Elektrikli sandalye

Vücuda elektrik akımı verilerek öldürme veya diğer anlamıyla elektrikli sandalye. Mahkûm, özel olarak hazırlanmış tahta bir sandalyeye oturtulduktan sonra baş bölgesine elektrotlar bağlanır. Yaygın kanının aksine, elektrik akımı hiçbir şekilde sandalyeden gelmemektedir. Sandalye sadece mahkûmun oturması içindir. Bu idam yöntemi ilk olarak 1880'li yıllarda Thomas Edison ile George Westinghouse arasındaki doğru akım, alternatif akım tartışması yüzünden ortaya atılmıştır. Çünkü Edison kesinlikle alternatif akımın kullanılmaması gerektiğini göstermek için kedilere alternatif akım şokları vererek deney yapmakta ve yetkililere tehlikeleri anlatmaktaydı. Bu sırada New York Eyaleti suçluları asarak idam ediyordu. Fakat bu idamlar sırasında korkunç olaylar meydana geliyordu. Örneğin; fazla uzun urgan kullanıldığı için suçlunun kafası kopuyordu. Yetkililer, Edison'un bu deneylerini fark ettiler ve bu akım sistemini iyi bir idam yöntemi olacağına karar verdiler.

Elektrikli sandalyenin ilk kurbanı kız arkadaşını öldürmekten yargılanan William Kemmler'dır. 6 Ağustos 1890 yılında elektrikli sandalye ile hayatına son verilmiştir.

Elektrikli sandalyenin amacı mahkûma verilen aşırı miktarda akım ile iç organlara (beyin dahil) hayati derecede zarar vermektir. Ölüm genellikle kalp durmasından veya beyin ölümünden dolayı gerçekleşir.

Çoğu kişi tarafından bu idam şekli en çok acı veren idam şekli olarak görülür. Elektrikli sandalye ABD'nin idam sembolü haline gelmiştir fakat ABD'de en çok uygulanan idam yöntemi, çok daha insancıl olan zehirli iğne ile idamdır.

İlk idam[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektrikli sandalyede idam edilen ilk kişi William Kemmler'dır. Cinayetten suçlu bulunmuştur. New York Mahkemesine temyiz başvurusu yapsa da idam edilmiştir. New York Auburn Hapishane'sinde 6 Ağustos 1890'da idam edilmiştir. Kemmler'ın vücudundan ilk önce 1000 Volt verilmiş, ölmediğinin anlaşılması üzerine 2000 Volt verilerek ölmesi sağlanmıştır.^[1]

Ünlü kurbanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektrikli sandalye'de idam edilmeyi seçen kayda değer kişiler: George Stinney, Leon Czolgosz, Bruno Hauptmann, Hans B. Schmidt, Harry Pierpont, Giuseppe Zangara, Sacco ve Vanzetti, Julius ve Ethel Rosenberg, Ruth Snyder, Lepke Buchalter, Anna Marie Hahn, Floyd Allen, Donald Henry Gaskins, Albert Fish, Charles Starkweather, Gerald Stano, Larry Gene Bell ve Ted Bundy. İlk elektrikli sandalye'ye mahkûm olan kadın mahkûm Maria Barbella'dır. Ancak 1896'da temyizle salınmıştır. İlk ölen kişi ise 1899'da idam edilmiştir. Martin Place adlı bir kadın New York'taki Sing Sing Hapishanesi'nde elektrikli sandalyede idam edilmiştir. Başka bir şans olmadığından elektrikli sandalyede idam edilen son kişi 10 Mayıs, 2002'de idam edilen Lynda Lyon Block'tur.

Uygulanan yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'de Alabama, Florida, Güney Karolina, Virginia eyaletleri içinde elektrikli sandalye ile idam yöntemi ikincil olarak mahkûma sunulur. Mahkûm zehirli iğne veya elektrikli sandalye arasında seçim yapabilir. Kentucky ve Tennessee 1998 yılında elektrikli sandalye kullanımından vazgeçmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Elektrikli sandalye ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.