Donşianca
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Donşianca | |
|---|---|
| Santa لھجکءاءل | |
| Ana dili olanlar | Çin'de Gansu ve Qinghai Eyaletinde, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde, Linxia Hui Özerk ve Ningxia Özerk bölgesinde |
| Konuşan sayısı | 250.000 (tarih gerekli) |
| Dil ailesi | Moğol dilleri
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-2 | tut |
| ISO 639-3 | [[ISO639-3:sce|sce]] |
Donşian dili veya Santa, (Çince: 东乡语, dōngxiāng ) Moğolca grubuna ait, kuzeybatı Çin'de Donşianlar tarafından konuşulan bir dildir.
Sesbilim[değiştir | kaynağı değiştir]
Donşian dili Moğol dilleri Altay dalına ait olup kesin olarak hiçbir diyalekti yoktur; fakat yerel üç çeşidi (tuyu) bulunur. Bunlar: Suonanba (Xiaonan) (ortalama %50 Donşianlar konuşur), Wangjiaji (ortalama %30 Donşianlar konuşur) ve Sijiaji (ortalama %20 Donşianlar konuşurlar).
Sesli harfler[değiştir | kaynağı değiştir]
Sesli (ünlü) harflerin sayısı 7 tanedir.
i e u w o a e^
[e^] bir ters dar sesli, kendi hecesini biçimlendirir, özellikle yedek kelimelerde kullanılır.
| Önceki sesli | Orta sesli | Sonraki sesli | |
|---|---|---|---|
| Kapalı sesli | i [i] | [ɯ] [ɯ] u [u] | |
| Dengeli sesli | e [e] | ə [ə] [ɚ] [ɚ] | o [o] |
| Açıl sesli | a [a] |
Sessiz harfler[değiştir | kaynağı değiştir]
Sessiz (ünsüz) harflerin sayısı 28 tanedir.
- b p m f
- d t n l r
- dz ts s
- dzh tch ch
- dsh tsh sh
- g k x
- X G q
- h j w
| dudaksıl (iki dudaklı) | dişsel ünsüz | yan dal | dil ucu | damaktan | damak sessizi | dil arkası | küçük dil ünsüzü | sol nefes borusu ağzı | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| sessiz patlayıcı (ünsüz) | sessiz sağır | b [p] | d [t] | g [k] | [ɢ] [q] | |||||
| soluklu ünsüz | p [pʰ] | t [tʰ] | k [kʰ] | q [qʰ] | ||||||
| sürtünmeli sessiz harf | sessiz sağır | f [f] | s [s] | [ʂ] [ʂ] | [ɕ] [ɕ] | x [x] | h [h] | |||
| sesi yansıtan | [ɣ] [ɣ] | |||||||||
| yarı kapantılı ünsüz | sessiz sağır | dz [t͡s] | [dʐ] [t͡ʂ] | [dʑ] [t͡ɕ] | ||||||
| soluklu ünsüz (sesbilim) | ts [t͡sʰ] | [tʂ] [t͡ʂʰ] | [tɕ] [t͡ɕʰ] | |||||||
| genizden gelen sessiz | m [m] | n [n] | ||||||||
| yarım sesli sessiz | r [r] | l [l] | ||||||||
| yarı-dar sesli | w [w] | j [j] | ||||||||
Şekilbilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Karşılaştırma[değiştir | kaynağı değiştir]
| Donşianca | Moğolca | Türkçe |
|---|---|---|
| qara | xar-a | kara |
| Goni | xoni | keçi |
| kun | kümün | adam |
| gie | ger | ev |
| bula | bulaG | çeşme |
| mungu | mongGol | moğol |
| Donşianca | Türkçe |
|---|---|
| a'na | ana (anne) |
| e'ne | bu (böyle) |
| u'su | su |
| na'ran | güneş |
| dara'sun | şarap |
| xodun | kuştüyü (yıldız) |
| boro | kahverengi |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Cobbey, Heidi. 2007. "Challenges and prospects of minority bilingual education in China—an analysis of four projects (İngilizce)
- Kim, Stephen Suhkyung. 1998. Dongsiang yu tsifa yenjiu. 8 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Kenneth Lynn Field. 1997. "A grammatical overview of Santa Mongolian," University of California, Santa Barbara PhD dissertation
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- The Dongxiang Mongols and Their Language 23 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
| Resmi (ulusal) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Resmi (bölgesel) |
| ||||
| Çin Dilleri | |||||
| Bölge veya il seviyesinde resmiyeti olmayan diğer azınlık dilleri |
| ||||
| Kreol/karma diller | |||||
| İşaret dilleri | |||||
| Nesli tükenmiş diller | |||||
| |||||
