Donella Meadows
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Donella Meadows | |
|---|---|
| Doğum | 13 Mart 1941 Elgin, Illinois,  ABD |
| Ölüm | 13 Mart 2001 (60 yaşında) |
| Vatandaşlık | ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | Carleton College Harvard Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Çevre bilimi |
| Çalıştığı kurum | Dartmouth Koleji |
Donella Hager "Dana" Meadows[1][2] (13 Mart 1941 - 20 Şubat 2001), Amerikalı bir çevre bilimcisi, eğitimci ve yazardır.[3] The Limits to Growth[4] ve Thinking In Systems: A Primer (Sistemlerle Düşünmek,[5] 2021) kitaplarıyla tanınmaktadır. Var olan gelişme politikalarının devam ettirilmesi halinde çeşitli sorunların yaşanacağını, özellikle hammadde kıtlığı ve çevre sorunları çerçevesinde insanlığın yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalacağını oldukça erken tarihlerde vurgulayan isimler arasındadır.[6][7] Özellikle sistem modelleme ve sürdürülebilirlik alanlarında çalışmalar yapmıştır.
Hayatının erken dönemi ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD'de, Elgin, Illinois'de doğan Meadows, bilim alanında eğitim aldı. 1963'te Carleton College'dan kimya alanında lisans ve 1968'de Harvard'dan biyofizik alanında doktora derecesi alan Meadows, İngiltere'den Sri Lanka'ya bir yıl süren bir yolculuktan sonra, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde, bilgisayarlar için manyetik veri depolama ilkesi gibi sistem dinamiklerinin mucidi Jay Forrester tarafından kurulan bir ekipte çalıştı.
Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]
Meadows, 1972'den başlayarak 29 yıl Dartmouth Koleji'nde çalıştı.[8]
Koruma ve Çevre alanında Pew Scholar (1991) ve MacArthur Fellow (1994) ödülleriyle onurlandırıldı.[8] 1990 yılında Walter C. Paine Bilim Eğitimi Ödülü'nü aldı. Ölümünden sonra, Conservation Law Foundation tarafından verilen 2001 yılı John H. Chafee Çevresel İşlerde Mükemmellik Ödülü'ne layık görüldü.
Meadows, dünyadaki olayları sistemler bakış açısıyla ele alan haftalık köşe yazıları dizisi olan "The Global Citizen"ı yazdı.[8] Bu köşe yazılarının birçoğu derlenip aynı isimle kitap olarak yayımlandı.[9] 20'den fazla gazetede yer alan bu yazılarından ötürü, 1991 yılında Pulitzer Ödülü'ne aday gösterildi.[3]
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
The Limits to Growth (Büyümenin Sınırları)[değiştir | kaynağı değiştir]
1972'de Meadows, Roma Kulübü için küresel bilgisayar modeli olan "World3 "ü üreten ve Büyümenin Sınırları çalışmasının temelini oluşturan MIT ekibindeydi. Kitap, nüfus, ekonomi ve çevre konularındaki uzun vadeli küresel eğilimlere dair bir rapordu. Bu çalışma dünya çapında ilgi gördü; gazete manşetlerine taşındı ve gezegenin insanların ekonomik büyümesini destekleme kapasitesinin sınırları hakkında bir tartışma başlattı - bu tartışma bugün de (özellikle sürdürülebilirlik kavramı etrafında)[10] devam etmektedir.[11][12] Meadows kitabın baş yazarıydı ve diğer üç yazarı, eşi Dennis Meadows, Jørgen Randers ve William W. Behrens III idi.
Balaton Grubu[değiştir | kaynağı değiştir]
1982 yılında Donella ve Dennis Meadows, kaynak kullanımı, çevre koruma, sistem modelleme ve sürdürülebilirlik konularında çalışan araştırmacılar için "ağların ağı" olarka nitelendirilebilecek uluslararası bir oluşum kurdu. Bu ağın kuruluşundan bu yana üyeler her sonbaharda Macaristan'ın Balaton Gölü'nde buluşmaktadır. Ağın resmi adı Uluslararası Kaynak Bilgi Merkezleri Ağı (INRIC) olsa da toplantılarının yapıldığı yerden dolayı daha çok Balaton Grubu[13] olarak tanındı.
Sistem Değişimi Akademisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Meadows, 1996 yılında, Hartland, Vermont'taki Cobb Hill'de Sürdürülebilirlik Enstitüsü'nü kurdu. Bu oluşum, ortak barınma (veya ekoköy) ve organik çiftlik geliştirilmesi de dahil olmak üzere, küresel sistemlerdeki araştırmaları sürdürülebilir yaşamı pratik unsurlarla birleştirmeye çalıştı. 2011 yılında bu Enstitü, Donella Meadows Enstitüsü olarak yeniden adlandırıldı ve Norwich, Vermont'a taşındı. Sürdürülebilirlik Enstitüsü'nden doğan diğer kuruluşlar arasında Sustainable Food Lab, Climate Interactive ve Sustainability Leaders Network bulunmaktadır. 2016 yılında, Donella Meadows Enstitüsü ikinci kez ad değiştirdi ve Academy for Systems Change adıyla faaliyet göstermektedir.[14]
State of the Village report (Köyün durumu raporu)[değiştir | kaynağı değiştir]
1990'da Meadows, "Küresel Köy'de kim yaşıyor?" başlığıyla Köyün Durumu raporunu yayımladı.[15] Dünyanın 1000 kişilik bir köy olduğu varsayımıyla hareket eden bu çalışma, köyde yaşayanların kurgusal sayısını 100 kişiye indirerek İngilizce, İspanyolca ve Japonca olarak başka kişiler tarafından da yayımlandı.
Leverage Points: Places to Intervene in a System (On iki kaldıraç noktası)[değiştir | kaynağı değiştir]
Meadows, en iyi bilinen makalelerinden biri olan Leverage Points: Places to Intervene in a System (Kaldıraç Noktaları: Bir Sisteme Müdahale Edilecek Yerler) makalesinde,[16] herhangi bir türden bir sistemdeki en çok ve en az etkili müdahale türlerini tarif eder.
Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Meadows, bir bakteriden kaynaklanan beyin menenjitinden dolayı 2001 yılında 59 yaşında vefat etmiştir.[17]
Seçilmiş yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Donella H. Meadows, et al. Limits to Growth: A Report for the Club of Rome's Project on the Predicament of Mankind, New American Library, 1977, paperback, 0-451-13695-0; Universe Books, paperback, 1972, 0–87663–165–0 (scarce); ISBN Universe Books, hardcover, 1972, 0-87663-222-3 (scarce); digital edition of 1972 printing 19 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., produced by the Dartmouth College Library. .
- Dennis L. Meadows, Donella H. Meadows, Eds. Toward Global Equilibrium: Collected Papers, Pegasus Communications, 1973, hardcover 0-262-13143-9
- Donella H. Meadows, John M. Richardson and Gerhart Bruckmann, Groping in the Dark: The First Decade of Global Modelling, John Wiley & Sons 16 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1982, paperback, 0-471-10027-7
- Donella H. Meadows and J. M. Robinson, The Electronic Oracle: Computer Models and Social Decisions, John Wiley & Sons 16 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1985, hardcover, 462 pages, 0-471-90558-5
- Michael J. Caduto, foreword by Donella H. Meadows, illustrated by Joan Thomson, Pond and Brook: A Guide to Nature in Freshwater Environments, University Press of New England 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1990, paperback, 288 pages, 0-87451-509-2
- Donella H. Meadows, Global Citizen, Island Press 12 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1991, paperback 197 pages, 1-55963-058-2
- Donella H. Meadows et al. Beyond the limits : global collapse or a sustainable future, Earthscan Publications 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1992, 1-85383-130-1
- edited by Sandi Brockway, foreword by Marilyn Ferguson, introduction by Denis Hayes, preface by Donella H. Meadows, Macrocosm U. S. A.: Possibilities for a New Progressive Era..., Macrocosm 20 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1993, paperback, 464 pages, 0-9632315-5-3
- Donella H. Meadows, Jorgen Randers and Dennis L. Meadows Limits to Growth-The 30 year Update, 2004, hardcover 1-931498-51-2
- Donella H. Meadows (2008) Thinking in Systems: A Primer, Chelsea Green Publishing 978-1-60358-055-7.(Sistemlerle Düşünmek, Pegem Yayınları)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Diana Wright (Editor) in: Meadows, Donella H. 2008, Thinking in Systems: A Primer, Chelsea Green Publishing, Vermont, pages XI and 211 978-1-60358-055-7.
- ^ "Donella Hager Meadows - Carleton College". 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020.
- ^ a b "About Donella "Dana" Meadows". donellameadows.org. 23 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Donella Meadows (1978). Ekonomik Büyümenin Sınırları. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Donella Meadows (2021). Sistemlerle Düşünmek. Pegem. ISBN 9786257582353. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Recep Bozloğan (2005). "Sürdürülebilir Gelişme Düşüncesinin Tarihsel Arka Planı". Journal of Social Policy Conferences. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Ayşe Eren (22 Ağustos 2014). "Sevgi, güven, değişim". www.cumhuriyet.com.tr. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ a b c Meadows, Donella H. 2008, Thinking in Systems: A Primer, Chelsea Green Publishing, Vermont, p. 213 (About the Author), 978-1-60358-055-7.
- ^ "The Global Citizen Donella H. Meadows, 1991; 300 pp. Island Press". 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Rahmi Aydemir, Gamze Üstün. "Kurumsal Sürdürülebilirliğin Benimsenmesinde İç Denetimin Rolü ve Görevleri". www.ekoyapidergisi.org. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "To Grow or not to Grow", Newsweek, March 13, 1972, pages 102-103
- ^ "İklim Değişikliği ve Çöp | iklimBU | Boğaziçi Üniversitesi". iklimBU. 11 Eylül 2019. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Balaton Group History". 5 Şubat 2010. 5 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Meadows, Donnella. (1990, May 31). "Who lives in the 'Global Village'?" The Global Citizen". 26 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ Meadows, Donella (1999). "Leverage Points: Places to Intervene in a System" (PDF). The Sustainability Institute. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015.
- ^ Donella Meadows – A Tribute. Leon Kolankiewicz. July 1, 2001. http://donellameadows.org/donella-meadows-a-tribute/ 30 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
