François Englert

François Englert
Francois Englert, 2007'de İsrail'de.
Doğum	06 Kasım 1932 (91 yaşında) Etterbeek, Brüksel, Belçika[1]
Milliyet	Yahudi
Vatandaşlık	Belçika
Mezun olduğu okul(lar)	Université Libre de Bruxelles
Ödüller	Francqui Ödülü (1982) Wolf Fizik Ödülleri (2004) Sakurai Ödülü (2010) Nobel Fizik Ödülü (2013)
Kariyeri
Dalı	Teorik fizik
Çalıştığı kurumlar	Université Libre de Bruxelles Tel Aviv Üniversitesi[2][3]

François, Baron Englert (6 Kasım 1932, Brüksel), Nobel Ödüllü (2013’te Peter Higgs ile paylaştı) bir kuramsal fizikçidir. Kuramsal fizik araştırma grubunun bir üyesi olduğu Université libre de Bruxelles’de fahri profesörlük görevini sürdürmektedir. Englert ayrıca Kaliforniya’daki Chapman Üniversitesi'nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsünün de bir üyesidir. 2010’da J.J. Sakurai Kuramsal Fizik Ödülü, (Gerry Guralnik, C. R. Hagen, Tom Kibble, Peter Higgs ve Robert Brout ile paylaştı) 2004’te Wolf Fizik Ödülü, (Brout ve Higgs ile paylaştı) ve 1997’de Avrupa Fizik Topluluğu Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği ödülü (Brout ve Higgs ile paylaştı) gibi birçok ödül kazanmıştır. İstatiksel fizik alanında katkıları bulunmaktadır. François Englert’e 2013’te Higgs Mekanizması’nın keşfi nedeniyle Peter Higgs ile birlikte Nobel Fizik Ödülü verilmiştir.

Çocukluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

François Englert, Holokost'dan kurtulan Yahudi bir ailede dünyaya gelmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Naziler'in Belçika’yı işgali sırasında Yahudi kimliğini gizlemek zorunda kalmış ve Dinant, Lustin, Stoumont ve son olarak Annevoie-Roullion şehirlerindeki yetimhanelerde yaşamıştır. Bu şehirler daha sonra Amerikan ordusu tarafından kurtarılmıştır.

Akademik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

François Englert, 1955’te Université Libre de Bruxelles’ten (ULB) elektromekanik mühendisi olarak mezun oldu. Daha sonra 1959’da yine bu üniversiteden doktora unvanını aldı. 1959’dan 1961’e kadar Cornell Üniversitesinde ilk olarak Robert Brout’un araştırma asistanı olarak daha sonra da yardımcı doçent olarak çalıştı. Daha sonra ULB’ye geri dönerek profesör olarak çalışmaya başladı. 1980’de Robert Brout’un da katılımıyla Kuramsal Fizik Grubunu kurdu. Englert 1998’de fahri profesörlük unvanını aldı. 2011’de şimdi ziyaretçi profesör olarak görev yaptığı Chapman Üniversitesi’nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsüne katıldı.

Brout–Englert–Higgs–Guralnik–Hagen–Kibble Mekanizması[değiştir | kaynağı değiştir]

Brout ve Englert 1964’te abelyen olan veya olmayan ayar vektörü alanlarının eğer boş uzay maddesel sistemlerde rastlanan belirli yapı tipleri ile donatılırsa kütle kazandığını gösterdi. Higgs, ayar alanları için olan Goldstone teoreminin hatalarına odaklanarak aynı sonuca ulaştı. Bu alandaki üçüncü yayın Geral Guralnik, C. R. Hagen ve Tom Kibble tarafından yayımlandı. Bu bozonun keşfi hakkındaki bu üç yayın Higgs, Englert ve Brout, ve Guralnik, Hagen, Kibble tarafından yazıldı ve bu yayınlar Physical Review Letters tarafından bu keşif için birer kilometre taşı olarak görüldü. Yapıyı anlatmak gerekirse, Her biri küçük mıknatıs bulunduran atomlardan oluşan bir ferromıknatıs düşünülebilir. Bu mıknatıslar hizaya geldiğinde ferromıknatısın içi yapılandırılan boş uzay ile yüksek oranda benzerlik taşır. Boş uzayın bu yapısına hassas olan ayar vektör alanları sadece belirli mesafelerde yayılırlar. Bu yapıya hassas olmayanlar ise hiçbir engelleme olmadan yayılırlar. Bunlar, kütlesiz kalırlar ve uzun mesafe etkileşimlerinden sorumludurlar. Bu şekilde, mekanizma bünyesinde uzun ve kısa mesafe etkileşimleri için bir tek birleştirilmiş kuram barındırır. Brout ve Englert, Higgs ve Gerald Guralnik, C. R. Hagen ve Tom Kibble birçok fizikçi tarafından evrendeki tüm kütleden sorumlu olarak gördükleri aracıyı skaler bir alan (çoğunlukla Higgs alanı denir.) olarak tanıttı. Brout ve Englert ayrıca mekanizmanın bu skaler alan daha yapılandırılmış bir bir aracı ile değiştirildiğinde de geçerli olabileceğini gösterdi. Onların bu yaklaşımı onlara bu kuramın boylandırılabileceğini varsayımlarını sağladı. Boylandırılabilmenin nihai kanıtı, yirminci yüzyıl fiziğindeki büyük gelişmelerden biri, 1999 yılında bu çalışmalarından ötürü Nobel fizik ödülü alan Gerardus 't Hooft ve Martinus Veltman sayesindedir. Brout–Englert–Higgs–Guralnik–Hagen–Kibble mekanizması elektrozayıf kuvvet kuramının yapıtaşı olmuştur ve doğanın temel yasalarının birleştirilmesi görüşünün temellerini atmıştır.

Aldığı başlıca ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1978’de “The Casual Universe” adlı makaleye International Gravity Contest’te birincilik ödülü
• 1982’de Temel etkileşimlerdeki anlık simetri kırılmalarının kuramsal olarak anlaşılmasına kakılarından ötürü Francqui Ödülü.
• 1997’de Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği Ödülü
• 2004’te Wolf Fizik ödülü
• 2010’da Kuramsal Parçacık Fiziği J. J. Sakurai ödülü
• Kraliyet Emriyle 8 Temmus 2013’te François Englert, Belçika Kralı II. Albert tarafından baron unvanı verildi.
• 8 Ekim 2013’te Atom altı parçacıkların kütesinin kaynağının anlaşılmasındaki mekanizmaya olan katkılarından ötürü Fizik Nobel Ödülü. (Peter Higgs ile paylaştı.)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Higgs bozonu
• Higgs mekanizması

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• François Englert's personal webpage4 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• François Englert's list of publications^{[ölü/kırık bağlantı]}