Helmut Kohl

Helmut Kohl
Almanya Şansölyesi
Görev süresi 1 Ekim 1982 - 27 Ekim 1998
Cumhurbaşkanı	Karl Carstens Richard von Weizsäcker Roman Herzog
Yardımcı	Hans-Dietrich Genscher Jürgen Möllemann Klaus Kinkel
Yerine geldiği	Helmut Schmidt
Yerine gelen	Gerhard Schröder
Hristiyan Demokrat Birliği Başkanı
Görev süresi 12 Haziran 1973 - 7 Kasım 1998
Genel Sekreter	Kurt Biedenkopf Heiner Geißler Volker Rühe Peter Hintze
Yerine geldiği	Rainer Barzel
Yerine gelen	Wolfgang Schäuble
Rhineland-Palatinate Başbakanı
Görev süresi 19 Mayıs 1969 - 2 Aralık 1976
Yardımcı	Otto Meyer
Yerine geldiği	Peter Altmeier
Yerine gelen	Bernhard Vogel
Kişisel bilgiler
Doğum	Helmut Josef Michael Kohl 3 Nisan 1930(1930-04-03) Ludwigshafen am Rhein, Weimar Cumhuriyeti
Ölüm	16 Haziran 2017 (87 yaşında) Ludwigshafen am Rhein, Almanya
Partisi	Hristiyan Demokrat Birliği
Evlilik(ler)	Hannelore Renner (e. 1960; ö. 2001) Maike Richter (e. 2008)
Çocuk(lar)	Walter Kohl Peter Kohl
Bitirdiği okul	Heidelberg Üniversitesi
Mesleği	Siyaset bilimci, siyasetçi
Dini	Katolik
Ödülleri
İmzası

Helmut Josef Michael Kohl (d. 3 Nisan 1930, Ludwigshafen-Almanya - ö. 16 Haziran 2017, Ludwigshafen), Alman siyasetçi ve devlet adamı. 1982 ile 1998 arasında (1982-1990 arasında Batı Almanya), Almanya şansölyesi, 1973 ile 1998 arasında Hristiyan Demokrat Birliği'nin (CDU) lideri.

16 yıl şansölyelik yapan Kohl, Otto von Bismarck'tan sonra en uzun süre bu görevde kalan kişidir. Alman yeniden birleşmesi ve Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand ile birlikte Avrupa Birliği'nin kuruluş belgesi olan Maastricht Anlaşması'nın mimarlarından biridir.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Gençliği ve siyasette ilk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kohl'un ailesi muhafazakâr ve Roma Katoliği'ydi ve 1933 öncesinde ve sonrasında Katolik Merkez Partisine sadık kaldılar. Kohl'un, genç bir asker olarak savaşa katılmış olan ağabeyi Walter (1926–1944) savaş sırasında Kasım 1944'ün sonlarında Haltern'de (Recklinghausen bölgesi) alçaktan uçan bir saldırıda öldürüldü. On yaşında olan Kohl, Almanya'daki herhangi bir çocukta olduğu gibi, Hitler Gençliğinin bir bölümü olan Deutsches Jungvolk'a katılmak zorunda kaldı. 20 Nisan 1945'te Adolf Hitler'in doğum gününde 15 yaşında olan Kohl, savaşın bitmesinden sadece günler önce Berchtesgaden'de lider Artur Axmann tarafından Hitler Gençliğine alındı.^[1] Kohl, 1945'te askerlik hizmeti için hazırlandı; ancak çok genç olduğu için savaşmadı ve bunu daha sonra "geç doğumun lütfu" (Almanca: Gnade der späten Geburt) olarak nitelendirdi.^[2]

Harpten sonra siyasetle ilgilenmeye başladı. 1947'de Junge Union'ın (CDU'nun gençlik örgütü) Ludwigshafen am Rhein şubesine kaydoldu. Heidelberg Üniversitesinde yaptığı siyasal bilimler doktorasını 1958'de tamamladı.^[3] Ertesi sene Renanya-Palatina eyalet meclisine, 1969'da ise aynı eyaletin şansölyeliğine seçildi. Aynı yıl CDU'nun genel başkan yardımcılığına, 1973'te ise genel başkanı oldu.

Kohl'un, CDU ve Franz Josef Strauss önderliğindeki Hristiyan Sosyal Birlik'in (CSU) şansölye adayı olduğu 1976 genel seçimlerinde önemli, ancak sosyalist-liberal koalisyon hükûmetini düşürmeye yetmeyen bir başarı elde etti. Seçimleri kazanan Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) ile Hür Demokrat Parti (FDP) arasında bir koalisyon hükûmeti kuruldu.

Kohl 1980 genel seçimlerinde CSU başkanı Strauss'un, CDU-CSU koalisyonunun şansölye adayı olmasını kabul etti, ama bu seçimler de büyük farkla kaybedildi. Strauss'un başarısızlığı Kohl'ün yükselişini kolaylaştırdı.

Şansölyeliği[değiştir | kaynağı değiştir]

SPD lideri Helmut Schmidt'in izlediği politikalar konusunda doğan anlaşmazlıklar, FDP'li birçok parlamento üyesinin seçimlerden iki yıl sonra hükûmetten desteklerini çekmesine neden oldu. CDU ile CSU ile FDP'li milletvekilleri arasında kurulan ittifak sonucu 1 Ekim 1982'de güvensizlik oyu verilerek düşürülen Schmidt'in yerine, Kohl aynı gün CDU-CSU-FDP milletvekillerinin oylarıyla şansölye oldu.

CDU-CSU-FDP koalisyonu ve Kohl 6 Mart 1983 genel seçimlerini kolaylıkla kazandı. Hristiyan Demokratların oy oranının artması Kohl'un yerini sağlamlaştırdı. CSU ve FDP ile yeni bir koalisyon kurdu. Kohl şansölyeliği sırasında ülkesinin Batı ile olan ilişkilerini güçlendirmeye ve piyasa ekonomisini yerleştirmeye çalıştı. Seçim öncesi en büyük tartışmalardan biri NATO'nun Batı Almanya dahil Batı Avrupa'ya Cruise ve Pershing-2 adlı nükleer başlıklı orta-uzun menzilli füzelerin yerleştirme planı oldu. Kohl de, ısrarlı biçimde füzelerin Almanya'ya konumlandırılmasını savundu. 1984'te İsrail'e yaptığı ziyarette, İsrail Parlamentosu'nda konuşma yapan ilk savaş sonrası kuşaktan Alman Şansölyesi oldu.

Eylül 1984'te, Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterand ile, I. Dünya Savaşı sırasında Alman ve Fransız kuvvetleri arasında sert çarpışmaların yaşandığı Verdun'da buluştu. Ölenleri anarken el ele verdikleri görüntü Alman-Fransız ulaşmasının simgesi oldu. Mitterand ile Kohl arasındaki yakın siyasi ilişki Avrupa entegrasyonunun oluşmasında motor işlevi gördü. Ocak 1988'de Paris'te François Mitterand ile bir savunma ve işbirliği anlaşması imzaladı.

Kohl hükûmeti, iç politikada hükûmet harcamalarının kısıtlanmasına, dış politikada ise, NATO içinde daha etkili bir rol oynanmasına dayanan merkez sağ bir politik yol izledi. 1985 mayısında Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan ile birlikte Adolf Hitler'in SS subaylarının mezarlarının bulunduğu Bitburg Askeri Mezarlığı'nı ziyareti tepkiyle karşılandı.

25 Ocak 1987 genel seçimlerinde CDU-CSU koalisyonu tarihinin en düşük oy oranını aldıysa da, Kohl bir defa daha başbakan seçilmeyi başardı.

Doğu Almanya (Alman Demokratik Cumhuriyeti) ve Batı Almanya arasındaki ilişkileri yumuşatmayı amaçlayan Ostpolitik Kohl döneminde de sürdürüldü. 1987'de Doğu Almanya lideri Erich Honecker'le bir araya geldi. Bu ziyaret aynı zamanda bir Doğu Alman liderinin Batı Almanya'ya yaptığı ilk ziyaretti. Ama bu ziyaret sırasında yapılan görüşmelerden önemli bir sonuç alınamadı.

Almanya'nın Birleşmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1989-90'da Sovyetler Birliği'nin Doğu Avrupa üzerindeki denetiminin sona ermesiyle birlikte, Kohl, Batı ve Doğu Almanya'nın en kısa sürede birleşmesini savunanların en önünde yer aldı. Berlin Duvarı'nın yıkılması ve hemen akabinde Doğu Alman rejiminin çökmesiyle ortaya çıkan Doğu Almanya konusu Kohl'ün şansölyeliğinin dönüm noktası oldu. Mayıs 1990'da imzalanan bir antlaşmayla iki Almanya arasında sağalanan para birliği haziran ayında meclislerde onaylanarak 1 Temmuz 1990'da yürürlüğe girdi. Ekonomide olduğu gibi vergi, sosyal güvenlik, çalışma yaşamı ve bankacılık yasaları alanlarında da Batı Alman sistemi bütün ülkeyi kapsar duruma geldi. Ancak Almanya'nın birleşmesi önünde hala iki büyük engel vardı; askeri ittifak ve Almanya-Polonya sınırı. 16-17 Temmuz 1990'da Moskova'da bir araya gelen Helmut Kohl ile Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov Birleşik Almanya'nın NATO üyeliği konusunda anlaştılar; anlaşma Doğu Almanya'daki Sovyet birliklerinin çekilmesine ve Alman ordusunun küçülmesine ilişkin hükümler de içeriyordu. Ertesi gün iki Almanya'nın, dört müttefik gücün (ABD, SSCB, Britanya ve Fransa) ve Polonya'nın temsilcileri var olan Polonya sınırlarının korunması konusunda anlaşmaya vardılar. İki Alman devletinin birleşmesinin siyasi ve toplumsal koşullarını belirleyen antlaşma 31 Ağustos 1990'da imzalandı. 12 Eylül tarihinde Müttefikler iki Alman devletinin temsilcileriyle bir antlaşma imzalayarak bütün işgal haklarını ve sorumluluklarını bıraktılar; böylece birleşik Almanya'nın tam egemenliğini tanıdılar.

2 Ekim'i 3 Ekim'e bağlayan geceyarısı Doğu ile Batı Almanya'nın birleşmesi sonucunda Helmut Kohl, Birleşik Almanya'nın ilk şansölyesi oldu. Aynı yılın aralık ayında, Weimar Cumhuriyeti'nden beri, yaklaşık 60 yıl aradan sonra bütün Almanya'da düzenlenen ilk serbest genel seçimleri de Hristiyan Sosyal Birliği ve Kohl'ün lideri olduğu CDU ittifakı kazandı.

1994 seçimlerini, "uluslararası siyasette söz sahibi devlet adamı" unvanını iyi kullanan Kohl kazandı. Kohl'ün 1994 seçimlerini kazanmasına rağmen, Bundesrat'ta çoğunluğu elde eden SPD Kohl'ün iktidarını kısıtladı. 1990'dan sonraki şansölyelik döneminde daha çok dış politikada başarılı olan Kohl, Avrupa Merkez Bankası merkezinin Frankfurt'a getirilmesini sağladı.

1990'ların sonlarına gelirken artan işsizlik yüzünden desteği azalan Kohl, 1998 seçimlerinde rakibi Gerhard Schröder'e karşı ağır bir yenilgi aldı. 27 Ekim 1998'de başbakanlıktan ve aynı yıl içinde CDU liderliğinden ayrılan Kohl'ün Bundestag'daki üyeliği 2002'ye kadar devam etti.

Emekliliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasetten ayrıldıktan sonra 1999'da patlak veren CDU'ya yapılan para bağışı skandalıyla uğraşmak zorunda kaldı. 1999 yılı sonunda CDU'nun gizli hesaplarıyla ilgili dokuz sayfalık bir belgenin kamuoyuna açıklanmasıyla ortaya çıkan "gizli hesap" skandalında, Kohl 1993-98 arasında 2 milyon mark tutarındaki bağışı kayıtlara geçirmeden CDU'nun Doğu Almanya'daki faaliyetinde kullandığını itiraf etti. Ancak tüm baskılara rağmen bağış yapanların isimlerini açıklamadı ve CDU'nun "onursal başkanlığı"ndan istifa etti.^[4] Skandal nedeniyle CDU lideri Wolfgang Schäuble de görevinden istifa etti.

2007 yılında önce sağ dizine ardında sol dizine protez takılması için ameliyat olan Kohl, tüm rehabilitasyon çabalarına rağmen bacaklarının 170 kg ağırlığındaki bedenini taşıyamaması nedeniyle tekerlekli sandalyede yaşamını sürdürmeye başladı.^[5]

Temmuz 2013'te, Spiegel Online'in, gizliliği kaldırılan Britanya Millî Arşivi'nde kamuoyunun bilgisine sunulan istihbarat belgesine dayandırarak verdiği haberde, Kohl'ün 1982'de Britanya Başbakanı Margaret Thatcher ile yaptığı görüşmede "Gelecek 4 yılda Türklerin sayısının yüzde 50 azaltmak zorunluluk hale gelecek. Ancak bunu kamuoyunda açıkça ifade etmemek gerekir" dediği belirtildi.

Belgelerde Kohl'ün aynı dönemde Almanya'da çalışmakta olan İtalyan, Güney Asyalı ve Portekizli misafir işçilerden hiçbir rahatsızlık duymadığı, buna karşılık Türk işçileri en çabuk şekilde Türkiye'ye geri göndermek istediği görülüyor. Britanya istihbarat belgelerine göre, "Almanya 11 milyon Doğu Avrupalı'yı entegre etti" diyen Kohl'ün, meslektaşı Thatcher'a, "Ancak Türkler bambaşka bir kültürden geliyor" dediği vurgulandı. Thatcher tutanaklarına göre Helmut Kohl'ün Türklerin yarısını Almanya'dan göndermek için parayı araç olarak kullanmak istediği ve bunun için yüklü tazminat ödemesi yapmayı planladığı deşifre edildi.^[6] Belgelerin açıklanmasından kısa süre sonra Helmut Kohl'ün bürosundan yapılan açıklamada belgelerdeki sözlerin doğru olduğu vurgulandı.^[7]

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'ta Hannelore Renner'le yaptığı evlilikten iki oğlu oldu. 2001 yılında oğullarından Peter Kohl, Türk asıllı Elif Sözen'le evlendi. Aynı yıl, 1993 yılında penisilin tedavisi sonrası ışık alerjisine yakalanan karısı Hannelore Renner intihar ederek yaşamına son verdi.^[8] 2008 yılında dört yıldır beraber yaşadığı kendisinden 43 yaş küçük ekonomist Maike Richter ile evlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]