Belgebilim
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Belgebilim veya diplomatik,[1] belgelerin, özellikle tarihi belgelerin, eleştirel analizine odaklanmış bilimsel bir disiplindir.[2] Disiplin, belge yaratıcıları tarafından kullanılan sözleşmelere, protokollere ve formüllere odaklanır ve bu bilgileri belge oluşturma süreçlerini, bilgi aktarımını ve belgelerin gerçekliğini tespit etmek için kullanır.[3]
Disiplin başlangıçta kraliyet ve papalık kalem odası tarafından verilen resmi anayasal bildirge ve diplomaları incelemek ve gerçekliğini belirlemek için bir araç olarak gelişti.[4] Daha sonra aynı temel ilkelerin çoğunun diğer resmi belge türlerine, özel mektuplar gibi resmi olmayan belgelere ve en son olarak da elektronik kayıtların meta verilerine uygulanması ile disiplin gelişmiştir.
Diplomatik, tarihe yardımcı bilimlerden biridir ve kardeş disiplini olan paleografi ile karıştırılmamalıdır.[5] Belgebilim teknikleri paleografiye kıyasla, metinsel eleştiri ve tarihsel eleştiri disiplinlerinin teknikleri ile daha çok ortak noktaya sahiptir.
Sözel benzerliğe rağmen, diplomatik ile diplomasi ilgisiz disiplinlerdir. Her iki terim de, ayrı bir dilbilimsel gelişim ile diploma (belge) kelimesinden türemiştir.
Diplomatik kelimesi, 1681'de De Re diplomatica (Latince: "Belge Çalışması") adlı kitabını yayınlayan Benediktin rahibi Jean Mabillon tarafından tarihe kazandırılmıştır. Bu eserden kelime Fransızca diline diplomatique, ardından İngilizceye diplomatic veya diplomatics olarak girmiştir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2019.
- ^ Webster's Dictionary (1828); quoted in Oxford English Dictionary (2d ed.)
- ^ Cencetti, Giorgio (1985). "La Preparazione dell'Archivista". Giuffrida, Romualdo (Ed.). Antologia di Scritti Archivistici. Rome: Archivi di Stato. s. 285. Translation from Duranti 1989, p. 7.
- ^ Duranti 1989, p. 13.
- ^ Duranti, Luciana (1989). "Diplomatics: New uses for an Old Science". Archivaria. Cilt 28. ss. 7-27 (12). 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2019.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İslam Ansiklopedisi'nde Diplomatik maddesi 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
