Deprem odağı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Makale serilerinden |
| Deprem |
|---|
 |
Deprem odağı ya da episantr, bir deprem sonucu yeraltındaki fayın kırıldığı yerin hemen üzerinde, yüzeydeki noktadır. Bu odak veya odak noktası derinliği olarak bilinen bir mesafede, merkez üssü altında doğrudan oluşur. Odak derinliği sismik dalga olgusuna dayanan ölçümlerle hesaplanabilir. Tüm dalga olaylarında olduğu gibi, bu uzun dalga boyu ile dalgaların kaynağının odak derinliğini tam olarak belirlemek zordur. Çok kuvvetli depremler, çok uzun dalga boylarına sahip sismik dalgalar, kendi serbest enerjisinin büyük bir kısmını yayar ve bu nedenle güçlü bir deprem büyük bir kitle enerjinin serbest bırakılmasını sağlar. Bilgisayar, ana şok ve öncü şokların odak noktası ile artçı hareketlerin hangi fay boyunca oluştuğunu üç boyutlu çizim şeklinde verir.[1]
Depremin yırtılmasıyla genişleyen dalga cephesi, saniyede birkaç kilometre hızla yayıldığından bu sismik dalga, geometrik odak olarak bir başlangıç belirlemek için çeşitli yüzey noktalarında ölçülür. Dalga uzaklaştığında deprem odağı ne kadar derin olursa olsun istasyona ulaşır.[2]
Dalga hızı değişiklikleri hakkında yapılan ayarlamalar ile deprem odağının ilk tahmini yapılır, daha sonra bir dizi doğrusal denklem her istasyon için ayarlanır. Denklemler, ölçülen ilk tahmini deprem odağı ile varış süreleri olarak hesaplanan sayılar arasındaki farkı ifade eder. Bu denklemler, deneysel ve teorik varış süreleri arasındaki farklarının kareleri toplamını en aza indirir, en küçük kareler metodu ile çözülür ve yeni tahminsel odak hesaplanır.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Earthquake Glossary - hypocenter". United States Geological Survey. 15 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kennelly, Patrick J. and Stickney, Michael C. (2000). "Using GIS for Visualizing Earthquake Epicenters, Hypocenters, Faults and Lineaments in Montana". Digital Mapping Techniques '00 -- Workshop Proceedings. United States Geological Survey. USGS Open-File Report 00-325. 23 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ "FAQs - Measuring Earthquakes: Q: How do seismologists locate an earthquake?". USGS Earthquake Hazrads Program. United States Geological Survey. 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
