Gilbert ve Ellice Adaları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gilbert ve Ellice Adaları
Gilbert and Ellice Islands
Gilbert and Ellice Islands Colony
1892-1976
BaşkentTarawa
(1895–1908 & 1946–1976)
Okyanus Adası (1908–1942)
Funafuti (1942–1946)
Yaygın dil(ler)İngilizce (resmî)
Kiribatice
Tokelauca
Tuvaluca
DemonimGilbert ve Elliceli
HükûmetBirleşik Krallık himayesi (1892–1916)
Birleşik Krallık Koloni (1916–1976)
Monarşi 
• 1892–1901
Victoria (first)
• 1952–1976
II. Elizabeth (last)
Genel Vali 
• 1892–1895
Charles Richard Swayne (first)
• 1973–1976
John Hilary Smith (last)
Tarihçe 
• Himaye
1892
• Koloni
12 Ocak 1916
• Ayrılık
1 Ocak 1976
Nüfus
• 1892
26,430
• 1935
33,713
• 1936
34,433
• 1968
53,517
Para birimiİngiliz sterlini (1892–1910)
Avustralya sterlini (1910–66)
Avustralya doları (1966–76)
Öncüller
Ardıllar
1892:
Britanya Batı Pasifik Bölgesi
1945:
Gilbert Adaları'nın Japonya işgali
1926:
Birleşik Adalar
1939:
Canton ve Enderbury Adaları
1941:
Gilbert Adaları'nın Japonya işgali
1976:
Gilbert Adaları
Tuvalu kolonisi
Günümüzdeki durumuKiribati
Tokelau (YZ)
Tuvalu

Gilbert ve Ellice Adaları (bir koloni olarak GEIC), Pasifik Okyanusu'nda bulunan ve 1892'den 1976'ya kadar Britanya İmparatorluğu'nun bir parçası konumunda bulunan koloni bölgesi. Adalar, 1892'den 12 Ocak 1916'ya kadar Britanya himaye bölgesi, 1 Ocak 1976'ya kadar da taç kolonisiydi. Koloninin tarihi esas olarak Banada Adası'ndaki fosfat madenciliği ile şekillenmektedir. Ekim 1975'te bu adalar kanun gereği iki ayrı koloniye bölündü ve kısa bir süre sonra bağımsız uluslar haline geldiler: Ellice Adaları 1978'de Tuvalu oldu ve Gilbert Adaları 1979'da Kiribati'nin bir parçası oldu.

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Gilbert Adaları, Ellice Adaları ve Tokelau Haritası, 1884

Gilbert Adaları [1] (bazen Kingsmill Adaları veya King's-Mill Adaları olarak da bilinir [2] ), Pasifik Okyanusu'nun batısındaki on altı atol ve mercan adalarından oluşan bir zincirdir. Uzak Okyanusya'nın ve geleneksel olarak Okyanusya'nın Mikronezya alt bölgesinin bir parçasıdırlar. Gilbert Adaları, şu anda Kiribati Cumhuriyeti'nin ana parçasıdır ("Kiribati", "Gilberts" in Kiribatice yorumudur [1] ) Gilbert Adaları'nın atolleri, yaklaşık olarak kuzeyden güneye bir çizgide düzenlenmiştir.

Coğrafi olarak Ekvator, kuzey Gilbert Adaları ile güney Gilbert Adaları arasındaki ayrım çizgisidir. Gilbert Adaları'nın güneyinde, daha önce onlarla siyasi olarak bağlantılı olan Ellice Adaları (şimdiki adı Tuvalu ) bulunmaktadır.[3] Ellice Adaları, Uluslararası Tarih Çizgisinin batısında, ila 10° güney enlemi ve 176° ila 180° boylam arasında yayılmış üç resif adası ve altı gerçek atolden oluşur.[4] Ellice Adaları, Hawaii ile Avustralya'nın ortasındadır ve onlar da Okyanusya'nın Polinezya alt bölgesinde yer alır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Reilly Ridgell. Pacific Nations and Territories: The Islands of Micronesia, Melanesia, and Polynesia. 3rd. Ed. Honolulu: Bess Press, 1995. p. 95.
  2. ^ Very often, this name applied only to the southern islands of the archipelago. Merriam-Webster's Geographical Dictionary. Springfield, Massachusetts: Merriam Webster, 1997. p. 594.
  3. ^ "Agreement between Tuvalu and Kiribati concerning their Maritime Boundary" (PDF). 29 Ağustos 2012. 14 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  4. ^ "Maps of Tuvalu". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.