Gelasiyen
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Gelasiyen | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2,58 - 1,80 myö | |||||||||
| Kronoloji | |||||||||
| |||||||||
| Eskiden parçası | Tersiyer Dönem/Sistem Pliyosen Devre/Seri | ||||||||
| Etimoloji | |||||||||
| Kullanım bilgisi | |||||||||
| Gök cismi | Dünya | ||||||||
| Bölgesel kullanım | Küresel (ICS) | ||||||||
| Kullanılan zaman çizelgesi | ICS Zaman Cetveli | ||||||||
| Tanım | |||||||||
| Kronolojik birim | Çağ | ||||||||
| Stratigrafik birim | Kat | ||||||||
| Zaman aralığının resmîyeti | Resmî | ||||||||
| Alt sınırını belirleyen |
| ||||||||
| Alt sınır KSKN | Monte San Nicola Kesiti, Gela, Sicilya, İtalya 37°08′49″N 14°12′13″E / 37.1469°K 14.2035°D | ||||||||
| KSKN onayı | 2009 (Kuvaterner ve Pleyistosen'in tabanı)[2] | ||||||||
| Üst sınırını belirleyen | Manyetik kutupsallık kronozonu C2n'nin (Olduvai) sonundan yaklaşık olarak 8 metre sonra. | ||||||||
| Üst sınır KSKN | Vrica Kesiti, Calabria, İtalya 39°02′19″N 17°08′05″E / 39.0385°K 17.1348°D | ||||||||
| KSKN onayı | 5 Aralık 2011 (Kalabriyen'in tabanı)[3] | ||||||||
| Atmosfer ve iklim verileri | |||||||||
Gelasiyen, uluslararası jeolojik zaman ölçeğindeki bir çağ veya kronostratigrafi de bir aşamadır, Kuvaterner dönem/sistemin ve Pleyistosen döneminin/serisinin en erken veya en alt bölümüdür. 2,588 ± 0,005 myö (milyon yıl önce) ile 1,806 ± 0,005 myö arasında Piasenziyen aşamasını (Pliyosenin bir bölümü) takip eder ve onu Kalabriyen aşaması izler.[4]
Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Gelasiyen,1998 yılında jeolojik zaman ölçeğinde tanıtıldı.[5] Adanın güneyindeki Sicilya şehri Gela'nın adını almıştır. 2009'da Pliyosen'den Pleistosen'e taşındı, böylece jeolojik zaman cetveli, 2.588 milyon yıl önce Dünya'nın iklimi, okyanusları ve biyotasında meydana gelen temel değişikliklerle daha tutarlı olacaktı.[6]
Gelasiyen'ın tabanı manyetostratigrafik olarak Matuyama (C2r) kronozonunun (Gauss-Matuyama manyetostratigrafik sınırında) tabanı olarak tanımlanır, izotopik aşama 103.Bu çizginin üzerinde kalkerli nanofosillerin dikkate değer yok oluşları meydana gelir: Discoaster pentaradiatus ve Discoaster surculus.[4][5][7] Gelasiyen için GGSP (Global Boundary Stratotype Section and Point),Gela yakınlarındaki Monte Sant Nicola'da bulunmaktadır.
Gelasiyen'in tepesi manyetostratigrafik olarak Olduvai (C2n) kronozonunun sonu olarak ve faunal olarak kalkerli nano-fosil Discoaster brouweri'nin (biyozon CN13'ün tabanı) yok olma seviyesi olarak tanımlanır.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Gelasiyen sırasında Kuzey Yarımküre'deki buz tabakaları büyümeye başladı ve bu Kuarterner buzul çağı'nın başlangıcı olarak görüldü.Derin deniz çekirdeği örnekleri, yaş boyunca yaklaşık 40 deniz izotop katları (MIS 103 - MIS 64) tanımlamıştır.Bu nedenle, Gelasiyen sırasında muhtemelen değişen yoğunlukta yaklaşık 20 buzul döngüsü olmuştur.
Avrupa[değiştir | kaynağı değiştir]
Alpler'in bölgesel buzul tarihinde bu çağa artık Biber deniyor.Kuzey Avrupa'da Pre-Tegelen ve Tegelen'e karşılık gelir.[8] Gelasiyen döneminde Butley'in Kırmızı Kayalık Formasyonu, Newbourn Kayalıkları, Norwich Kayalık Formasyonu ve Weybourne Kayalık Formasyonu (tümü Doğu Anglia, İngiltere'den) biriktirildi. Gelasiyen, kuzeybatı Avrupa'da yaygın olarak kullanılan,Hollanda'da tanımlanan Praetiglian ve Tiglian aşamalarının bir eşdeğeridir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge" (PDF). www.stratigraphy.org. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu.
- ^ Gibbard, Philip; Head, Martin (September 2010). "The newly-ratified definition of the Quaternary System/Period and redefinition of the Pleistocene Series/Epoch, and comparison of proposals advanced prior to formal ratification" (PDF). Episodes. 33 (3): 152-158. doi:10.18814/epiiugs/2010/v33i3/002. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ Cita, Maria; Gibbard, Philip; Head, Martin (September 2012). "Formal ratification of the GSSP for the base of the Calabrian Stage (second stage of the Pleistocene Series, Quaternary System)". Episodes. 35 (3): 388-397. doi:10.18814/epiiugs/2012/v35i3/001
. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. - ^ a b "at the GeoWhen database". 22 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "The Gelasian Stage (Upper Pliocene): A new unit of the global standard chronostratigraphic scale (PDF). 1 Mart 1998. ss. pp 82-87. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Gibbard, Philip L.; Head, Martin J.; Walker, Michael J. C. (2009), "Formal ratification of the Quaternary System/Period and the Pleistocene Series/Epoch with a base at 2.58 Ma", Journal of Quaternary Science, 25 (2): 96, doi 10.1002/jqs.1338 10 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Gradstein et al. (2005),. s. 28.
- ^ German Stratigraphic Commission: Stratigraphische Tabelle von Deutschland 2016 (PDF). 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
