Dolganlar
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Rusya | |
| 7.885[1] | |
| Diller | |
| Din | |
| İlgili etnik gruplar | |
| Türk halkları, Yakutlar, Tuva Türkleri |
Dolganlar, (öbür adları — Dolgan Türkleri, Dağlı kişi manasında Tıa-kihi (тыа-киһи), Haka (Һака))[2] — Rusya'nın kuzeyindeki Taymır yarımadası çevresinde yaşayan etnik grup. Soyları Evenkiler başta olmak üzere birkaç farklı Sibirya halkına dayanan Dolgalar, 18. yüzyıldan sonra Türk dillerini kabul etmiştir.[3] Taymir yarımadası, idari olarak Krasnoyarsk Kray'a bağlıdır. Dolganlar'ın özerk illeri vardır. Bu özerk ilin adı, Taymir Özerk Okruğu'udur.
Rusya 2002 nüfus sayımına göre Rusya'da 7261 Dolgan yaşamaktadır ve bu sayının 5517'si Taymir Rayonundadır. Kalan kısmı diğer bölgelere yayılmıştır. Ukrayna'da ise 26 Dolgan 2001 Ukrayna nüfus sayımında tespit edilmiştir.
Dolganlar, Yakutça ile çok benzer olan Dolganca dilini konuşmaktadır. Yakutlarla kolayca anlaşabilirler. Dolganlar, 20. yüzyıldan önce Sibirya bölgesinde göçebe hayat yaşayan avcı insan topluluğuydu. Sovyet döneminde iskana zorlandılar.
Dolganlar, Rusların etkisiyle Ortodoks kilisesine bağlanmışlardır ancak şamanizmin etkisi hala sürmektedir.
Ünlüler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Aksonova, Ogdo Yegorovna (Огдуо Аксёнова) — Dolgan Türklerinden Dudinka'da 1936 doğumlu şairi ve Dolgan Türkleri Edebiyatının kurucusu.
Dil[değiştir | kaynağı değiştir]
Dolganca, Saha dili benzeri olup Türkçe içinde bir daldır. Saka-Dulgaan (Сака-дулгаан тыла) dili de denilmektedir. Dolgan Türkçesine iç içe veya komşu olarak yaşadıkları Evenk dilinden de çok sayıda söz girmiştir.
Dolgan Türkçesi Norilskiy, Pasinskiy, Avamskiy, Hatangskiy ve Popigayskiy ağızlarından oluşur. Dolgan Türkçesinde 1973 yılında yayınlanan ilk şiir kitabı — «Baraksan» Ogdo Aksonovoy. Dolgan Türkçesindeki yayınlar Rus Kiril Alfabesi ile çıkmaktadır.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ "Долганы". БСЭ. 10 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2014.
- ^ "Dolgan people". Encyclopedia Britannica. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2014.
