Eğriboz

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Eğriboz
YunancaΕύβοια
Harita
Coğrafya
Koordinatlar35°11′N 24°49′E / 35.18°K 24.82°D / 35.18; 24.82
DeniziAkdeniz
Yüzölçümü&0000000000004003.0000004.003 km2
Zirve 1740
Siyasi
Adadaki ülke(ler)
Periferi Eğriboz
Demografi
Nüfus&0000000000000191.206000191,206

Eğriboz (YunancaΕύβοια-Euboia), Yunanistan'ın Girit'ten sonra en büyük adasıdır. Yüzölçümü 3,657 km², Nüfusu 218,302'dir. (2005).

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Boeotia'yı Eğriboz adasından ayıran (aşağıda) Eğriboz (Euripus) boğazı.
Euboea'nın topografyası ve Yunan anakarasının bazı bölümleri.
Eretria yakınlarından bir manzara
Kantili dağı.

Ege Denizinde yer alır. Kuzeydogusundaki Skiros Adasıyla birlikte, merkezi Halkis olan Evvoia ilini oluşturur. Coğrafi olarak bir parçası sayıldığı Yunanistan anakarasından Eğriboz Boğazı (Euripus) ile ayrılır. Bu boğaz antik yunan döneminden beri bilim adamlarının ilgisini çeken özelliklere sahiptir. Akdeniz ve Ege de alışılagelmedik yüksekliklerde gelgit olayları ve günde yedi kez yönünü değiştiren hızlı akıntıları ile tanınır. Büyük İskender'in ölümünden sonra Eğriboz adasına yerleşen Antik Yunan filozofu Aristo'nun bu anlaşılması zor doğal olayları anlamak uğruna kendisini akıntıya attıği söylenir.[1]

Ada uzun ve dar, Denizatı biçimindedir. Yaklaşık 150 km uzunluğundadır ve genişliği 50 km ile 6 km arasında değişir. Genel uzanımı kuzeybatıdan güneydoğuya doğrudur, boyluboyunca adayı kaplayan sıradağlar yakın adalar Andros, Tinos ve Mykonos'a devam eder.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın Türkçe adı, adayı Halkis şehrinin bulunduğu yerde anakaradan ayıran dar boğazın eski Yunanca adının (Εὔριπος, Evripos) yüzyıllar boyunca uğradığı değişikliklerin ürünüdür. Boğazın adı Orta Çağ'da tüm adanın adı haline gelmiş, ve zamanla Egripos olarak değişmiştir.[2][3] Adanın Venedik boyunduruğu altında olduğu 200 yılı aşkın dönemde bu isim geçici olarak Egriponte[4] ve Negroponte olarak değişmişse de, 1463 - 1478 savaşının ardından Osmanlı İmparatorluğuna geçen adanın ismi yeniden Egripos, ve daha sonraları Eğribos, Eğriboz olarak yerleşmiştir. Bazı kaynaklarda Agriboz ve Ağrıboz formları da bulunur. 1830 Yunan Bağımsızlık Savaşı çerçevesinde ada yeni kurulan Yunan Krallığı'nın bir parçası haline gelmiştir (1832).

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kymi

Mantoudi ve Limni'de magnezit, Aliveri'de linyit Dirfi'de demir ve nikel maden sahaları vardır. Okhi dağındaki Carystus'un kuzeydoğu kısmında asbest ve Marmor Chalcidicum içeren Eretria'nın 3 km (2 mi) kuzeyindeyse mermer çıkarılır. Kestane ağaçları vardır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ The odes of Pindar, literally tr. into Engl. prose by D.W. Turner
  2. ^ "Encyclopedia Brittanica: Euripus". 28 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2007. 
  3. ^ "Wikipedia: Euboea". 27 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2007. 
  4. ^ "Wikipedia: Eubea". 21 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2007. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]