Helsinki

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Helsinki
Helsingfors
Başkent
Helsinki şehri
Üstten saat yönüne doğru: Helsinki Katedrali, Helsinki şehir manzarası, Sanoma binası ve Kiasma, gece Helsinki şehir merkezi, Aurinkolahti plajı, Parlamento Binası ve Suomenlinna
Helsinki bayrağı
Bayrak
Helsinki arması
Arma
Finlandiya üzerinde Helsinki
Helsinki
Helsinki
Helsinki'nin Finlandiya'daki konumu
Ülke Finlandiya
BölgeUusimaa
İdare
 • Belediye başkanıJuhana Vartiainen (KOK)
Yüzölçümü
 • Başkent215,12 km²
Nüfus
 (2017)
 • Başkent642,045
 • Yoğunluk2997/km²
 • Kent
1,231,595
 • Metropol
1,470,552
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Resmî site
www.hel.fi

Helsinki (İsveççe: Helsingfors), Finlandiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibari ile 642.045 olup[2] metropol alanının nüfusu ise 1.47 milyondur.

Büyük Helsinki bölgesi, Helsinki'nin başta komşu şehirleri Espoo, Vantaa ve Kauniainen olmak üzere çevresindeki banliyö kentlerinden oluşan kent merkezini içerir.[3] Bir milyondan fazla nüfusa sahip dünyanın en kuzeydeki metropolitan alanıdır ve Avrupa Birliği'nin en kuzeydeki başkentidir. Helsinki metropolitan alanı İskandinavya'nın Stockholm ve Kopenhag'dan sonra üçüncü büyük metropolitan alanı ve Helsinki kent merkezi Stockholm ve Oslo'dan sonra üçüncü büyük kentidir. Helsinki, Finlandiya'nın başlıca siyasi, eğitimsel, finansal, kültürel ve araştırma merkezi olduğu kadar Kuzey Avrupa'nın en büyük şehirlerinden biridir.

2009'da Helsinki, 2012 Dünya Tasarım Başkenti seçildi.[4] Şehirde aynı zamanda 1952 Yaz Olimpiyatları ve 2007'de 52. Eurovision Şarkı Yarışması düzenlenmiştir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki, 1550 yılında İsveç Kralı I. Gustav tarafından, Hansa şehri olan Reval'e (günümüzde Tallinn) rakip olmayı hedefleyen bir ticaret kenti olarak kuruldu. Ancak bazı planların uygulanamamasından dolayı yoksulluk, savaşlar ve hastalıklarla anılan küçük bir kasaba olarak kaldı.[5] 18. yüzyılda donanma kalesi Sveaborg'un inşaatı Helsinki'nin statüsünü iyileştirdi.

1820'de Helsinki kent merkezi

1809'da Finlandiya'nın Finlandiya Savaşı sonucunda Rus İmparatorluğu'na geçmesinin ardından Çar I. Aleksandr, yeni kurulan Finlandiya Grandüklüğü'nün başkentini Rusya'ya yakın olması nedeniyle 1812'de Turku'dan Helsinki'ye taşıdı.[6] 1827'de Büyük Turku Yangını'nın ardından ülkenin tek üniversitesi olan Turku Kraliyet Akademisi de Helsinki'ye taşınarak günümüz Helsinki Üniversitesi adını aldı. Bu düzenlemeler kentin yeni rolünü pekiştirdi ve sürekli yeni bir yol izlemesine yardımcı oldu. Bu dönüşüm, çoğunlukla Alman mimar Carl Ludvig Engel'in planı doğrultusunda Sankt-Peterburg'u andırmak için neoklasik tarzda yeniden inşa edilen şehir merkezinde oldukça belirgindir. Başka yerlerde olduğu gibi, demiryolları ve sanayileşme gibi teknolojik gelişmeler kentin büyümesinin arkasındaki kilit unsurlardı.

Helsinki, 20. yüzyılın ilk yarısında Finlandiya İç Savaşı ve kentte iz bırakan Kış Savaşı da dahil olmak üzere Finlandiya tarihinin fırtınalı doğasına rağmen istikrarlı bir şekilde gelişmeye devam etti. Şehir 1952 Yaz Olimpiyatları'na ev sahipliği yaptı. 1970'lerde Finlandiya'nın hızlı bir şekilde kentleşmesi, Avrupa'nın diğer bölgelerine göre geç dönemlerde meydana geldi ve metropol bölgesinde nüfusu üç katına çıkardı. Helsinki'nin nispeten seyrek nüfus yoğunluğu ve alışagelmedik yapısı çoğunlukla büyümesinin gecikmesine atfedilir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsniki "Baltık'ın Kızı"[7] veya "Baltık Denizi'nin İncisi" denilir.[8][9] Helsinki, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi üzerindeki yarımadanın ucunda ve 315 ada üzerindedir. İç şehir, gerçek adı Vironniemi ("Estonya Burnu") ile nadiren anılan Helsinginniemi ("Helsinki Burnu") güney yarımadasındadır. Helsinki'nin şehir içi bölgesinin belirli bölgelerinde nüfus yoğunluğu özellikle Kallio bölgesinde 16.494 kişi/kilometrekare (42.720/sq mi)'ye ulaşırken, nispeten daha yüksektir. Ancak diğer Avrupa başkentlerine kıyasla 3.050/kilometrekare (7.900/sq mi) değeriyle Helsinki seyrek nüfusludur. Helsinki'nin kent merkezi dışında ve doğusunda çoğunlukla ormanlar ile ayrılan banliyöler vardır.

Nurmijärvi Vantaa Sipoo
 
Espoo Kuzey Porvoo
Batı   Helsinki    Doğu
Güney
Kirkkonummi Finlandiya Körfezi Finlandiya Körfezi
Sentinel-2‘den Helsinki görüntüsü

Metropol bölgesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsingin keskustaajama, kentin resmi olarak tanınan alanıdır
Helsinki başkent bölge haritası (turuncu renkli alan) ve Başkent bölgesine bağlı bölge belediyelerin yetki alanı (açık turuncu renkle gösterilmiştir)

Helsinki'nin Başkent bölgesi denilen Helsinki metropol bölgesi (Fince: Pääkaupunkiseutu, İsveççe: Huvudstadsregionen) şu dört belediyeden oluşur: Helsinki, Espoo, Vantaa ve Kauniainen.[10] Helsinki kent alanı, Finlandiya'nın tek metropolüdür.[11] 1,1 milyondan daha çok nüfusu vardır ve Finlandiya'nın en yoğun nüfuslu yeridir. Başkent bölgesinin alanı 770 kilometrekare (300 sq mi)'dir. Nüfus yoğunluğu ise 1.418 kişi/kilometrekare (3.670/sq mi)'dir. Yüzölçümünün sadece yüzde 0,2'sinde ülke nüfusunun yüzde 20'sinden fazlasını kapsaması ile bölge konut yoğunluğu Fin standartlarına göre yüksektir.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltık Denizi ve Kuzey Atlantik Akıntısı'nın hafifletici etkisi nedeniyle, kışın sıcaklıklar kuzey mevkideki oranlardan daha yüksektir. Yine deniz etkisinden dolayı yaz aylarında günlük sıcaklıklar biraz daha serin ve iç kesimlere kıyasla gece sıcaklıkları daha yüksektir. Ocak ve Şubat aylarında ortalama sıcaklık -5 °C civarında olup[12] Haziran ve Ağustos aylarında ortalama en yüksek sıcaklık 19-22 °C arasındadır. Şimdiye kadar şehir merkezinde kaydedilen en yüksek sıcaklık 18 Temmuz 1945'te 33.1 °C ve en düşük sıcaklık ise 10 Ocak 1987'de -34.3 °C idi.[13]


 Helsinki (Kaisaniemi) iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 8,5 11,8 17,1 21,9 29,6 32,0 33,1 31,2 26,2 19,4 13,8 10,5 33,1
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) −1,3 −1,9 1,6 7,6 14,4 18,5 21,5 19,8 14,6 9,0 3,7 0,5 9,0
Ortalama sıcaklık (°C) −3,9 −4,7 −1,3 3,9 10,2 14,6 17,8 16,3 11,5 6,6 1,6 −2 5,9
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −6,5 −7,4 −4,1 0,8 6,3 10,9 14,2 13,1 8,7 4,3 −0,6 −4,5 2,9
En düşük sıcaklık (°C) −34,3 −31,5 −24,5 −16,3 −4,8 0,7 5,4 2,8 −4,5 −11,6 −18,6 −29,5 −34,3
Ortalama yağış (mm) 52 36 38 32 37 57 63 80 56 76 70 58 655
Kaynak: 1981-2010 yılları arasında normal dönem iklimsel istatistikler[12]


Mahalleler ve diğer alt bölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki'nin kuzey kesimindeki Malmi'nin havadan görünümü

Helsinki üç ana bölgeye ayrılmıştır: Helsinki Şehir Merkezi (Fince: Helsinki kantakaupunki, isveçce: Helsingfors innerstad), Kuzey Helsinki (Fince: Kuzey Helsinki, İsveçce: Norra Helsingfors) ve Doğu Helsinki (Fince: Itä-Helsinki, İsveçce: Östra Helsingfors). Bunlardan Helsinki Şehir Merkezi, banliyölerin aksine, sermayenin tanımsız çekirdek alanı manasındadır. İş merkezi ve şehir merkezi Kluuvi, Kamppi ve Punavuori'dedir.[14][15]

Şehir merkezinin dışındaki diğer alt bölüm merkezleri arasında şehrin kuzeydoğu kesiminde yer alan Malmi (İsveçce: Malm),[16][17] ve Itäkeskus (isveçce: Östra centrum),[18] şehrin doğu kesimindedir.

Çar II. Aleksandr'ın heykeli, Finlandiya Büyük Dükü, Walter Runeberg ve Johannes Takanen ve 1894'te Helsinki'deki Senato Meydanı'ndaki Helsinki Katedrali önüne dikildi. Büyük Dükalık zamanlarında Finlerin çoğu tarafından saygın bir imparator olarak bilinirdi.[19]
Helsinki Katedrali şehrin en önemli binalarından biridir.
Hotel Kämp, Helsinki'deki en lüks oteli olup Kluuvi'dedir.
Esplanadi Park'ta 19. yüzyıldan kalma Kappeli Restaurant
Eläintarha koyundan bir yaz manzarası
Casino Helsinki, şehir merkezindeki Mikonkatu'da devlete ait Veikkaus'a ait kar amacı gütmeyen bir kumarhanedir

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediye binası

Helsinki, dört yılda bir seçilen 85 üyeli bir belediye meclisi tarafından yönetilmektedir. Finlandiya'nın tüm diğer belediyelerinde olduğu gibi belediye meclisi, şehir planlaması, okullar, sağlık bakımı ve toplu taşımacılık gibi konularda temel karar verme organıdır.

Helsinki'nin günümüz belediye başkanı 2 Ağustos 2021 tarihinden bu yana Ulusal Koalisyon Partisi'nden Juhana Vartiainen'dir. Helsinki, 59 mahalleye ayrılır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Helsinki bölgesi, Finlandiya GSYİH'inin yaklaşık üçte birini üretmektedir. Kişi başına düşen GSYİH, ulusal ortalamanın yaklaşık 1.3 kat daha fazladır.[20] Ülkedeki 100 en büyük şirketten 83'ü Büyük Helsinki bölgesi merkezlidir. Helsinki Borsası ülkenin tek menkul kıymetler borsası olup OMX'in bir parçasıdır.

Kamppi center, Kamppi'deki bir alışveriş ve ulaşım kompleksidir

Büyük Helsinki, Finlandiya'nın GSYİH'sının yaklaşık üçte birini oluşturur. Kişi başına düşen GSYİH, ulusal ortalamanın kabaca 1,3 katıdır.[21] Helsinki, hizmet verilen BT ve kamu sektörlerinden kâr eder. Ağır sanayi işlerinden taşınan denizcilik şirketleri de önemli sayıda insan istihdam etmektedir.[22]

Metropol alanının kişi başına brüt katma değeri, 27 Avrupa metropol alanı ortalamasının 2 katı olup, Stockholm ve Paris'dekilere eşittir. Brüt katma değer yıllık büyüme %4 civarındadır.[23]

En büyük 100 Fin şirketinden 83'ünün genel merkezi Büyük Helsinki'dedir. En yüksek ücretli 200 Fin yöneticinin üçte ikisi Büyük Helsinki'de ve %42'si Helsinki'de yaşıyor. En çok kazanan 50 kişinin ortalama geliri 1,65 milyon euro idi.[24]

Musluk suyu mükemmel kalitededir ve dünyanın en uzun kesintisiz kaya tünellerinden biri olan 120-kilometre (75 mi) Päijänne Su Tüneli tarafından sağlanır.[25]

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Fince ve İsveççe Helsinki'nin resmi dilleridir. Nüfusun %81.9'unun ana dili fince ve %6.2'si ise İsveççe konuşan kişilerdir.[26]

Helsinki Finlandiya'nın en fazla yabancı nüfuslu şehridir. Helsinki'de 130'dan fazla ulusun insanı yaşamakta ve bu grubun büyük çoğunluğu Rusya, Estonya, İsveç, Somali, Sırbistan, Çin, Irak ve Almanya vatandaşlarıdır.

Göçmenlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok uluslararası limanın ve Finlandiya'nın en büyük havalimanının kavşağı olan Helsinki, Finlandiya'nın küresel geçiş kapısıdır. Şehir, Finlandiya'nın en büyük göçmen nüfusuna sahiptir. Helsinki'de 140'tan fazla millet vardır. Estonya dışında dünyada en çok Estonyalı buradadır. Estonyalı göçmenlerin sayısı 2015'ten bu yana her yıl azalarak 12.970'den 2021'de 11.639'a düştü. 2020'de Somalili göçmenler, Helsinki'nin en büyük ikinci büyük göçmen grubu olarak Estonyalıları geride bıraktı.[27] Helsinki'de yaklaşık 1.000 Sami yaşıyor.[28] Yabancı uyruklular nüfusun %10,3'ünü, toplam göçmen nüfusu ise nüfusun %17,6'sını oluşturur.

Anadili yabancı olan insan sayısının 2035'te 196.500'e yani nüfusun %26'sına çıkması beklenmektedir. Nüfusun %15'ini oluşturan 114.000 kişi Avrupa dışı dilleri konuşacaktır.[29]

Menşe ülkeye göre şehrin sakinleri (2021)[30][31]
Ülke Nüfus
Toplam sakinler 658,457
 Rusya 20,358
 Somali 12,527
 Estonya 11,639
 Irak 7,001
China 4,082
 İsveç 3,493
 Vietnam 3,015
 Afganistan 2,736
 Türkiye 2,633
 Hindistan 2,524
 Yugoslavya 2,426
 Birleşik Krallık 2,115
   Nepal 2,115
 ABD 2,112
 İran 2,004
 Almanya 1,866
 Filipinler 1,749
 Bangladeş 1,736
 Tayland 1,561
 Fas 1,312
 Pakistan 1,272
 İtalya 1,264
 Suriye 1,228
 İspanya 1,216
 Etiyopya 1,196
 Fransa 1,193
 Nijerya 1,175
 Kongo DC 974
 Romanya 885
 Ukrayna 859
 Polonya 801
 Gana 712
 Brezilya 672
 Japonya 627
 Kamerun 606
 Cezayir 602
 Bulgaristan 587
 Mısır 548
 Letonya 546
 Gambiya 544
 Kenya 501
 Norveç 334
 Danimarka 302
 İzlanda 64

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki Finlandiya'nın geçiş yoludur. Kent işletme, finans, moda, tıp, eğlence, medya ve kültürde ülkenin can damarıdır. Çok sayıda çeşitli müzeler, sergi sarayları, galeriler ve sahneler mevcuttur. Finlandiya ve diğer Kuzey ülkelerinin en çok abonesi olduğu gazete - Helsingin Sanomat günlük olarak Helsinki'de basılıyor.

Güney Limanı Panoraması

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki'de 190 ilkokul, 41 ortaokul ve 15 meslek enstitüsü bulunmaktadır. 41 ortaokulunun yarısı özel veya devlete, diğer yarısı ise belediyelere aittir. Helsinki'de ayrıca altı üniversite ve dört politeknik okulu bulunmaktadır. Helsinki'nin en bilinen üniversiteleri Helsinki Üniversitesi, Aalto Üniversitesi, Hanken Ekonomi Okulu ve Helsinki Sanat Üniversitesi'dir.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki Olimpiyat Stadyumu

Helsinki'nin uzun bir spor geleneği bulunmaktadır. 1952 Yaz Olimpiyatları sırasında ilk uluslararası tanınmışlığını kazanan kent, 1983 ve 2005'te Dünya Atletizm Şampiyonası ve 1971, 1994 ve 2012'de Avrupa Atletizm Şampiyonası'na ev sahipliği yaptı.

Helsinki'nin Finlandiya'nın en büyük ve en başarılı futbol takımı olan HJK Helsinki ile 7 yerel şampiyonluğa sahip yerel rakibi IFK Helsingfors olmak üzere iki futbol takımı bulunmaktadır. İki takım arasındaki maçlar genellikle Stadın derbisi olarak bilinir. Buz hokeyi de birçok Helsinki sakini arasında popüler olup, IFK Helsingfors (HIFK) veya Jokerit takımları bulunmaktadır.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Yollar[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki bölgesinin yolları

Büyük Helsinki bölgesinini çevreleyen Helsinki otoyol ağ omurgası, otoyolları birbirine bağlayan üç yarım daire şeklindeki Kehä I, Kehä II ve Kehä III'çevreyol’larından oluşur. Finlandiya'nın diğer bölgelerine ve sırasıyla Länsiväylä ve Itäväylä batı ve doğu arterlerine gider.

Finlandiya'nın çeşitli bölgeleri için önemli birkaç Fin karayolu Helsinki'den çıkar ve Vihdintie bir istisnası ile çoğu otoyol‘dur. En önemli karayolları şunlardır:

Eski Amerikan arabaları her ayın ilk cuma akşamı Pazar Meydanı'nda toplanır

Helsinki'de 1000 kişi başına 390 araba düşer.[32] Bu, Brüksel'in 1000'de 483'ü, Stockholm'ün 401'i ve Oslo'nun 413'ü gibi benzer nüfus ve bina yoğunluğuna sahip şehirlerden daha azdır.[33][34]

Şehirlerarası demiryolu[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki Garı, 1919’da açılmıştır
Helsinki metrosu, dünyanın en kuzeyindeki metro ağıdır

Helsinki Garı, Finlandiya'nın ana tren istasyonudur. Helsinki'den ülkenin tüm büyük şehirlerine trenle ulaşılabilir, Sankt-Peterburg ve Moskova'ya Allegro yüksek hızlı tren hizmeti vardır.

Helsinki, 11 milyon yolcu ile Avrupa'nın ikinci en işlek yolcu limanıdır ve başta Tallinn, Mariehamn, Stockholm olmak üzere gemi seferleri vardır.[35]

Havacılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Hava trafiği esasen komşu şehir Vantaa'da, Helsinki şehir merkezinin yaklaşık 17 kilometre (11 mi) kuzeyindeki Helsinki Havalimanı'ndan gerçekleştirilir. Helsinki'nin kendi havaalanı Helsinki-Malmi Havalimanı, esasen genel ve özel havacılık için kullanılır. Hernesaari Heliport'tan charter uçuşlar yapılabilir.

Deniz taşımacılığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Limanı

Helsinki, 11 milyon yolcu ile Avrupa'nın ikinci en işlek yolcu limanıdır ve başta Tallinn, Mariehamn, Stockholm olmak üzere gemi seferleri bulunmaktadır.[35]

Kentsel Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Helsinki metrosu karakteristik parlak turuncu trenleriyle dünyanın en kuzeyindeki metrodur.
Kaartinkaupunki, Helsinki'de Esplanadi'de bir tramvay

Büyük Helsinki bölgesinde, toplu taşıma Helsinki Bölgesel Ulaştırma idaresi tarafından yönetilmektedir. Helsinki'deki toplu taşıma sistemi tramvay, banliyö treni, metro, otobüs hatları, iki feribot hattı ve bir halka açık bisiklet sisteminden oluşur.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Pinta-alat kunnittain (Excel)" (Fince). Maanmittauslaitos. 1 Ocak 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  2. ^ a b "Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, elokuu 2017" (Fince). Tilastokeskus. 31 Ağustos 2017. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  3. ^ "Cities of Finland". Eurostat. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  4. ^ "Past capital: Helsinki". Worlddesigncapital.com. 1 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  5. ^ "Ruttopuisto – Plague Park". Tabblo.com. 11 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  6. ^ "8 April 1812 Emperor Alexander I promotes Helsinki to the capital of the Grand Duchy. - Helsinki 200 years as capital". 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022. 
  8. ^ "Helsinki, Pearl of the Baltic Sea". Myhelsinki.fi. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2021. 
  9. ^ "The White Pearl of the Baltic Sea – Helsinki Deals with Snow". Hooniverse.com. 3 Ocak 2013. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2021. 
  10. ^ "Aluejaot". Tietopalvelu (Fince). Uudenmaan liitto. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014. 
  11. ^ "Uudenmaan maakuntakaava selostus" (PDF) (Fince). Helsinki-Uusimaa Region. 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2014. 
  12. ^ a b "Climatological statistics for the normal period 1971–2000". Fmi.fi. 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  13. ^ "Ilmatieteen laitos – Sää ja ilmasto – Ilmastotilastot – Ilman lämpötila" (Fince). Finnish Meteorological Institute. 4 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  14. ^ "Kamppi, Kluuvi ja Punavuori". City of Helsinki (Fince). 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020. 
  15. ^ "Millainen hotelli Helsingissä kannattaa valita ja miltä alueelta". Pieni matkaopas (Fince). 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020. 
  16. ^ Malmi 22 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Uuttahelsinkiä.fi, (in Finnish)
  17. ^ Malmin keskustan suunnitteluperiaatteet päätöksentekoon – STT Info 8 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Finnish)
  18. ^ Tässä on tuleva Itä-Helsingin keskus: Itäväylän päälle rakentuu taloja ja tilaa kaikille, Stoan Puhoksen ja Puotilan metroaseman alueen monikulttuurisuutta halutaan rikastaa 21 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Yle (in Finnish)
  19. ^ YLE: The statue of the Russian emperor arouses wonder among tourists – Why is it still in the middle of Helsinki? - Venäjän keisarin patsas herättää turisteissa ihmetystä – Miksi se on yhä keskellä Helsinkiä? 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Finnish)
  20. ^ "Helsinki Region Statistics". Helsinginseutu.fi. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  21. ^ "Helsinki Region Statistics". Helsinginseutu.fi. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2014. 
  22. ^ "Economy of Helsinki, Finland | Helsinki.com". www.helsinki.com. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018. 
  23. ^ "Kansilehti2.vp" (PDF). 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2010. 
  24. ^ "Helsingin Sanomat – International Edition – Metro". Hs.fi. 9 Kasım 2005. 19 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  25. ^ [1] 11 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  26. ^ "Foreigners in Helsinki 2013" (PDF). City of Helsinki. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  27. ^ Statistics Finland
  28. ^ "Näin sovittelija ratkaisisi saamelaiskiistan". Yle.fi. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2021. 
  29. ^ "Vuonna 2035 yli neljännes helsinkiläisistä vieraskielisiä | Ulkomaalaistaustaiset Helsingissä". ulkomaalaistaustaisethelsingissa.fi. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  30. ^ "Population 31.12. by Area, Country of birth, Sex, Year and Information. PxWeb". Pxnet2.stat.fi. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  31. ^ "Population 31.12. by Area, Background country, Sex, Year and Information. PxWeb". Pxnet2.stat.fi. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  32. ^ [2] 11 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  33. ^ "Runge" (PDF). European Academy of the Urban Environment. 25 Haziran 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2014. 
  34. ^ "Tietokeskus: suunnatframe". Hel2.fi. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  35. ^ a b "Helsinki port". 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  36. ^ a b c d e f "International Relations". Hel.fi. City of Helsinki. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  37. ^ Yan, Yangtze (14 Temmuz 2006). "Beijing, Helsinki forge sister city relationship". Gov.cn. Chinese Government. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  38. ^ "Sister Cities". Beijing Municipal Government. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Helsinki
hakkında daha fazla bilgi edinin
Vikisözlük'te ara Vikisözlük'te tanımlar
Commons'ta ara Commons'ta dosyalar
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Helsinki&oldid=32540923" sayfasından alınmıştır