Gerald Ford

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gerald Ford
Resmî portre, 1974
38. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Görev süresi
9 Ağustos 1974 - 20 Ocak 1977
Başkan Yardımcısı Nelson Rockefeller
Yerine geldiği Richard Nixon
Yerine gelen Jimmy Carter
40. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
Görev süresi
6 Aralık 1973 - 9 Ağustos 1974
Başkan Richard Nixon
Yerine geldiği Spiro Agnew
Yerine gelen Nelson Rockefeller
Kişisel bilgiler
Doğum 14 Temmuz 1913(1913-07-14)
Omaha, Nebraska, ABD
Ölüm 26 Aralık 2006 (93 yaşında)
Rancho Mirage, Kaliforniya, ABD
Partisi Cumhuriyetçi Parti
Evlilik(ler) Betty Ford
Çocuk(lar) 4
Bitirdiği okul
İmzası

Gerald Rudolph Ford, Jr. (d. 14 Temmuz 1913 - ö. 26 Aralık 2006), 1974'ten 1977'ye kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin 38. başkanı olarak görev yapan Amerikalı politikacı. Cumhuriyetçi Parti'ye üye olan Ford, daha önce 1973-1974 yılları arasında başkan yardımcılığı yaptı.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Temmuz 1913 tarihinde Nebraska eyaletinin Omaha kentinde dünyaya geldi. Doğduğunda ona Leslie Lynch King, Jr. adı verildi. 2 yaşındayken annesi, Gerald Rudolp Ford ile evlendi ve adı değiştirilerek üvey babasının adını aldı. Gerald Ford, Michigan eyaletinin Grand Rapids kentinde 3 üvey erkek kardeşiyle birlikte büyüdü. Babasının üvey olduğunu ancak 15 yaşına geldiğinde öğrendi.

Ford, Michigan Üniversitesi'ni bitirdikten sonra Yale Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. II. Dünya Savaşı başladığında ABD'nin savaşa katılmasına karşı olan Ford, Pearl Harbor saldırısından sonra fikrini değiştirdi ve ABD Deniz Kuvvetleri saflarında savaşa katıldı. Büyük Okyanus bölgesindeki muharebelerde gösterdiği yararlılıklardan dolayı 9 yıldızlı Asya Pasifik Görev Madalyası'nı kazandı. Savaştan sonra 15 Ekim 1948'de Betty Ford'la evlendi.

Siyaset yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin 38. Devlet Başkanı Gerald Ford, kendisinin Watergate sanıklarından Richard Nixon'a uyguladığı 8 Eylül 1974 tarihli af kararı ile ilgili olarak Meclis Yargı Alt Komitesi'nin açtığı soruşturmada (17 Ekim 1974)

Savaştan sonra 1949 yılında Michigan eyaletinden Temsilciler Meclisine seçildi. Muhalefet partisi liderliğine kadar yükseldi. 1973 yılında Başkan Yardımcısı Spiro Agnew'un istifa etmesi üzerine Başkan Richard Nixon tarafından tayin yoluyla Başkan Yardımcılığına getirildi. 1974 yılında Watergate skandalı sonucu Nixon istifa etmek zorunda kalınca başkanlığa yükseldi. Başkanlığa getirildikten sonra istifa eden Nixon'a başkanlık nezdinde af uygulamasında bulundu. Bu affın sonucunda Nixon'un suçlanmış olduğu yolsuzluklardan yargılanması mümkün olmadı. Gerald Ford bu kararı yüzünden çok eleştiri aldı.

Başkanlığı sırasında enflasyon oranı % 7'ye yükseldi. Kızıl Khmerler Kamboçya'da yönetimi ele geçirdiler. Amerika Birleşik Devletleri Vietnam'dan askerlerini geri çekti. 1976 yılında Gerald Ford Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olarak başkanlık seçimlerine katıldı. Fakat Demokratik Parti'nin adayı Jimmy Carter'a yenilerek 1977 yılında siyasetten çekildi. Jimmy Carter'la televizyonda yaptığı bir tartışma programı sırasında Doğu Avrupa'nın Sovyet hakimiyetinde olmadığını söyleyerek siyasi bir gaf yapması politik yaşamının sonunu getirdi.

Siyasetten sonraki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Gerald Ford Temmuz 2003'te Beyaz Saray'da zamanın başkanı George W. Bush ve eşiyle 90. doğum gününü kutladı.

Başkanlıktan ayrıldıktan sonra 30 yıla yakın bir süre yaşadı. Diğer emekli ABD başkanlarının geleneğine uyarak Grand Rapids'de bir Başkanlık Kütüphanesi inşa ettirerek 1981 yılında açılışını yaptı. Kendisinden sonra gelen Başkan Jimmy Carter'la yakın bir arkadaşlık kurdu. Ford'un ölümüne kadar Jimmy Carter ve eşi Ford'u düzenli olarak evinde ziyaret etmeye devam ettiler.

90 yaşına yaklaştığı yıllardan itibaren sağlığı bozuldu. 2006 yılında anjioplasti operasyonu geçirdi ve kalbine pil takıldı. 12 Kasım 2006 tarihinde ABD tarihinde en uzun süre yaşayan eski başkan sıfatını kazandı. 26 Aralık 2006 tarihinde öldü. Öldüğünde 93 yaşındaydı.

Ölümünden sonra açılmasını vasiyet ettiği mektubunda George W. Bush'un Irak politikasını eleştirmiştir, Irak'ta savaşın yanlış olduğunu belirtmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasi görevi
Önce gelen
Spiro Agnew
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
1973-1974
Sonra gelen
Nelson Rockefeller
Önce gelen
Richard Nixon
Amerika Birleşik Devletleri başkanı
1974-1977
Sonra gelen
Jimmy Carter
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Charles A. Halleck
Cumhuriyetçi Parti Temsilciler Meclisi Lideri
1965-1973
Sonra gelen
John Jacob Rhodes
Önce gelen
Richard Nixon
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı
Cumhuriyetçi

1976 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri
Sonra gelen
Ronald Reagan