Hadrozor

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hadrosauridler
Yaşadığı dönem aralığı: 86-66 myö
Santoniyen-Senozoyik[1][2] 
Parasaurolophus cyrtocristatus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Takım: †Ornithischia
Alt takım: †Ornithopoda
Klad: †Hadrosauromorpha
Familya: †Hadrosauridae
Cope, 1869
Tip tür
†Hadrosaurus foulkii
Leidy, 1858
Alt taksonlar[1]
Sinonimler
  • Trachodontidae Lydekker, 1888
  • Saurolophidae Brown, 1914
  • Lambeosauridae Parks, 1923
  • Cheneosauridae Lull & Wright, 1942
  • Ornithotarsidae Cope, 1871

Hadrosauridae veya hadrozorlar ("ördek gagalı kelerler"), geç Kretase döneminde yaşamış sorguçlu ve ördek gagalı kuş kalçalı dinozorları kapsayan bir familya.[1]

Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]

Saurolophus'un yaşam restorasyonu

Kretase devri'nde, hadrozorlar adı verilen bu grup Iguanodon benzeri atalardan türemiştir. Adından da anlaşılacağı gibi, ördek gagalı dinozorlar, genişlemiş dişsiz bir gaga ile karakterize edilir. Sert bitkileri öğütmek için iyi donanımlı yüzlerce sıkıca paketlenmiş dişleri vardı. Bazılarının tuhaf tepeleri vardı.[3]

Ördek gagalı dinozorlar en iyi Kuzey Amerika ve Doğu Asya'dan bilinirler ancak aynı zamanda Avrupa, Güney Amerika ve Antarktika'dan da bilinirler. En büyük dinozorlar arasındaydılar, ancak tyrannosaurlar ve diğer theropodlar tarafından avlandılar.[3]

Eski bir teori, hadrozorların amfibi hayvanlar olduğudur, ancak sert kuyrukları, kısa ayak parmakları ve küçük elleri, büyük olasılıkla karada yaşadıklarını göstermektedir. Fosilleşmiş izler, kemik yığınları ve yuvalama yerleri, onların hayvan güttüklerini ve yuvalama kolonileri oluşturduklarını düşündürür.[3]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Hadrozorların filogenetik ağacı

Hadrosauridler, ilk olarak 1869'da E. D. Cope tarafından kuş ayaklı dinozorlara (Ornithopoda) atandı. Daha sonra Baur (1891) onları Iguanodontidler ile birlikte Iguanodontia'da sınıflandırıldı. Günümüzde ise iguanodontidlerin daha bazal bir pozisyonda olduğu Hadrosauriformes'de sınıflandırılırlar.[4]

Filogeni[değiştir | kaynağı değiştir]

 
 

†Telmatosaurus

 
 
 
 

†Jintasaurus

 
 

†Lophorhothon

 
 
 
 

†Claosaurus

 
 
 

†Tethyshadros

 
†Hadrosauridae
 

†Hadrosaurus

 
 
 

†Eotrachodon

 
†Saurolophidae
†Lambeosaurinae
 

†Aralosaurus

 
 
 

†Canardia

 
 

†Jaxartosaurus

 
 
 
 

†Tsintaosaurus

 
 

†Pararhabdodon

 
 
 
 
 

†Charonosaurus

 
 

†Parasaurolophus

 
 
 
 

†Lambeosaurus

 
 
 

†Corythosaurus

 
 
 

†Hypacrosaurus stebingeri

 
 
 
 

†Magnapaulia

 
 
 

†Velafrons

 
 

†Sahaliyania

 
 
 
 
 

†Hypacrosaurus

 
 

†Olorotitan

 
 
 

†Blasisaurus

 
 

†Amurosaurus

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Saurolophinae
 
 

†Acristavus

 
 

†Maiasaura

 
 

†Brachylophosaurus

 
 
 
 
 

†Naashoibitosaurus

 
 
 

†Kritosaurus

 
 
 

†Gryposaurus

 
 
 

†Aquilarhinus

 
 
 

†Willinakaqe

 
 

†Secernosaurus

 
 
 
 
 
 
 
 

"†Sabinosaur" PASAC-1

 
 
 
 

†Prosaurolophus

 
 
 

†Augustynolophus

 
 

†Saurolophus

 
 
 
 
 

†Kerberosaurus

 
 
 

†Kundurosaurus

 
 
 

†Shantungosaurus

 
 

†Edmontosaurus

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "Fossilworks: Hadrosauridae". fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  2. ^ Fassett, J.E.; Heaman, L.M.; Simonetti, A. (2011). "Direct U–Pb dating of Cretaceous and Paleocene dinosaur bones, San Juan Basin, New Mexico". Geology. 39 (2): 159-162. Bibcode:2011Geo....39..159F. doi:10.1130/G31466.1. ISSN 0091-7613. 
  3. ^ a b c Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life. American Museum of Natural History. New York, N.Y.: DK Publishing in association with the American Museum of Natural History. 2008. s. 182. ISBN 978-0-7566-3836-8. OCLC 181602635. 
  4. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hadrozor&oldid=32170428" sayfasından alınmıştır