Ezer Weizman

עזר ויצמן Ezer Weizman
7. İsrail devlet başkanı
Görev süresi 13 Mayıs 1993 - 13 Temmuz 2000
Başbakan	İzak Rabin Şimon Peres Binyamin Netanyahu Ehud Barak
Yerine geldiği	Haim Herzog
Yerine gelen	Moşe Katsav
Kişisel bilgiler
Doğum	15 Haziran 1924(1924-06-15) Tel Aviv, Filistin Mandası
Ölüm	24 Nisan 2005 (80 yaşında) Caesarea, İsrail
Partisi	İşçi Partisi (1991–2005)
Evlilik(ler)	Reuma Schwartz (e. 1950; ö. 2005)
Dini	Yahudi

Ezer Weizman (İbranice: עזר ויצמן‎, d. 15 Haziran 1924 - ö. 24 Nisan 2005) İsrailli siyasetçi, asker ve İsrail Devleti'nin 1993 - 2000 yılları arası 7. Başkanı. Weizman, aynı zamanda İsrail Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve Savunma Bakanlığı da yapmıştır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Weizman, 15 Haziran 1924 tarihinde Tel Aviv'de doğdu. Babası, Osmanlı ordusunda görevli bir tabip subaydı ve 1918'de Kudüs'ten ayrılan son birlikte görev almıştı. Ezer Weizman Hayfa'da büyüdü ve Reali Lisesi'ne gitti. Reuma Schwartz ile evlendi ve bu evlilikten Şaul ve Mişal adında iki çocuğu oldu. 1991 yılında bir trafik kazası sonucu oğlu Şaul öldü. Weizman, aynı zamanda İsrail'in ilk devlet başkanı olan Haim Weizmann'ın yeğeni idi. Eski başkanın yeğeni olarak ün yapmamak için soyadının son harfini almamıştır. 24 Nisan 2005'te solunum yetmezliğinden ölen Weizman diğer İsrailli devlet adamlarının aksine Herzl Tepesi'ne değil Or Akiva'daki aile kabristanına defnedilmiştir.

Askeri Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Weizman bir savaş pilotuydu ve bu konudaki eğitimini Nazilere karşı mücadele veren İngiliz Ordusu'nda almıştı (1942). Mısır ve Libya'da kamyon sürücülüğü yapan Weizman İngiliz Hava Kuvvetleri'ne katıldı ve bununla beraber Hindistan'da görev yaptı. Weizman Çavuş rütbesi ile bu görevini tamamladı.

1944-46 yılları arasında İsrail yeraltı örgütü olan Irgun'da görev aldı. Arap-İsrail savaşında pilot olarak görev yapan Weizman bu dönemde önemli başarılar kazandı. İsrail kurulunca İsrail Hava Kuvvetleri'nde kurmay olarak görev aldı. 1958-1966 yılları arasında İsrail Hava Kuvvetleri Komutanı olarak görev yapan Weizman 1966 yılında İsrail Genelkurmay Başkan Yardımcısı oldu. Tümgeneral Weizman bu dönemde 1967 Arap-İsrail Savaşı'nda özellikle Mısır Hava Kuvvetleri'nin yarısını yok eden sürpriz hava saldırısını yöneten Weizman 1969 yılında Genelkurmay Başkanı olamayacağını anlayınca emekli oldu.

Siyasi Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ordudan emekli olmasının ardından, merkez sağ görüşlü Gahal partisine katılan Weizman Levi Eşkol'un milli birlik hükûmetinde ulaştırma bakanlığı yaptı (1969-1970), partisinin hükûmetten çekilmesi sonrası görevi sona eren Weizman 1972 yılında partisinde istifa etti ancak 1976'da ismi Likud olarak değişen bu partiye geri döndü. 1977 yılında kurulan Menahem Begin hükûmetinde 3 yıl boyunca savunma bakanlığı yapan Weizman Enver Sedat ile sıkı dostluk kurmuş ve 1979'daki Camp David anlaşmasının imzalanmasının temelini bu yolla atmıştır. Mayıs 1980 tarihinde Dışişleri Bakanı Moşe Dayan ile beraber hükûmeti terk eden Weizman, Dayan'la parti kurmayı düşünmüş ancak daha sonra kendisi 4 yıl sürecek olan iş hayatına atılmıştır. 1984 yılında Yachad adında bir parti kuran ve 3 vekil ile parlamentoya giren Weizman Peres-Şamir Koalisyon Hükûmetleri devrinde koalisyon ortağı olarak Araplardan sorumlu bakanlık (1984-88) ve Bilim ve Teknoloji bakanlığı (1988-90) yapmıştır. Bu devirde partisi ise Sol İttifak'a katılmıştır.

Devlet Başkanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Mayıs 1993 tarihinde Knesset tarafından Devlet Başkanı seçilen Weizman, başkanlık devrinde Yaser Arafat'ı evinde misafir etmiş, Özgürlük için Filistin Demokratik Cephesi lideri ile görüşmüş ve Suriye ile barış yapabilmek için Golan tepelerinin verilmesini istemiştir. Bu görüşü nedeniyle sağ partilerin hedefi haline gelmiştir. Weizman; Mart 1998'de Knesset'te devlet başkanlığı görevine 5 yıllığına bir kez daha seçilmiş, görev süresinin bitimine 3 yıl kala yolsuzluk iddiaları nedeniyle gelen baskılara boyun eğerek, Temmuz 2000'de görevinden istifa etmiştir.