Ferdinand Marcos

Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Ferdinand Marcos" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Şubat 2015) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Ferdinand Marcos
10. Filipinler Devlet Başkanı
Görev süresi 30 Aralık 1965 - 25 Şubat 1986
Başbakan	Kendisi (1978-1981), Cesar Virata (1981-1986)
Yardımcı	Fernando Lopez (1965-1972)
Yerine geldiği	Diosdado Macapagal
Yerine gelen	Corazon Aquino
3. Filipinler Başbakanı
Görev süresi 12 Haziran 1978 - 30 Haziran 1981
Yerine gelen	Cesar Virata
Filipinler Senatörü
Görev süresi 30 Aralık 1959 - 30 Aralık 1965
Kişisel bilgiler
Doğum	11 Eylül 1917 Ilocos Norte, Filipinler
Ölüm	28 Eylül 1989 (72 yaşında) Honolulu, Hawaii, ABD
Partisi	Kilusang Bagong Lipunan(1978-1989)
Evlilik(ler)	İmelda Marcos (e. 1954)
Çocuk(lar)	Bongbong Marcos
Bitirdiği okul	University of the Philippines College of Law
Mesleği	Avukat, hukukçu, politikacı
Askerî hizmeti
Takma adı	Macoy, Ferdie
Bağlılığı	Filipinler ,  ABD
Hizmet yılları	1942-1945
Rütbesi	Teğmen, Binbaşı
Çatışma/savaşları	II. Dünya Savaşı

Ferdinand Emmanuel Edralín Marcos (11 Eylül 1917 – 28 Eylül 1989), 1965-1986 arasında Filipinler devlet başkanı. Kurduğu otoriter rejim, yolsuzluklar ve baskı uygulamaları nedeniyle büyük tepki uyandırmıştır.

Ortaöğrenimini Manila'da tamamladı; 1930'ların sonlarında da Filipinler Üniversitesi'nde hukuk eğitimi gördü. Siyasetle uğraşan babasının bir rakibini öldürdüğü (1933) iddiasıyla hakkında açılan davadan Kasım 1939'da mahkûm oldu. Ama kararın bozulması için Filipinler Yüksek Mahkemesi'ne başvurması sonucunda ertesi yıl aklandı. Manila'da avukatlık yapmaya başladı. II. Dünya Savaşı sırasında Filipinler ordusunda subaydı. Japonlara tutsak düştü, ama Bataan'dan Luzon'a kadar süren ölüm yürüyüşü sırasında sağ kalmayı ardından da kaçmayı başardı. Sonradan Filipin direniş hareketinin önderlerinden biri olduğunu iddia ederek siyasi konumunu pekiştirmeye çalıştıysa da, resmi ABD arşivleri 1942-1945 arasında Japonlara karşı yürütülen mücadelede hemen hiçbir rolünün bulunmadığını ortaya koymuştur.

Marcos, 1946-1947 yıllarında, bağımsız Filipinler Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olan Manuel Roxas'ın teknik danışmanlığını üstlendi.1949-1959 arasında Temsilciler Meclisi ve 1959-1965 arasında Senato üyeliği, 1963-1965 döneminde de Senato başkanlığı yaptı.1965'te başkan adayı seçilmemesi üzerine Roxas'ın kurduğu Liberal Parti'den ayrılarak Milliyetçi Parti'ye geçti. Bu partinin adayı olarak devlet başkanı ve Liberal Parti adayı olan Diosdado Macapagal'a karşı pahalı ve sert bir kampanya yürüttü. Seçimleri kazanarak 30 Aralık 1965'te başkanlık görevini üstlendi. 1969'da yeniden seçilerek Filipinler'de bu görevi iki dönem üst üste sürdüren ilk başkan oldu. 1965-1969 arasında tarım, sanayi ve eğitim alanlarında belirli ölçüde gelişme sağladı. Ama zamanla güçlü öğrenci gösterileri ve kent gerillasının yükselen mücadelesiyle karşılaştı. 21 Eylül 1972'de komünist ve yıkıcı güçler'i gerekçe göstererek sıkıyönetim ilan etti. Hızla hareket ederek muhalif politikacıları tutukladı ve silahlı kuvvetleri rejimin bir baskı aracı haline getirdi.

Marcos, sıkıyönetim döneminde habeas corpus güvencesini ortadan kaldırmak da içinde olmak üzere birçok olağanüstü yetkiyi elinde topladı. 1973'te ilan ettiği yeni anayasayla yetkilerinin artırdı ve parlamenter bir sistem oluşturarak başbakanlığı da üstlendi. 17 Ocak 1981'de sıkıyönetimi kaldırdıysa da otoriter yönetimini sürdürdü. 16 Haziran 1981'de yapılan seçimlerde yalnızca görünüşte kalan bir muhalefete karşı seçimleri kazandı ve 30 Haziran'da altı yıllık bir dönem için yeniden devlet başkanı oldu. 1954'te evlendiği eski güzellik kraliçelerinden İmelda Romuáldez Marcos, 1972'de başlayan sıkıyönetim döneminde yönetimin güçlü kişilerinden bir durumuna geldi; Manila valiliği (1975-1986) ile konut ve çevre bakanlığı (1979-1986) görevlerini üstlendiği dönemde kamu yönetimindeki ve sanayi işletmelerindeki yüksek gelirli mevkilere akrabalarını getirmesi yüzünden yoğun biçimde eleştirildi.

1983'e gelindiğinde Marcos'un sağlığı bozulmaya başlamış, muhalefet hareketi de oldukça büyümüştü. Hem Marcos'a, hem de gittikçe güçlenen Yeni Halk Ordusu'na siyasi bir alternatif oluşturmak umuduyla 21 Ağustos 1983'te Manila'ya dönen Benigno Aquino Jr. uçaktan inerken vurularak öldürüldü. Başkanlığı sürdürmek isteyen Marcos 1986'da seçimlerin yapılacağını ilan etti. Ama Aquino'nun dul karısı Corazon Aquino kısa sürede güçlendi ve muhalefetin başkan adayı oldu. Marcos 7 Şubat 1986'da yapılan seçimleri kazandığını ilan ettiyse de, seçimlere hile karıştırdığı ortadaydı. Bu arada Filipin ordusu Marcos yandaşlarıyla başkanlığın Aquino'nu yasal hakkı olduğunu savunanlar arasında bölündü. Artan gerginlik, ancak ABD'nin desteğini çekmesinden sonra Marcos 25 Şubat 1986'da ülkesinden ayrılarak Hawaii'ye gitmesi üzerine sona erdi.

Daha sonra elde edilen kanıtlar, Marcos ve ailesi ile yakın çevrelerinin iktidarları döneminde çeşitli yolsuzluklarla Filipinler ekonomisine milyarlarca dolarlık zarara soktuklarını ortaya koydu.

Oğlu Bongbong Marcos 2022 Filipinler Başkanlık Seçimleri'ne aday olarak katıldı. 9 Mayıs 2022 tarihinde yapılan seçimler sonucunda 58,92 oy oranıyla Filipinler'in yeni cumhurbaşkanı oğlu Bongbong Marcos oldu. Oğlunun ülkenin yeni cumhurbaşkanı olması ile Marcos Ailesi tam 36 yıl sonra tekrar iktidar oldu.^[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]