Giovanni Paisiello
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Giovanni Paisiello | |
|---|---|
 Paisiello klavsen çalmakta iken Ressam:Marie Louise Élisabeth Vigée-Lebrun 1791 | |
| Doğum | 9 Mayıs, 1740 Taranto, Puglia, İtalya |
| Ölüm | 5 Haziran 1816 Napoli |
| Diğer ad(lar)ı | Giovanni Paesiello |
| Meslek | Müzisyen, Opera bestecisi |
Giovanni Paisiello (veya Paesiello) (d. 9 Mayıs 1740 Taranto,[1] Puglia, İtalya – ö. 5 Haziran 1816 Napoli), klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve diğer müzik türleri eserler hazırlamış olan bir İtalyan besteci.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Giovanni Paisielo 1740'ta İtalya'nın Puglia'da Taranto şehri yakınlarında bulunan Roccaforzata'da bir veteriner hekim babanın oğlu olarak doğdu. Küçük yaşta Cizvitler kolejinde eğitime başladı. Bu okulda iken çok güzel bir sesi olduğu anlaşıldığı için müzik eğitimine teşvik edildi. 1754'te müzik eğitimine devam etmek için Napoli'ye "San Onofrio Konservatuvarı" gönderildi. Orada "Francesco Durante" adlı ünlü müzik eğitmeninden dersler aldı ve sonunda ayni müzik okuluna yardımcı eğitmen olarak atandı. Bu okulda iken Konservatuvarın tiyatrosu için birkaç "intermezzo" parçası besteledi ve bunlarla ün kazandı. 1763'te Konservatuvar'daki işinden ayrıldı.
Bestelemiş olduğu intermezzolar dolayısıyla Bologna'dan La Pupilla ve Il Mondo al Rovescio adlı ve Roma'dan Il Marchese di Tidipano adlı operalar bestelemesi için siparişler aldı. Böylece opera bestecisi olarak ün kazandı. Napoli'de yerleşip çalışmaya başladı. Onun Napoli'de bulunduğu dönemde şehirde Niccolò Piccinni, Domenico Cimarosa ve Pietro Guglielmi gibi çok beğenilen ve opera seyircisi tarafından çok sevilen besteciler bulunmaktaydı. Paisiello'nun bu bestecileri rakip görüp onları kıskandığı, hatta onları birer düşman olarak gördüğü bildirilir. Paisiello bu dönemde yeni opera eserleri ile çok başarı kazandı. Bunlardan L'ldolo cinese adlı opera eseri Napoli opera seyircisi üzerine çok büyük ve derin etki yaptı. 1772'de Paisiello, Cecilia Pallini ile evlendi ve bu bir mesut evlilik oldu. Aynı yıl Paisiello kilise müziği de bestelemeye başladı. Bu dönemde bestelediği en ünlü kilise müziği Napoli kralları sülalesinden olan Gennera di Borbonne'un ölmesinin anılması için hazırladığı "Requiem" ilahisi olmuştur.
1776da Paisiello Rusya İmparatoriçesi II. Katerina tarafından Sankt-Peterburg'a davet edildi. Paisiello bu şehirdeki saray görevinde 8 yıl kaldı. Bu dönemde çok ilgi çekici opera eserleri besteleyip yapımlattı. Bunlara arasında kendi opera şaheseri olduğu kabul edilen "Sevil Berberi (Il barbiere di Siviglia)"'de bulunmaktadır.[2] Bu dönemde Rusya'da hazırlamış olduğu eserleri ve özellikle "Sevil Berberi" eseri, Avrupa'nin diğer operaevlerinde yapımlandı ve seyirciler tarafından tutuldu. Paisiello'nun bu dönemde hazırladığı opera eserleri opera sanatında bir geçiş eşiğine işaret etmekte olduğu bildirilir. 18. yy.un nazik ve sevimli "Barok opera müziği dönemi" eserlerinin yerini "klasik opera müziği dönemi"nin göz kamaştırıcı parlaklık gösteren opera eserleri almış olmaktaydı. Paisiello 1784'te Rusya'dan ayrıldı.
Önce Viyana'da Il Re Teodoro adlı operasını sahneledikten sonra, Napoli'ye dönüp Napoli Kralı IV. Ferdinando'ın yanında müzik direktörü olarak göreve başladı. Burada aralarında "Nina" ve "La Molinara" adlı iyi bilinen opera eserleri ile birlikte başarılı olan diğer operalar hazırladı ve yapımlattı. Fakat Fransız Devrimi ve Napolyon Bonapart'ın İtalya Seferi ve sonra İtalyan politikasına karışması büyük sorunlar yarattı.
1802'de Paisiello 1799'dan beri Birinci Konsül olarak Fransa'yı idare eden ve 1804'te Fransa İmparatoru olarak taç giyecek Napolyon Bonapart tarafından Paris'e davet edildi. Paisiello 1797'de Fransız "General Hache"'in cenaze töreni için hazırladığı bir cenaze marşı vesilesi ile Napolyon'u tanımış ve onun gözüne girmişti. Paris'te diğer tanınmış İtalyan besteciler ve müzik rakipleri olan Luigi Cherubini ve "Etienne Mehul"'a karşı Paisiello Napolyon'dan çok destek gördü. Paisiello yıllık 100.000 franklık bir maaş ve 4.800 franklık ev kirası masrafı verilmesi ile Tuileries Sarayı müzik direktörlüğüne başladı ve sarayda müzik konserlerinin şefliğini de üzerine aldı. Fakat Paris opera seyircisi Paisiello'nun halk için sahnelediği opera eserlerini iyi karşılamadılar ve 1803'te yapımladığı Proserpine adlı opera eseri Paris seyircisinin çok soğuk bir reaksiyonu ile karşılandı. Bunun üzerine Paisiello karısının hastalığını bahane ederek Paris'ten ayrıldı.
Napoli'ye geldiğinde ülkenin idaresi Bonapartistler eline geçmişti. Bonapartist Napoli Kralı Joseph Bonaparte ve sonra İki Sicilya Kralı Joachim Murat Paisiello'yu yine eski işi olan saray müzik direktörü görevine atadılar. Bu görevde Paisiello eskisi kadar başarılı olamadı; belki de yaşlığı ya da iyi olmayan sıhhati buna birer nedendi. Fakat Avrupa'da Bonapartistler devamlı yenilgi ile elimine edilmekteydi ve onları tutan Paisello'nun durumu da sarsıntı altında kaldı. 1815'te Paisiello'nun karısını ölümü de ona çok fazla tesir etti. Napoli'de Bonapartist krallığın Eylül 1815'te tamamen elimine edilmesi de sıhhatini çok çabuk kaybetmesine bir neden oldu. 5 Haziran 1816'da Paisiello Napoli'de hayatına gözlerini kapadı.
Değerlendirilme[değiştir | kaynağı değiştir]
Paisiello'nun 96 adet opera eseri bestelediği bilinmektedir. Onun opera eserlerinin bilinen ortak ana karakteri incelikle işlenmiş melodileridir. Bestelediği en iyi bilinen melodi Değirmenci Kız (La Molinara) operası için hazırladığı "Nel cor più non mi sento" şarkısı olmuştur ve bu eser Beethoven'in üzerine yazmış olduğu varyasyonlar ile daha da ünlü olmuştur.
Paisiello çok sayıda kilise müziği eseri de hazırlamıştır. Sekiz tane "Mass" ayini ilahisi; 51 adet çeşitli enstrümantal beste ve çok sayıda tek başına ilahi şarkısı bestelemiştir.
Napoli'deki Gerolaimini kütüphanesinde Paisiello'nun zamanının bestecileri hakkında yazdığı hatıralarını, düşüncelerini ve tenkitleri ihtiva eden bir yazma hatıra ve tenkit kitabı bulunmaktadır. Bu yazma eser zamanın bestecileri hakkında, özellikle Pergolesi hakkında, çok sert tenkitler ihtiva etmekte ve Paisiello'nun rakibi gördüğü bestecileri hiç sevmediğini ve hatta onlardan nefret ettiğini açıkça belgelemektedir.
Bir İngiliz otoriter müzik ansiklopedisine göre
Paisiello çağının en başarılı ve en etkili opera bestecilerinden biri olmuştur. 80'den çok fazla bestelediği opera eserlerinin çoğu komik özellik taşıyıp basit, doğrudan doğruya ve gayet ateşli müzik ihtiva etmektedir. Müzik kariyerinde ilerledikçe Paiiello'nun yeni komik opera eserleri daha kesin belirlenmiş Karakterler; daha renkli besteleme ve daha sıcak melodiler ile dolmaya başlamıştır. Bu özellikler Mozart'a çok etki yapmışlardır. Ciddi karakterli komik olmayan opera eserlerinde ise virtüöz sesler için bestelediği şarkılar sayısı kendisiyle çağdaş bestecilerin tercih ettikleri sayıların altındadır. Rusya'da hazırlamış olduğu ciddi opera eserleri ise Gluck'un yeni "reform yaklaşımı" akımına çok uygundur.
- Kaynak: Concise Grove Dictionary of Music
Operalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ PAISIELLO, Giovanni in Dizionario Biografico degli Italiani, 2014 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Nacque a Taranto il 9 maggio 1740'ta Francesco, maniscalco, e Grazia Antonia Fuggiale. [...] Una tradizione biografica inaugurata dalla monografia di Alberto Ghislanzoni (Giovanni Paisiello, Roma 1969) indica Roccaforzata come luogo natale del compositore, sulla base di una notizia aneddotica."
- ^ 1816da Gioachino Rossini'nin hazırladığı önce "Almaviva ossia la inutil precauzione" adı ile bilinen ve sonra Sevil Berberi (Il barbiere di Siviglia) olarak bilinen eserinin ilk temsilinde Paisiello'nun tarafını tutan seyirciler hücum edip sahneyi işgal edip etmişlerdir. Ama çağımızda Paisiello'nun eseri gölgeye düşüp unutulmuş ve Rossini'nin "Sevil Berberi" operası çok popüler olarak bilinmektedir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İngilizce Wikipedia "Giaovanni Paisiello" maddesi 15 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)
- IMSLP websitesi "Paisiello,_Giovanni" maddesi 30 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)
