Çift Asteroit Yönlendirme Testi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Çift Asteroit Yönlendirme Testi
(DART)
Bir sanatçının, Dimorphos ile çarpışmadan hemen önce DART sondasını tasviri
İsimlerDART
Görev türüGezegensel savunma görevi
UygulayıcıNASA  / APL
SATCAT no.49497
Web sitesi
Görev süresi
10 ay, 1 gün
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracı
ÜreticiJohns Hopkins Üniversitesi
Uygulamalı Fizik Laboratuvarı
Fırlatma ağırlığı
  • DART: 610 kg (1.340 lb)[1]
  • LICIACube: 14 kg (31 lb)
Boyutlar
  • DART: 1,8 × 1,9 × 2,6 m (5 ft 11 in × 6 ft 3 in × 8 ft 6 in)
  • ROSA: 8,5 × 2,4 m (27,9 × 7,9 ft) (her biri)
Güç6,6 kW
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi24 Kasım 2021, 06:21:02 UTC[1]
RoketFalcon 9 Block 5, B1063.3
Fırlatma yeriVandenberg, SLC-4E
ÜstleniciSpaceX
Dimorphos ile çarpışma
Çarpma tarihi26 Eylül 2022, 23:14 UTC[2][3]
Didymos sistemi uçuşu
Uzay aracı bileşeniLICIACube (DART'tan sevkedilen)
En yakın yaklaşım26 Eylül 2022, ~23:17 UTC
Mesafe56,7 km (35,2 mi)
Aletler
Optik navigasyon için Didymos Reconnaissance ve Asteroid Camera (DRACO)

DART görev peçi  

Çift Asteroit Yönlendirme Testi (İngilizce: Double Asteroid Redirection Test (DART)), NASA'nın Dünya'ya yakın cisimlere karşı gezegen savunması yöntemini test etmeyi amaçladığı bir uzay göreviydi.[4][5] Bu görev, bir uzay aracının bir asteroitle kafa kafaya çarpıştığında momentum aktarımı etkisinin asteroidi ne kadar saptırdığını değerlendirmek için tasarlandı.[6] Seçilen hedef asteroit olan Dimorphos, Didymos asteroidinin uydusudur ve her iki asteroit de Dünya'ya bir çarpma tehdidi oluşturmamaktadır. 24 Kasım 2021'de Dünya'dan fırlatılan DART uzay aracı, 26 Eylül 2022 23:14 UTC'de Dimorphos'a başarılı bir şekilde çarptı ve yörüngesini 32 dakika kısalttı. Bu, önceden belirlenen başarı eşiği olan 73 saniyeden çok daha fazlaydı.[7][8][9] DART'ın Dimorphos'u yönlendirmedeki başarısı çarpışmanın kendisinden çok, dışarı fırlatılan enkazın geri tepmesiyle ilişkili olan momentum aktarımı sayesinde oldu.[10]

DART, NASA ve Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı arasındaki bir ortak proje olarak gerçekleştirilmiştir. Proje, Marshall Uzay Uçuş Merkezi'ndeki Gezegen Görevleri Program Ofisi tarafından yönetilen NASA'nın Gezegensel Savunma Koordinasyon Ofisi tarafından finanse edildi ve birkaç NASA laboratuvarı ve ofisi teknik destek sağladı. İtalya Uzay Ajansı, çarpışma olayını fotoğraflayan LICIACube adlı bir CubeSat ile katkıda bulunmuş, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) gibi diğer uluslararası ortaklar ilgili veya sonraki projelere katkıda bulunmaktadır.[11]

Görev geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), asteroit saptırma stratejilerini test etmek için başlangıçta ayrı planlarla başladılar, fakat 2015 yılında iki ayrı uzay aracının sinerji içinde çalışacağı AIDA (Asteroid Impact and Deflection Assessment) adlı bir işbirliği projesini başlattılar.[12][13][14] Bu öneriye göre, Avrupa uzay aracı AIM Aralık 2020'de, DART ise Temmuz 2021'de fırlatılacaktı. AIM, daha büyük olan asteroidin yörüngesinde onun ve uydusunun bileşimini incelemek için kullanılacaktı. DART daha sonra 26 Eylül 2022'de Dünya'ya yakın bir yaklaşım sırasında asteroidin uydusuna kinetik biçimde çarpacaktı.[13]

AIM yörünge aracı iptal edildi, yerini DART çarpışmasından dört yıl sonra asteroidi gözlemlemeye başlaması planlanan Hera aldı. Bu nedenle DART çarpışmasının canlı olarak izlenmesi, yer tabanlı teleskoplar ve radarlarla gerçekleştirilmek zorunda kaldı.[14][15]

Haziran 2017'de NASA, konsept geliştirme aşamasından ön tasarım aşamasına geçişi onayladı[16] ve Ağustos 2018'de görevin nihai tasarım ve montaj aşamasına başlandı.[17] 11 Nisan 2019 tarihinde, DART'ın fırlatılmasında SpaceX Falcon 9 roketinin kullanılacağı NASA tarafından duyuruldu.[18]

Küçük güneş sistemi cismine uydu çarptırılması daha önce zaten gerçekleştirilmişti. NASA'nın 372 kg (820 lb) ağırlığındaki Deep Impact uzay sondasının çarpma aygıtı, bir kuyruklu yıldızın yapısı ve bileşimini analiz etmek için farklı bir amaçla kullanılmıştı. Deep Impact çarpma anında 4,8 ton TNT'ye eşdeğer 19 gigajoule enerji yaymış[19] ve 150 m (490 ft) genişliğinde bir krater oluşturmuştu.[20]

DART'ın yörüngesinin animasyonu
      DART ·       Didimos ·       Dünya ·       Güneş ·       2001 CB21 ·       3361 Orfeyus
Çarpışma sonrası yörünge
      DART ·       Didimos ·       Dimorphos

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

  • DART, Didimos'ta
    DART, Didimos'ta
  • DART Görevinin canlandırması
  • DART'a Uzay aracı güneş paneli takılması
    DART'a Uzay aracı güneş paneli takılması
  • LICIACube'nin DART'a konuşlandırılması
    LICIACube'nin DART'a konuşlandırılması
  • DART, Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssünde
    DART, Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssünde
  • DART işleniyor
    DART işleniyor
  • DART'a yük uyarlacı takılıyor
    DART'a yük uyarlacı takılıyor
  • DART, SpaceX'te
    DART, SpaceX'te
  • DART ikinci aşamada ayrılıyor
    DART ikinci aşamada ayrılıyor

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "DART". NASA Space Science Data Coordinated Archive. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2023. 
  2. ^ "Double Asteroid Redirection Test Press Kit" (PDF). Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory. 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  3. ^ Malik, Taliq (23 Eylül 2022). "DART asteroid crash: What time will NASA probe hit Dimorphos on Sept. 26?". Space.com. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2022. 
  4. ^ Chang, Kenneth (27 Eylül 2022). "What NASA's Crash into an Asteroid Looks Like – Astronomers on Earth – and a shoebox-size Italian spacecraft called LICIACube – captured the DART mission's successful strike on Dimorphos". The New York Times. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. 
  5. ^ Chang, Kenneth (25 Eylül 2022). "NASA Is About to Crash into an Asteroid. Here's How to Watch – The DART mission has been flying to its target since launching last year. On Monday night, it will connect". The New York Times. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022. 
  6. ^ "NASA's DART Mission Hits Asteroid in First-Ever Planetary Defense Test". NASA. 27 Eylül 2022. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Chang, Kenneth (26 Eylül 2022). "NASA Smashes into an Asteroid, Completing a Mission to Save a Future Day". The New York Times. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  8. ^ Bardan, Roxana (11 Ekim 2022). "NASA Confirms DART Mission Impact Changed Asteroid's Motion in Space". NASA. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  9. ^ Strickland, Ashley (11 Ekim 2022). "The DART mission successfully changed the motion of an asteroid". CNN (İngilizce). 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  10. ^ Cheng AF, Agrusa HF, Barbee BW, Meyer AJ (1 Mart 2023). "Momentum transfer from the DART mission kinetic impact on asteroid Dimorphos". Nature. doi:10.1038/s41586-023-05878-z. 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023. 
  11. ^ Keeter, Bill (7 Eylül 2022). "DART Sets Sights on Asteroid Target". NASA. 7 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. ; "SpaceX ready for first launch with NASA interplanetary mission". Spaceflight Now. 22 Kasım 2021. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. ; "DART Launch Moves to Secondary Window". NASA. 17 Şubat 2021. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.; "Live: NASA to crash spacecraft into asteroid in trial to protect Earth from collisions". ABC News (İngilizce). 26 Eylül 2022. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022. 
  12. ^ AIDA DART 7 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. APL'deki ana sayfa
  13. ^ a b "Asteroid Impact & Deflection Assessment (AIDA) study". 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ a b DART 19 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Applied Physics Laboratory Johns Hopkins University
  15. ^ Planetary Defense: Double Asteroid Redirection Test (DART) Mission 28 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NASA 2017 Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  16. ^ Brown, Geoff; University, Johns Hopkins. "NASA plans to test asteroid deflection technique designed to prevent Earth impact". phys.org. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ Asteroid-deflection mission passes key development milestone 31 Aralık 2021 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 7 Eylül 2018
  18. ^ "NASA Awards Launch Services Contract for Asteroid Redirect Test Mission". NASA. 12 Nisan 2019. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2019.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  19. ^ "NASA – Deep Impact's Impactor". nasa.gov. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "In Depth - Deep Impact (EPOXI)". NASA Solar System Exploration. 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çift_Asteroit_Yönlendirme_Testi&oldid=32501373" sayfasından alınmıştır