, ancak yayın sürecinin bir noktasında metinde yapılan bir değişiklik, yeni bir genel isim olan Coelurosaurus'un (George Olshevsky tarafından 1999 tarihli bir yazıda anlatıldığı gibi) bir cins ismi gibi görünmesine neden oldu. Coelurosaurus ismi, kurgu eserlerinde görünmesine rağmen, resmi bir şekilde cins ismi olarak kullanılmamıştır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Coelurosauria". paleobiodb.org. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  2. ^ Juliana Manso Sayão; Antônio Álamo Feitosa Saraiva; Arthur Souza Brum; Renan Alfredo Machado Bantim; Rafael Cesar Lima Pedroso de Andrade; Xin Cheng; Flaviana Jorge de Lima; Helder de Paula Silva; Alexander W. A. Kellner (2020). "The first theropod dinosaur (Coelurosauria, Theropoda) from the base of the Romualdo Formation (Albian), Araripe Basin, Northeast Brazil". Scientific Reports. 10 (1): Article number 10892. doi:10.1038/s41598-020-67822-9Özgürce erişilebilir. 
  3. ^ Samanthi, A.; Chanthasit, P.; Martin Sander, P. (May 2019). "Two new basal coelurosaurian theropod dinosaurs from the Lower Cretaceous Sao Khua Formation of Thailand". Acta Palaeontologica Polonica (İngilizce). doi:10.4202/app.00540.2018Özgürce erişilebilir. 
  4. ^ a b c d Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix. 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Holtz, 2000. A new phylogeny of the carnivorous dinosaurs. Gaia. 15, 5-61.
  6. ^ Carrano, M.T.; Benson, R.B.J.; Sampson, S.D. (2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (2): 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927. 
  7. ^ Godefroit, Pascal; Cau, Andrea; Hu, Dong-Yu; Escuillié, François; Wu, Wenhao; Dyke, Gareth (2013). "A Jurassic avialan dinosaur from China resolves the early phylogenetic history of birds". Nature. 498 (7454): 359-362. Bibcode:2013Natur.498..359G. doi:10.1038/nature12168. PMID 23719374. 
  8. ^ "coelurosaur - definition of coelurosaur in English from the Oxford dictionary". OxfordDictionaries.com. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2016. 
  9. ^ "coelurosaur". Dictionary.com Unabridged. Random House. 
  10. ^ Turner, A.H., Makovicky, P.J., and Norell, M.A. 2012.
  11. ^ Dinosaur Provincial Park : a spectacular ancient ecosystem revealed. Philip J. Currie, Eva B. Koppelhus. Bloomington: Indiana University Press. 2005. ISBN 0-253-34595-2. OCLC 57965735. 
  12. ^ "Meat-eating dinosaurs not so carnivorous after all". ScienceDaily (İngilizce). 2010. 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  13. ^ Türkoğlu, Pedram (Haziran 2021). Yaşayan Dinozor - Avian -. Ginko Bilim. s. 47. ISBN 978-605-06409-8-4. 
  14. ^ Hendrickx, Christophe; Mateus, Octávio; Araújo, Ricardo (Eylül 2015). "A proposed terminology of theropod teeth (Dinosauria, Saurischia)". Journal of Vertebrate Paleontology. 35 (5): e982797. doi:10.1080/02724634.2015.982797. ISSN 0272-4634.