Güdül

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Başlığın diğer anlamları için Güdül (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Güdül
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAnkara
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • Kaymakamİsmail Özkan[1]
 • Belediye başkanıMuzaffer Yalçın (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam419 km²
Rakım720 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam10,074
 • Kır
-
 • Şehir
8.438
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu06840
İl alan kodu0312
İl plaka kodu06
Resmî site
Belediye

Güdül, Ankara ilinin kuzey batısında yer alan bir ilçesidir. 2020 yılında Sakin Şehir unvanını almıştır.[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapılan araştırma ve incelemelerde Güdül çevresinde tarih öncesi çağlardan beri yerleşildiği anlaşılmıştır. İlçe yakınından geçen Kirmir Çayı boyunca kayalara oyulmuş mağaraların Etiler'e (MÖ 2000) ait olduğu sanılmaktadır. Daha sonra Frigler (MÖ 8. yüzyıl) bu yörede hakimiyet sürmüşlerdir.

İn-Önü denilen bu mevkideki mağaralarda haç işaretlerine rastlanmış, Romalılarca Hristiyanlığın yayılması sırasında buraların mesken edildiği anlaşılmıştır. Daha sonra Bizanslıların yaşadıkları sanılmaktadır.

1071 tarihli Malazgirt Zaferi ile Anadolu'nun kapıları Türklere açılmış, Güdül ve çevresi Anadolu Selçukluları'nın idaresine geçmiştir. İlçe, Anadolu Selçuklu hükümdarlarından I. Mesut'un eniştesi ve Ankara Emiri olan Şehabüldevle Güdül Bey tarafından şimdiki yerinde, tahminen 850 yıl evvel kurulmuş olup, Orta Asya'dan Anadolu'ya ilerleyen 24 Oğuz boylarından birçoğu, bölgeye hakim olmuşlardır. Bu boylardan en önemlisi Kınık, Kayı ve Afşar boylarıdır. Güdül'ün Afşar ve Kayı adlarında iki mahallesi vardır. Ayaş ilçesine bağlı bir nahiye iken 7033 sayılı Kanun ile 1 Eylül 1957 yılından itibaren ilçe olmuştur.[3]

Coğrafi Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin yüzölçümü 419 km²'dir. Denizden yüksekliği 720 metredir. Karasal iklim tipi görülmektedir. Kışları soğuk yazları ise sıcak olup az yağış almaktadır. İlçe yıllık olarak 506 mm yağış almaktadır. Yağışlar genellikle ilkbahar ve sonbaharda düşmektedir. En yüksek sıcaklık (+30,+35) derece, en düşük sıcaklık -10,-20) dereceleri arasındadır.

Arazi yapısı oldukça dağlık olan İlçede, az miktarda tarıma elverişli toprağa can veren ve Sakarya Nehri'nin bir kolu olan Kirmir Çayı, Suvari Çayı ve İlhan Çayı geçmektedir.

Güdül ilçesi güneyde Ayaş, kuzeyde Çamlıdere, batıda Beypazarı ve doğuda Kızılcahamam ilçeleri ile komşudur.

Ankara'ya 90 km. olan Güdül'ün komşuları, 32 km. Ayaş, 33 km. Beypazarı, 60 km. Çamlıdere, 60 km. Kızılcahamam ve 93 km. Kıbrıscık'tır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Toplam Şehir Kır
1960[4] 18.453 4.549 13.904
1965[5] 18.314 4.385 13.929
1970[6] 18.153 4.459 13.694
1975[7] 18.919 4.746 14.173
1980[8] 15.688 3.353 12.335
1985[9] 19.460 6.008 13.452
1990[10] 18.698 5.504 13.194
2000[11] 20.938 5.806 15.132
2007[12] 10.676 3.155 7.521
2008[13] 10.075 3.116 6.959
2009[14] 9.393 2.792 6.601
2010[15] 8.971 2.623 6.348
2011[16] 8.891 2.623 6.268
2012[17] 8.656 2.591 6.065
2013[18] 8.921 8.921 veri yok
2014[19] 8.626 8.626 veri yok
2015[20] 8.392 8.392 veri yok
2016[20] 8.282 8.282 veri yok
2017[20] 8.050 8.050 veri yok
2018[20] 10.074 10.074 veri yok
2019[20] 8.892 8.892 veri yok
2020[20] 8.438 8.438 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Güdül'ün 31 mahallesinin 5'i merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 2.588 kişi (% 32,15) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 22 km uzaklıktaki Güneyce'dir. İlçede nüfusu en fazla olan, 955 kişi ile yine Güneyce mahallesidir. Güdül'ün'un nüfusu 2017 yılında % 2,8 azalmıştır.**

Güdül ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu
Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016 2017 2018 2019
1 Aşağı Mah. 282 288
2 Emirler Mah. 400 354
3 Kamanlar Mah. 104 136
4 Yeni Mah. 826 818
5 Yukarı Mah. 1.071 992
Güdül (merkez) 735 2.683 2.588
6 Adalıkuzu Mah. 6,8 833 114 118
7 Afşar Mah. 9,5 1.047 50 47
8 Akbaş Mah. 7,6 925 102 98
9 Akçakese Mah. 18,5 1.111 225 211
10 Boyalı Mah. 10,4 1.075 223 220
11 Çağa Mah. 18,0 836 568 540
12 Çukurören Mah. 15,1 1.023 164 165
13 Garipçe Mah. 4,4 864 294 325
14 Güneyce Mah. 22,0 636 988 955
15 Güzel Mah. 14,1 907 104 96
16 Hacılar Mah. 3,4 921 73 70
17 Kadıobası Mah. 14,4 867 76 75
18 Karacaören Mah. 9,6 885 475 458
19 Kavaközü Mah. 9,2 740 183 178
20 Kayı Mah. 10,8 921 91 91
21 Kırkkavak Mah. 18,1 1.085 122 116
22 Meyvabükü Mah. 16,1 835 38 46
23 Özçaltı Mah. 18,5 781 33 29
24 Özköy Mah. 13,1 787 72 70
25 Salihler Mah. 13,5 942 298 282
26 Sapanlı Mah. 3,9 913 54 68
27 Sorgun Mah. 19,9 1.250 399 382
28 Tahtacıörencik Mah. 14,4 928 214 207
29 Taşören Mah. 11,0 802 72 67
30 Yelli Mah. 10,3 996 153 146
31 Yeşilöz Mah. 7,4 712 414 402
Güdül (kırsal) 5.599 5.462
Güdül (ilçe) 8.282 8.050

* Km, kaymakamlığa olan uzaklıktır.

** TUİK 01 Şubat 2018 verileri

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediye başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Ad Parti
1984 Şükrü Mert ANAP
1989 Hüseyin Erdoğan
1994
1999 Cemil Sezer MHP
2004 Hüseyin Erdoğan AK Parti
2009
2014 Hava Yıldırım
2019 Muzaffer Yalçın

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin kuzeyinde ve Sorgun Köyü yöresinde bulunan orman alanı ile bu alan içerisinde yer alan gölet doğal zenginliklerdendir. Kirmir Çayı Vadisi'nde kayalara oyulmuş İn-önü mağaraları, Çağa Kasabası'nda bulunan Roma Tümülüsü, Kavaközü Köyü'nde bulunan Samutbali Türbesi ve Tekke mevkiinde Kasım Baba Türbesi ilçenin kültürel zenginlikleri arasındadır. Ayrıca Kamanlar Köyü'nde Şehit Tolga Akpınar Parkı görülmeye değer yerlerindendir. Merkezdeki 20 adet leblebi imalathanesinden Türkiye’nin her yerine leblebi gönderilmektedir.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Güdül, başkenti olan Ankara’ya 44 km uzaklıktadır. Hem tarihi zenginlikleri hem de doğal güzellikleri açısından ziyaretçilerini bekleyen sakin bir ilçedir. İlçeye ulaşım seçenekleri arasında toplu taşıma ve karayolu vardır. Güdül’e gitmek isteyen kişilerin sıklıkla kullandığı yöntem karayoludur. Ankara-Beypazarı karayolu üzerinde bulunan Güdül’e yol ayrımından sol tarafa saparak ulaşabilirsiniz. Toplu taşıma seçeneğini kullanmak isterseniz de Ankara Şehirlerarası Terminal İşletmesi'nden (AŞTİ) düzenli olarak ilçeye düzenlenen seferlerden yararlanabilirsiniz.[21][22][23]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Güdül'de kayalara oyulmuş mağaralar
    Güdül'de kayalara oyulmuş mağaralar
  • Güdül'den bir yol
    Güdül'den bir yol
  • Geleneksel ev
    Geleneksel ev
  • Yerleşim içinden akan bir dere
    Yerleşim içinden akan bir dere
  • Boş bir geleneksel ev
    Boş bir geleneksel ev
  • Şehir merkezindeki avlu
    Şehir merkezindeki avlu

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020. 
  3. ^ "7033 sayılı Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  5. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  18. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  19. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  20. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Güdül Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Ankara Güdül Nüfusu". nufusune.com. 
  21. ^ https://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search&araType=vt 23 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "İlçe ve Mahallelerine Göre Nüfus ve Demografi Verileri," (2022), Erişim tarihi: 16 Nisan 2023
  22. ^ http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Kurumsal/Tarihce.aspx 9 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, "Karayolları Genel Müdürlüğü," (2023), Erişim tarihi:16 Nisan 2023
  23. ^ https://www.ego.gov.tr/ 18 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ankara Büyükşehir Belediyesi, "EGO Otobüs Hatları," (2023), Erişim tarihi:16 Nisan 2023

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Güdül&oldid=32454853" sayfasından alınmıştır