Frank Krallığı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Frank Krallığı | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 481-843 | |||||||||||||||||
 481-870 yılları arasında Frankların genişlemesi | |||||||||||||||||
| Başkent | Paris (508-768)[1] Aachen (795-843)[2] | ||||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Frank dili[3][4] Halk Latincesi | ||||||||||||||||
| Demonim | Frank | ||||||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||||
| Kral | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tarihî dönem | Orta Çağ | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||||||
| 814[5] | 1.200.000 km2 | ||||||||||||||||
| Para birimi | Denier[6] | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Frank İmparatorluğu veya Frank Krallığı (Latince: Regnum Francorum), Roma İmparatorluğu sonrası Batı Avrupa'sının en büyük Cermen krallığı idi. Geç Antik Dönem'de ve Erken Orta Çağ'da Franklar tarafından yönetildi. Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve Almanya modern devletlerinin öncüsü olan devlet, 843'teki Verdun Antlaşması'ndan sonra, Fransa'nın öncülü olan Batı Frank Krallığı, kısa ömürlü Orta Frank Krallığı ve Almanya'nın öncülü olan Doğu Frank Krallığı olarak üçe bölünmüştür. Frank İmparatorluğu 843'teki bölünmesinden önce, Kavimler Göçü döneminden kalma son Cermen krallıkları arasındaydı.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski Batı Roma İmparatorluğu içinde yer almış temel Frank toprakları kuzeydeki Ren ve Maas nehirlerine yakın bölgeleri kapsamaktaydı. Küçük krallıkların güneylerindeki Galya'daki Roma kurumlarıyla etkileşime girdiği bir dönemden sonra, Frankları birleştiren krallık, 496'da Frankların Kralı olarak taç giymiş I. Clovis tarafından kuruldu. Daha sonra Karolenj Hanedanı, Clovis'in hanedanı olan Merovenj Hanedanı'nın yerine geçti. Sırasıyla baba, oğul, torun, büyük torun ve büyük-büyük torun olan Herstallı Pepin, Charles Martel, III. Pepin, Şarlman ve I. Ludwig tarafından gerçekleştirilmiş, neredeyse sürekli devam eden seferler sonucunda 9. yüzyılın başlarında Frank İmparatorluğunun büyük genişlemeler yapmıştır. Bu noktada devlet Karolenj İmparatorluğu olarak adlandırılır.
Merovenj ve Karolenj hanedanları dönemlerinde Frank devleti, çoğunlukla bağımsız olan birkaç küçük krallığa bölünmüş büyük bir krallık yönetimi altında idi. Hükmedilen coğrafya ve küçük krallık sayısı zamanla değişmekteydi, ancak doğu ve batı bölgeler arasındaki temel ayrılık devam etti. Doğu krallığına başlangıçta Avusturasya adı verildi, Ren ve Meuse merkezliydi ve doğuya, Orta Avrupa'ya doğru genişlemesi ile bir Alman krallığı olan Kutsal Roma İmparatorluğu'na dönüşmüştür. Merovenjlerin orijinal krallığı olan Batı Krallığı Neustrasya ise Kuzey Roma'nın Galya bölgesinde kurulmuştur ve zamanla Fransa'ya da ismini verecek "Francia" olarak adlandırılmıştır. Buna rağmen Batı Avrupa'da da, Almanya'da Frankonya bölgesi, Frankfurt şehri ve Frankenstein Şatosu olmak üzere Frankların ismini taşıyan başka yerler vardır.
Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
Kilise[değiştir | kaynağı değiştir]
Frank Kilisesi, Merovenj döneminde Galya'daki kiliselerden büyüyerek oluşmuştur. Karolenj Rönesansı ile birlikte Frank Kilisesi, Orta Çağ Batı Kilisesi içinde önemli bir etken konumuna geldi.
7. yüzyılda, Frank toprakları İrlandalı ve İskoç misyonerlerin yardımıyla (yeniden) Hristiyanlaştırıldı. Bunun sonucunda Karolenj İmparatorluğu'ndaki Eski Yüksek Almanca okuryazarlığının çekirdeğini oluşturan sayısız manastırın kurulmuştur. Columbanus, 590’dan itibaren Frank İmparatorluğu’nda faaliyet gösterdi ve 615’te Bobbio'daki ölümüne kadar manastırlar kurdu. 7. yüzyılda Columbanus ve diğer İskoç ve İrlandalı misyonerlerin öğrencileri şu anda Fransa, Almanya, Belçika ve İsviçre'de bulunan bazı manastırları da (Schottenklöste) kurmuştur.
Toplum[değiştir | kaynağı değiştir]
Orta Çağ Galyası'ndaki en çarpıcı değişiklik, ticaretin ve şehir hayatının çöküşüydü. Karanlık Çağlarda pek çok "şehir" bulunmuş olmasına rağmen, bu yerleşim merkezleri genellikle hükûmet ya da dini binaları çevreleyen müstahkem köyler ya da pazar merkezleriydi ve bu şehirlerin birçoğu Roma kentlerinden doğmuştu. [Kaynak belirtilmeli.]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Hervé Pinoteau, La Symbolique royale française, V-XVIII siècles, PSR éditions, p. 115.
- ^ Gabriel Fournier, Les Mérovingiens, Presses universitaires de France, collection Que sais-je ?, juin 1987, p. 107.
- ^ Лот Фердинанд. Последние Каролинги / Пер. с франц. А. Ю. Карачинского. — СПб.: Евразия, 2001. — 320 с. — Серия «Clio dynastica». — ISBN 5-8071-0077-8.
- ^ Сидоров А. И. Каролингская аристократия глазами современников 22 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Французский ежегодник. 2001 г. — М., 2001.
- ^ Taagepera, Rein (1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3). ss. 475-504. doi:10.1111/0020-8833.00053. 27 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019 – JSTOR vasıtasıyla.
- ^ "Regeneration". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019.
