Gezegensel yaşanabilirlik

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gezegensel yaşanabilirliğin kavranması yaşamı desteklediği bilinen tek Gezegen olduğu için bir nevi dünyadaki yaşam şartlarının bir değerlendirilmesidir.
Gezegensel yaşanabilirlik, gezegenlerin ya da uyduların yaşam oluşturması ve sürdürmesi potansiyelinin bir ölçütüdür. Yaşam bir gezegende ya da uyduda doğrudan oluşabilir ya da bir başka cisim tarafından taşınabilir ki bu panspermia olarak da bilinen teorik bir süreçtir.[1][2]

Dünya dışı yaşam bilinmediği için gezegensel yaşanabilirlik büyük oranda Dünya ve Güneş'in karakteristik özellikleri, hayatın gelişmesine uygun gibi görünen Güneş Sistemi ve özellikle de basit tek hücreli canlılardan ziyade karmaşık, çok hücreli organizmaların yaşamını sürdürmesini sağlayan unsurların bir değerlendirmesidir. Bu konudaki araştırmalar ve teoriler gezegen biliminin bir parçası ve Astrobiyoloji'nin gelişmekte olan bir dalıdır.[3]

Yaşam için mutlak bir gereklilik bir enerji kaynağıdır ve gezegensel yaşanabilirlik kavramı, astronomik bir beden yaşamı desteklemeden önce birçok başka jeofizik, jeokimyasal ve astrofizik kriterlerin karşılanması gerektiğini ima eder. Astrobiyoloji yol haritasında, NASA "yaşamsallık kriterlerini" sıvı suyun uzatılmış bölgeleri, kompleks organik moleküllerin toplanması için uygun koşullar ve metabolizmanın sürdürülmesi için enerji kaynakları "olarak tanımladı.[4]

Yaşam bulma göstergeleri ve biyolojik imzalar, gezegensel ve çevresel bağlamda yorumlanmalıdır. Bir vücudun yaşanabilirlik potansiyelinin belirlenmesinde, çalışmalar toplu bileşimine, yörünge özelliklerine, atmosfere ve potansiyel kimyasal etkileşimlere odaklanır. Yıldızların yıldız nitelikleri arasında kütle ve parlaklık, kararlı değişkenlik ve yüksek metaliklik bulunur. Spesifik yaşanabilirlik teorileri, alternatif biyokimyaları ve diğer astronomik beden türlerini bazen incelemekle birlikte, nemli karasal tür gezegenler ve uydudar astrobiyolojik araştırmaların birincil odak noktasıdır.

Tarihsel olarak felsefeyle fiziksel bilim kadar çerçevelenmiş olmasına rağmen, Dünya'nın ötesinde gezegenlerin hayat barındırabileceği fikri antik bir kavramdır. 20. yüzyılın sonu, alanda iki atılım geçirdi. Güneş Sistemi içindeki diğer gezegenlerin ve ayların gözlem ve robotik uzay aracı araştırması, yaşanabilirlik kriterlerini tanımlama konusunda kritik bilgi sağlamış ve Dünya ile diğer canlılar arasında önemli jeofizik karşılaştırmalar yapmasına izin vermiştir. 1990'ların başından başlayarak başlayıp daha sonra hızlanan extrasolar gezegenlerin keşfi, muhtemel dünya dışı yaşama dair çalışma için daha fazla bilgi sağlamıştır. Bu bulgular, Güneş'in gezegenlere ev sahipliği yapmakta yıldızlar arasında benzersiz olmadığını ve Güneş Sistemi'nin ötesinde yaşanabilirlik araştırma ufkunu genişlettiğini doğruluyor.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2017. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2017. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2011. 


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gezegensel_yaşanabilirlik&oldid=31120822" sayfasından alınmıştır