Hendrik Verwoerd

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hendrik Frensch Verwoerd
1960 yılında Verwoerd
6. Güney Afrika Başbakanı
Görev süresi
2 Eylül 1958 (1958-09-02) - 6 Eylül 1966 (1966-09-06)
Yerine geldiği Hans Strijdom
Yerine gelen Theophilus Dönges
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Eylül 1901(1901-09-08)
Amsterdam, Hollanda
Ölüm 6 Eylül 1966 (64 yaşında)
Cape Town, Güney Afrika
Partisi Ulusal Parti
Evlilik(ler)
Betsie Schoombie (e. 1927)
Çocuk(lar) 7
Bitirdiği okul Stellenbosch Üniversitesi
Hamburg Üniversitesi
Berlin Humboldt Üniversitesi
Leipzig Üniversitesi
Mesleği Politikacı, gazeteci, profesör

Hendrik Frensch Verwoerd veya bilinen adı ile Dr. H. F. Verwoerd (d. 8 Eylül 1901 - ö. 6 Eylül 1966), eski Güney Afrikalı siyasetçi ve Die Transvaler gazetesinin sorumlu müdürü. Apartheid hareketinin mimarı olarak bilinir.[1] 1950 ve 1958 yılları arasında Güney Afrika'nın İçişleri Bakanı, 1958 ve 1966 yılları arasında ise ülkenin altıncı Başbakanı olarak görev yaptı. 6 Eylül 1966 tarihinde Dimitri Tsafendas tarafından bıçaklanmıştır.[2] Groote Schuur Hastanesine getirildikten kısa bir süre sonra hayatını kaybetmiştir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Eylül 1901 tarihinde Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da doğdu. Verwoerd, otoriter, sosyal olarak muhafazakar bir lider ve Afrikaner milliyetçisiydi. Kendisi, kendini Afrikaner "volk" (halk) çıkarlarını ilerletmeye adamış, tamamen beyaz ve Hristiyan Kalvinist bir gizli organizasyon olan Afrikaner Broederbond'un (Afrikaner Kardeşliği) bir üyesiydi ve örgütün birçok üyesi gibi, II. Dünya Savaşı boyunca Almanya'yı sözlü olarak desteklemişti. Verwoerd gibi Broederbond üyeleri, 1948 yılındaki Milliyetçi seçim zaferi üzerine hükûmette yüksek pozisyonlar alacak ve Güney Afrika'daki apartheid dönemi boyunca kamu ve sivil toplum üzerinde derin bir etkiye sahip olacaklardı.

Verwoerd'in ülkenin beyaz olmayan çoğunluğunu dışlayarak Güney Afrika'da beyaz ve özellikle Afrikaner egemenliğini sağlama arzusu, bir cumhuriyete verdiği desteğin önemli bir yönüydü (her ne kadar İngiliz monarşisini ortadan kaldırmak zaten uzun süredir milliyetçi bir özlemdi). Aynı amaçla, Verwoerd apartheid'ı büyük ölçüde genişletti. Sistemi bir "iyi komşuluk" politikası olarak damgaladı ve farklı ırkların ve kültürlerin ancak birbirlerinden ayrı yaşayıp geliştiklerinde tam potansiyellerine ulaşabileceklerini belirtti. potansiyel kültürel çatışmalardan kaçınmak.

Verwoerd, farklı kültürlerin bir arada yaşamasının kaçınılmaz olarak bir sonuca, farklı değerleri ve inançları paylaştıkları için bir kültürün diğer kültürden uzaklaşmasına yol açacağına inanıyordu. Apartheid adı verilen bir politikanın ahlakını yargılamak için, tüm etiklerde farklı değerler ve inançlar arasında bir dengenin kurulması gerektiğinin hatırlanması gerektiğini belirtti. Verwoerd'in inancı, tamamen bir ırk grubuna karşı olmanın, potansiyel olarak başka bir ırk grubuna büyük bir adaletsizliğe yol açabileceğiydi. Bu nedenle Verwoerd ve milliyetçi partisi, o dönemde Güney Afrika'daki siyah özgürlük hareketlerinin aradığı tek adam bir oy sisteminin beyaz ırk grubunun ve bir bütün olarak ülkenin yıkımına yol açacağına inanıyordu.

Verwoerd'e göre bunun ne pahasına olursa olsun önlenmesi gerekiyordu. O, sömürgesizleşmelerinden sonra zaman zaman iç savaş ve ekonomik kargaşaya giren birçok başarısız Afrika devletinin örneklerini kullandı. Ona göre, Güney Afrika'daki azınlık beyazları yalnızca Güney'deki beyaz olmayan çoğunluk tarafından korunabilirdi. Afrika, apartheid adı verilen bir "ayrı kalkınma politikası" izleyerek ve gücü beyazların elinde sıkıca tutarak. Verwoerd'in bir sosyal bilimler akademisyeni olarak etkileyici arka planı göz önüne alındığında, apartheid'ı etik ve felsefi açıdan haklı çıkarmaya çalıştı. gerekçesiyle. Ancak bu sistem, beyaz olmayan nüfusun tüm haklarından mahrum bırakıldığını gördü.[3]

Verwoerd, başbakanlığı sırasında apartheid muhalefetini ağır bir şekilde bastırdı. Beyaz apartheid devletinin güvenlik güçlerini (polis ve ordu) büyük ölçüde güçlendirirken, modernize ederken ve genişletirken, on binlerce kişinin tutuklanıp hapse atılmasını ve daha binlerce kişinin sürgüne gönderilmesini emretti. Afrika Ulusal Kongresi ve Pan Afrikacı Kongresi gibi siyahi örgütleri yasakladı ve müstakbel başkan Nelson Mandela'nın sabotaj nedeniyle ömür boyu hapse mahkum edilmesi onun emrindeydi.[4][5]

Verwoerd'in Güney Afrika'sı dünyadaki en yüksek hapishane nüfuslarından birine sahipti ve çok sayıda infaz ve kırbaçlama gördü. 1960'ların ortalarına gelindiğinde Verwoerd hükûmeti, olağanüstü yasama gücü, acımasız yasalar, psikolojik yıldırma ve beyaz devletin güvenlik güçlerinin amansız çabalarını kullanarak apartheid'e karşı iç sivil direnişi büyük ölçüde bastırmıştı.

Apartheid bir program olarak 1948 yılında DF Malan'ın başbakanlığıyla başladı, ancak Verwoerd'in formülasyonundaki büyük rolü ve onu daha sağlam bir yasal ve teorik temele yerleştirme çabaları, hatta baasskap olarak bilinen sınırlı entegrasyon biçimine bile muhalefeti de dahil olmak üzere, bu Verwoerd'in çabalarıydı. "Apartheid'in Mimarı" olarak anılmasına neden oldu. Onun eylemleri, apartheid'i kınayan ve nihayetinde Güney Afrika'nın uluslararası izolasyonuna ve ekonomik yaptırımlarına yol açan 1761 Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararının kabul edilmesine yol açtı.

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Eylül 1901 tarihinde Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da doğdu. Verwoerd, Güney Afrika'nın tek yabancı doğumlu başbakanıydı. Anje Strik ve Wilhelmus Johannes Verwoerd'in ikinci çocuğuydu. Babası bir dükkân sahibiydi ve derinden dindar bir adamdı ve İkinci Boer Savaşı'nın ardından Afrikaner ulusuna duyduğu sempati nedeniyle ailesini 1903 yılında Güney Afrika'ya taşımaya karar verdi. 1912 yılının sonunda, Verwoerd ailesi, babasının Hollanda Reform Kilisesi'nde evangelist yardımcısı olduğu Bulawayo, Rodezya'ya taşındı. Verwoerd, elmas patronu ve finansör Alfred Beit tarafından kurulan Beit Bursu ile ödüllendirildiği Milton Lisesi'ne gitti. Verwoerd, Rhodesia'da İngiliz edebiyatı için en yüksek notları aldı. Bulawayo'daki cemaat ikinci bir din bakanı atadığından, 1917 yılında aile Güney Afrika'ya geri döndü. Babası Brandfort, Orange Free State'deki kilisede bir pozisyon aldı. Dünya çapındaki İspanyol gribi salgını nedeniyle, genç Verwoerd sadece Şubat 1919'da mezuniyet sınavlarına girdi ve Orange Free State'de birinci ve ülkede beşinci oldu.

Verwoerd, parlak bir sosyal bilim akademisyeni olarak kabul edildiği Stellenbosch Üniversitesi'nde okudu ve fotoğrafik bir hafızaya sahip olduğu yaygın olarak iddia edildi. Verwoerd, Afrikanca, Felemenkçe, İngilizce ve Almanca bilmektedir. Lisans derecesini Sosyoloji, Psikoloji ve Felsefe dallarında derecelerle aldı ve ardından Yüksek Lisans derecesini tamamladı. Daha sonra 1925 yılında Stellenbosch Üniversitesi'nde Psikoloji Doktorasını tamamlamaya devam etti. Verwoerd'in "Die Afstomping van die Gemoedsaandoeninge" (Duyguların Uyuşturulması) başlıklı üç yüz sayfadan fazla Doktora tezi, o zamanlar Güney Afrika'da Uygulamalı Psikoloji alanında anıtsal bir akademik başarı olarak görülüyordu.

Verwoerd'in Doktora tezinde üstlendiği etkileyici çalışma nedeniyle, yurtdışında doktora sonrası araştırma için iki burs kazandı - biri Abe Bailey Trust tarafından İngiltere, Oxford Üniversitesi'nde okumak için ve bir diğeri eğitimine Almanya'da devam edecek. Verwoerd'in araştırmalarına dönemin ünlü Alman Psikoloji ve Felsefe profesörleri altında devam etmek istemesi ve muhtemelen o sırada kendi İngiliz karşıtı görüşleri nedeniyle ikincisini seçti. Verwoerd 1926 yılında Almanya'ya gitti ve Hamburg Üniversitesi, Berlin ve Leipzig'de psikoloji ve sosyoloji araştırmalarına başladı.

Hamburg'da William Stern'den, Berlin'de Wolfgang Köhler ve Otto Lipmann'dan ve Leipzig'de Felix Krueger'den eğitim aldı. Naziler 1933 yılında iktidara geldikten sonra bu profesörlerin çoğunun artık ders vermelerine izin verilmedi.

Verwoerd'in Almanya'da kaldığı sırada öjeniyi incelediği ve daha sonra ırk ayrımcılığı politikasını Nazi ideolojisine[6] dayandırdığı yönündeki iddialar, bilim adamları tarafından halen değerlendirilme sürecindedir.

Eleştirmenler, öjeninin genellikle bu dönemde tıp fakültelerinde öğretildiğini iddia ediyor. Christoph Marx, Verwoerd'in öjenik teorilerden ve ırkçı sosyal teknolojilerden bariz bir mesafe tuttuğunu, kalıtsal yeteneklerden ziyade çevresel etkileri vurguladığını iddia ediyor.

Verwoerd'in nişanlısı Betsie Schoombie ona Almanya'da katıldı ve 7 Ocak 1927 tarihinde Hamburg'da evlendiler. O yılın ilerleyen saatlerinde İngiltere'de eğitimine devam etti ve ardından Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Stellenbosch Üniversitesi'ndeki ders notları ve muhtıraları, büyük ırk grupları arasında biyolojik farklılıklar olmadığını vurguladı ve "Bunun, Kafkasyalılar tarafından daha yüksek bir sosyal medeniyetin gelişmesinde gerçekten bir faktör olmadığı" sonucuna vardı.

Güney Afrika'ya dönüşü[değiştir | kaynağı değiştir]

Verwoerd 1928 yılında eşiyle birlikte Güney Afrika'ya döndü ve altı yıl sonra Sosyoloji ve Sosyal Hizmet Profesörü olduğu Stellenbosch Üniversitesi'nde Uygulamalı Psikoloji ve Psiko Tekniği başkanlığına atandı. Büyük Buhran sırasında Verwoerd, yoksul beyaz Güney Afrikalılar arasında sosyal hizmetlerde aktif hale geldi. Sosyal yardım çalışmalarına çok önem verdi ve çok sayıda komitede görev yaptığı sırada sosyal yardım kuruluşları tarafından sıklıkla danışıldı.

1910 yılından 1948 yılına kadar Afrikaans siyaseti, Britanya ile uzlaşmayı savunan Jan Smuts gibi "liberaller" ile Boer Savaşı nedeniyle İngiliz karşıtı duyguları ifade eden "aşırılık yanlıları" arasında bölündü. Hem "liberaller" hem de "aşırılıkçılar" Güney Afrika'nın bir "beyaz adamın ülkesi" olduğuna inanıyorlardı, ancak ikincisi beyaz üstünlüğüne daha sıkı bir şekilde bağlıydı. Verwoerd, Afrikaans siyasetinde Britanya'dan mümkün olduğu kadar uzak durmak isteyen İngiliz karşıtı fraksiyona aitti.

1936 yılında, bir grup Stellenbosch Üniversitesi profesörünün katıldığı Verwoerd, Nazi zulmünden kaçan Alman Yahudilerinin Güney Afrika'ya göçünü protesto etti. Ulusal refah alanındaki çabaları onu siyasete çekti ve 1936 yılında, 1937 yılında aldığı bir pozisyon olan Die Transvaler'in ilk editörlüğü teklif edildi ve Güney Afrika Ulusal Partisi'nin yeniden inşasına yardım etme sorumluluğu eklendi.

Die Transvaler, Afrikaner milliyetçiliğinin, tarım ve işçi haklarının özlemlerini destekleyen bir yayındı. Cumhuriyetçiliği, popülizmi ve korumacılığı birleştiren makale, "çoğu Güney Afrikalının sosyo-ekonomik sistemde değişikliklere hayati derecede ihtiyaç duyulduğuna dair duygularını sağlamlaştırmaya" yardımcı oldu.[7] Eylül 1939'da İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte Verwoerd, ülkenin eski sömürge gücü olan Birleşik Krallık'ın yanında yer alarak Almanya'ya savaş ilan ettiğinde Güney Afrika'nın çatışmadaki rolünü protesto etti.

1943 yılında Die Transvaler'ın editörü Verwoerd, İngilizce yayınlanan The Star gazetesini Nazi propagandacısı olmakla suçladıktan sonra dava açtı. Davayı reddeden kararında Yargıç Mallin, Verwoerd'in 'Nazi propagandasını desteklediğini, gazetesini Güney Afrika'da Nazilerin bir aracı haline getirdiğini ve bunu bildiğini' belirtti (aktaran Scheub 2010, 42; Bunting 1964, 106-107)

Devlet hizmeti[değiştir | kaynağı değiştir]

1948 Güney Afrika genel seçimleri 26 Mayıs 1948 tarihinde yapıldı ve Milliyetçi Parti'nin Afrikaner Partisi ile birlikte genel seçimleri kazandığını gördü. Malan'ın Herenigde Nasionale Partisi (HNP), Afrikaner Partisi ile 1947 yılında bir seçim anlaşması imzaladı. Seçimleri, seçmen desteğinin yalnızca yüzde 40'ını alsalar da, Parlamento'da beş sandalyelik çok dar bir çoğunlukla kazandılar. Bunun nedeni, şehirlerdeki seçmenlerin dolu olması ve bu da kırsal seçim bölgelerinin yararınaydı. Dokuz Afrikaner Partisi milletvekili böylece Malan'ın HNP'sinin Klasie Havenga'nın Afrikaner Partisi ile bir koalisyon hükûmeti kurmasını mümkün kıldı. İki parti 1951 yılında Ulusal Parti olarak birleşti, ancak Havenga NP'nin renkli seçmenleri ortak seçmen kütüğünden çıkarma politikasından memnun değildi.

Kendi kaderini tayin hakkı ve ilk kez adlandırıldığı şekliyle apartheid platformunda koşan Başbakan Daniel Malan ve partisi, General Jan Christiaan Smuts ve onun Birleşik Partisini yenerek kırsal kesimdeki seçmenlerin desteğinden yararlandı. General Smuts, Standerton'daki kendi koltuğunu kaybetti. Parti liderlerinin çoğu, Ulusal Parti'nin zaferinden milliyetçi politikaların sorumlu olduğu konusunda hemfikirdi. Herenigde Nasionale Partisi lideri Daniel Malan, milliyetçi politikalarını daha da güçlendirmek için Beyaz işçi sınıfının haklarını koruyan iş rezervasyonunun ve Beyaz işçilerin şirket kontrolü dışında kendi sendikalarını örgütleme haklarının daha sıkı uygulanması çağrısında bulundu.

Verwoerd o yıl daha sonra Güney Afrika Senatosu'na seçildi ve 1958 yılında başbakan olarak atanana kadar 1950 yılında Başbakan Malan'ın içişleri bakanı oldu. Bu pozisyonda Milliyetçi Parti'nin programının uygulanmasına yardımcı oldu.

Verwoerd'in yerel işlerden sorumlu bakanı olduğu süre boyunca çizilen ve çıkarılan yasalar arasında 1950 yılında Nüfus Kayıt Yasası ve Grup Alanları Yasası, 1952 yılında Yasaları Geçirme Yasası ve 1953 yılında Ayrı Olanakları Koruma Yasası vardı. Verwoerd Bantu Education'ı yazdı. Verwoerd'in kendisinin de belirttiği gibi, siyah Güney Afrikalıların eğitim görme yetenekleri üzerinde zararlı bir etkisi olacak olan Yasa, Bantu Eğitim Yasası'nın amacının siyahların yalnızca vasıfsız işçi olarak çalışacak kadar eğitime sahip olmalarını sağlamak olduğunu belirtti.[8]

Bantu Eğitim Yasası, siyah Güney Afrikalıların yalnızca en düşük düzeyde eğitime sahip olmalarını sağladı ve böylece siyahların apartheid ekonomisindeki rolünü ucuz bir vasıfsız işgücü kaynağı olarak sağlamlaştırdı. Haziran 1954 yılında Verwoerd bir konuşmasında şunları söyledi: "Bantu, kendi topluluğuna her bakımdan hizmet etmesi için yönlendirilmelidir. Avrupa topluluğunda belirli çalışma biçimlerinin üzerinde ona yer yoktur. Ancak kendi topluluğu içinde. , tüm kapılar açık".

Apartheid karşıtı bir aktivist olarak çalışan siyah bir Güney Afrikalı kadın, Nomavenda Mathiane, Verwoerd'i özellikle 1953 yılındaki Bantu Eğitim Yasası için eleştirdi, bu da siyah Güney Afrikalı nesillerin daha düşük bir eğitime maruz kalmasına neden oldu: toprak, beyazlar Güney Afrika'da bizi yoksullaştırdıktan sonra, yoksulluğumuzdan kurtulmanın tek yolu eğitimdi ve bize daha düşük bir eğitim verme fikrini buldu.

Başbakan Daniel Malan, Ulusal Parti'nin 1953 seçimlerindeki başarısının ardından siyaseti bıraktığını açıkladı. Malan'ın 1954 yılında emekli olmasını izleyen veraset tartışmasında, N. C. Havenga ve J. G. Strijdom potansiyel haleflerdi. Transvaal'ın Jön Türkleri üstünlük sağladı ve böylece J. G. Strijdom, Malan'ın yerine Başbakan olarak gelen Ulusal Parti'nin yeni lideri seçildi.

Verwoerd, Afrikaner seçmenleri arasında giderek popülerlik kazandı ve siyasi desteğini genişletmeye devam etti. 1958 seçimlerindeki ezici seçim zaferi ve kısa bir süre sonra Başbakan J. G. Strijdom'un ölümüyle Verwoerd, Eben Dönges ve Orange Free State'ten C. R. Swart ile birlikte partinin başına aday gösterildi. Verwoerd ikinci turda en çok oyu aldı ve böylece Strijdom'u Başbakan olarak başardı.

Başbakanlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Başbakan Daniel Malan, Ulusal Parti'nin 1953 seçimlerindeki başarısının ardından siyaseti bıraktığını açıkladı. Malan'ın 1954 yılında emekli olmasını izleyen veraset tartışmasında, N. C. Havenga ve J. G. Strijdom potansiyel haleflerdi. Transvaal'ın Jön Türkleri üstünlük sağladı ve böylece J. G. Strijdom, Malan'ın yerine Başbakan olarak gelen Ulusal Parti'nin yeni lideri olarak seçildi.

Verwoerd, Afrikaner seçmenleri arasında giderek popülerlik kazandı ve siyasi desteğini genişletmeye devam etti. 1958 seçimlerindeki ezici seçim zaferi ve kısa bir süre sonra Başbakan J. G. Strijdom'un ölümüyle Verwoerd, Orange Free State'den Eben Dönges ve C. R. Swart ile birlikte partinin başkanlığına aday gösterildi. Verwoerd ikinci turda en çok oyu aldı ve böylece Strijdom'u Başbakan olarak başardı.

"Apartheid" politikası[değiştir | kaynağı değiştir]

Hendrik Verwoerd, içişleri bakanı ve ardından başbakan olduğu zamanlarda apartheid politikasının uygulanmasını şekillendirmedeki rolü nedeniyle sıklıkla apartheid mimarı olarak anılır. Verwoerd bir keresinde apartheid'ı "iyi komşuluk politikası" olarak tanımlamıştı.[9]

NP 1948 yılında iktidara geldiğinde, partide sistemik ırk ayrımcılığının uygulanması konusunda hizipsel farklılıklar vardı. Daha büyük baasskap hizbi, ayrımcılığı destekledi, ama aynı zamanda siyahi işgücü Afrikanerlerin ekonomik kazanımlarını ilerletmek için kontrol edilebildiği sürece siyah Afrikalıların ekonomiye katılımını da destekledi. İkinci bir hizip, siyahların ve beyazların tamamen ayrılacağı, siyahların yerel rezervlerde yaşadığı, ayrı siyasi ve ekonomik yapılara sahip olduğu ve bunun şiddetli kısa dönemler gerektireceğine inandıkları "dikey ayrım" a inanan "püristler"di. -vadeli acı, ama aynı zamanda uzun vadede beyaz Güney Afrika'nın siyahi emekten bağımsızlığına yol açacaktır. Verwoerd, saflara sempati duyan, ancak saf dikey ayrım hedefini uygularken siyah emeğin kullanılmasına izin veren üçüncü bir gruba aitti.[10]

Verwoerd'in birden fazla etno-devlete bölünmüş bir Güney Afrika vizyonu reformcu Afrikaner aydınlarına hitap etti ve Ulusal Parti'nin ırkçı politikaları için daha tutarlı bir felsefi ve ahlaki çerçeve sağlarken, aynı zamanda daha önce kaba olan entelektüel saygınlık cilası sağladı. baasskap politikası.[11][12] Verwoerd, Güney Afrika'nın siyasi durumunun geçtiğimiz yüzyılda durgunlaştığını hissetti ve reform çağrısında bulundu.

Verwoerd Premiership altında, apartheid ile ilgili aşağıdaki yasal düzenlemeler getirildi.[13]

Cumhuriyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir cumhuriyetin yaratılması, 1948 yılında ilk olarak iktidara geldiğinden beri Ulusal Parti'nin uzun vadeli hedeflerinden biriydi. Ocak 1960'ta Verwoerd, cumhuriyet meselesini belirlemek için bir referanduma gidileceğini ve hedefin Commonwealth içinde bir cumhuriyet olduğunu duyurdu. İki hafta sonra, zamanın İngiltere Başbakanı Harold Macmillan Güney Afrika'yı ziyaret etti.

Her iki Parlamento Meclisine hitaben yaptığı konuşmada Macmillan, ünlü Değişim Rüzgarları konuşmasını yaptı. Irk ayrımını üstü kapalı bir şekilde eleştiren konuşma, Sharpeville Katliamının ardından dünya çapındaki eleştirilerle birlikte Güney Afrika'da bir kuşatma zihniyeti yarattı. Verwoerd, II. Elizabeth'i düşman bir gücün hükümdarı olarak takdim ederek, cumhuriyet için davasını güçlendirmek için bundan yararlandı.

Verwoerd ayrıca, Güney Afrika medyasının, apartheid sona ererse Güney Afrika'da ortaya çıkacağı iddia edilen bir tür "dehşet" örneği olarak, Belçika'dan bağımsızlığını takiben 1960 yazında Kongo'da toplumun çöküşüne cömertçe yer vermesini sağladı. Daha sonra Kongo'daki durumu Britanya'daki apartheid eleştirisiyle ilişkilendirdi ve İngiliz hükûmetinin Anglofobi alevlerini körükleyerek beyaz Güney Afrikalılara (apartheid muhalefetleri yoluyla) uygulamaya niyetli olduğu şeyin Kongolu "dehşetleri" olduğunu öne sürdü.

Bir cumhuriyete desteği artırmak için, beyazlar için oy kullanma yaşı 21'den 18'e düşürüldü, bu da cumhuriyeti tercih etme olasılığı daha yüksek olan genç Afrikaanca konuşanların yararına oldu ve oy hakkı Güney-Batı Afrika'daki beyazlara genişletildi. Almanca veya Afrikaanca konuşanlar. Bu, İngiliz Güney Afrikalılarının Afrikanerler tarafından biraz fazla olmasına rağmen yapıldı. İngiliz Güney Afrikalılarının büyük çoğunluğu, Güney Afrika'nın cumhuriyet olmasına karşıydı ve özellikle cumhuriyet karşıtı ve ayrılıkçı duyguların çok güçlü olduğu Natal'da, İngiliz Kraliyetine hala sadıktı.

1960 Güney Afrika referandumu Parlamento tarafından kabul edildi. Mart 1961'de Londra'daki 1961 Commonwealth Başbakanları Konferansı'nda Verwoerd, Hindistan'dan Jawaharlal Nehru tarafından ortaklaşa desteklenen bir kararın ardından bir cumhuriyet ilan etme niyeti göz önüne alındığında gerekli olan Güney Afrika'nın Commonwealth içinde bir cumhuriyet olma girişimini terk etti ve Kanada'dan John Diefenbaker, ırkçılığın Commonwealth üyeliğiyle bağdaşmadığını ilan etti. Verwoerd, Hint-Kanada kararının çoğunlukla beyaz olmayan uluslardan gelen oylarla kabul edilmesinden sonra (karar için oy kullanan tek çoğunluk beyaz ülke Kanada idi) ve konferanstan hızla ayrıldıktan sonra Commonwealth'e yeniden katılma başvurusunu terk etti. Güney Afrika, 1910'dan beri ait olduğu ve önemli bir üyesi olduğu bir kulüpten ayrıldığından, İngiliz Milletler Topluluğu'ndan ayrılmak, birçok beyaz Güney Afrikalı için, özellikle de İngiliz kökenliler için belirli bir psikolojik izolasyon hissi yarattı. Güney Afrika Cumhuriyeti, 1902'de İkinci Boer Savaşı'nı sona erdiren Vereeniging Antlaşması'nın imzalanmasının ve 1910'da Güney Afrika Birliği'nin kuruluşunun yıl dönümü olan 31 Mayıs 1961'de ortaya çıktı. Verwoerd, Transvaal Cumhuriyeti'nin ve Turuncu Özgür Devletin Boer Savaşı'nda yenilmesine yönelik bir intikam biçimi olarak cumhuriyetin ilanını Vereeniging Antlaşması'nın yıl dönümüne denk getirdi. Son Genel Vali Charles Robberts Swart, ilk Devlet Başkanı olarak göreve başladı.

Güney Afrika cumhuriyet olduktan sonra Verwoerd, Commonwealth üye ülkelerinden gelen siyah elçileri kabul etmeyi reddetti. Verwoerd'in beyaz olmayanların Güney Afrika'yı sporda temsil etmelerini engellemeye yönelik aleni hamleleri – kriketle başlayarak – Güney Afrika'yı uluslararası spor rekabetinden dışlayan uluslararası hareketi başlattı. Apartheid'in kaldırılmasına kadar son Olimpiyat Oyunları 1960'taydı, Güney Afrika 1976'da FIFA'dan ihraç edildi ve Güney Afrika takımları spora her katıldığında, protestolar ve aksaklıklar ortaya çıktı. Güney Afrika destekçileri dışlanmalarını kınadıklarında, olağan yanıt Verwoerd'e atıfta bulunarak "Bunu kim başlattı?" oldu.

İlk suikast girişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

David Pratt, Hendrik Verwoerd'i vurduktan sonra etkisiz hale geldi

9 Nisan 1960 tarihinde Verwoerd, Güney Afrika Birliği'nin yıldönümünü kutlamak için Johannesburg'daki Milner Park'ta Birlik Sergisini açtı. Verwoerd açılış konuşmasını yaptıktan sonra, Pretoria yakınlarındaki Magaliesberg'den zengin bir İngiliz iş adamı ve çiftçi olan David Pratt, Verwoerd'e yakın mesafeden 22'lik bir tabancadan iki el ateş ederek, Verwoerd'in sağ yanağını ve bir kurşunu delip geçerek Verwoerd'e suikast girişiminde bulundu. ikinci sağ kulağı.

Witwatersrand Tarım Derneği başkanı Albay G. M. Harrison ayağa fırladı ve tabancayı silahlı adamın elinden aldı. Tabancanın yere düşmesinin ardından Harrison, Başbakan'ın kişisel koruması Binbaşı Carl Richter, siviller ve başka bir polisin yardımıyla saldırganı etkisiz hale getirdi. Marshall Meydanı polis karakoluna götürüldü ve daha sonra tuhaf davranışı nedeniyle Adli Tıp Laboratuvarına transfer edildi.

Suikast girişiminden dakikalar sonra, Verwoerd -hala bilinci yerindeydi ve yüzünden kan fışkırıyordu- yakındaki Johannesburg Hastanesine kaldırıldı. İki gün sonra hastane, durumunu "gerçekten tatmin edici" olarak nitelendiren bir bildiri yayınladı - bugün daha fazla muayene yapıldı ve iyi beklentileri doğruladılar. Dr. Verwoerd şu anda huzurlu. Herhangi bir acil operasyona gerek yoktur.' Durumu stabilize olduktan sonra Verwoerd, Pretoria hastanesine nakledildi. Verwoerd'i tedavi eden nörologlar daha sonra kaçışının 'kesinlikle mucizevi' olduğunu belirttiler. Kurşunların çıkarılması için uzman cerrahlar çağrıldı. İlk başta, Verwoerd'in işitme ve denge hissini kaybedeceği yönünde spekülasyonlar vardı, ancak bunun asılsız olduğu ortaya çıktı. Çekimden iki aydan kısa bir süre sonra, 29 Mayıs'ta kamu hayatına geri döndü.

David Pratt başlangıçta, Sharpeville Katliamından dokuz gün sonra ve Verwoerd'in "Bugün Verwoerd'i öldürüyoruz" yazılı kırmızı bir notla ölüm tehdidi almasından kısa bir süre sonra, 30 Mart 1960 tarihinde ilan edilen acil durum düzenlemeleri kapsamında tutuldu. Pratt, 20 ve 21 Temmuz 1960 tarihinde Johannesburg Sulh Mahkemesi'nde ön duruşmaya çıktı, girişimin ölümcül olmadığı netleştikten sonra.

Pratt, 'apartheid'in somut örneğini' çektiğini iddia etti. Ancak savunmasında Verwoerd'i öldürmek değil, sadece yaralamak istediğini belirtti. Mahkeme, beş farklı psikiyatrist tarafından kendisine sunulan ve Pratt'in yasal ehliyetinin bulunmadığını ve başbakanı vurduğu için cezai sorumlu tutulamayacağını doğrulayan tıbbi raporları kabul etti. 26 Eylül 1960 tarihinde Bloemfontein'deki bir akıl hastanesine yatırıldı. 53. doğum günü olan 1 Ekim 1961 tarihinde şartlı tahliyenin dikkate alınmasından kısa bir süre önce intihar etti. Apartheid dönemindeki birçok intihar aslında polis tarafından yapılan cinayetler ve cinayetler olduğundan, ölüm nedeni tartışmalıdır.

Sistemi sağlamlaştırması[değiştir | kaynağı değiştir]

1961 yılında BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld, Başbakan Verwoerd ile bir anlaşmaya varamadığı Güney Afrika'yı ziyaret etti. 6 Kasım 1962 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Güney Afrika apartheid politikalarını kınayan 1761 sayılı Kararı kabul etti. 7 Ağustos 1963 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Güney Afrika'ya gönüllü silah ambargosu çağrısında bulunan 181 sayılı Kararı kabul etti ve aynı yıl, yetkililere karşı eylem planlarını teşvik etmek ve denetlemek için Apartheid'a Karşı Özel bir Komite kuruldu.

1964 yılından itibaren ABD ve Birleşik Krallık, Güney Afrika ile silah ticaretini durdurdu. Güney Afrika'ya yönelik ekonomik yaptırımlar da apartheid hükûmetine baskı yapmanın etkili bir yolu olarak BM'de sıklıkla tartışıldı. 1962 yılında BM Genel Kurulu, üyelerinden Güney Afrika ile siyasi, mali ve ulaşım bağlarını kesmelerini istedi.

1966 genel seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Verwoerd'in mezarı Heroes' Acre Pretoria'da

Verwoerd yönetimindeki Ulusal Parti, 1966 genel seçimlerini kazandı. Seçim, ilk kez parlamentoda üçte iki çoğunluğu kazanan iktidardaki NP için önemli bir güç güçlenmesine işaret etti. Bu dönemde, Ulusal Parti hükûmeti, uçak, küçük silahlar, zırhlı araçlar ve hatta nükleer ve biyolojik silahlar dahil olmak üzere yerli silah üretimindeki gelişmelere başarılı bir şekilde öncülük eden bir askeri sanayi kompleksinin gelişimini desteklemeye devam etti.

Verwoerd, ölümünden üç gün önce, Pretoria'daki Birlik Binalarında Lesotho Başbakanı Şef Leabua Jonathan ile görüştü. Toplantının ardından, iki hükûmet tarafından "birbirlerinin içişlerine karışmadan işbirliğine" özel vurgu yapılan ortak bir bildiri yayınlandı.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Eylül 1966 tarihinde Verwoerd, Meclis'e girdikten kısa bir süre sonra saat 14:15'te Cape Town'da öldürüldü. Dimitri Tsafendas adlı üniformalı bir parlamenter haberci, Meclis'in diğer üyeleri tarafından boyun eğdirilmeden önce Verwoerd'i boynundan ve göğsünden dört kez bıçakladı. Aynı zamanda eğitimli doktorlar olan dört Parlamento üyesi Verwoerd'in yardımına koştu ve kardiyopulmoner resüsitasyon uygulamaya başladı. Verwoerd, Groote Schuur Hastanesine kaldırıldı, ancak vardıklarında öldüğü açıklandı.

Verwoerd'in çeyrek milyon kişinin katıldığı devlet cenazesi[14] 10 Eylül 1966 tarihinde Pretoria'da yapıldı ve bu sırada Güney Afrika bayrağıyla kaplı tabutu askeri bir kamyonun çektiği bir topçu arabasına yatırıldı. Pretoria'daki Heroes' Acre'ye gömüldü. Verwoerd'in cinayetinden sonra yattığı hala kanlı halı, 2004'te kaldırılıncaya kadar Parlamento'da kaldı.[15]

Suikastı takip eden günlerde, Tsafendas gözaltındayken polis tarafından sorgulanırken, polis mümkün olduğu kadar fazla bilgi elde etmek için her yolu denedi. Sorgulama sırasında Tsafendas, eylemini Verwoerd'in "kaybolmasından" sonra "politika değişikliği olacağı" umuduyla yaptığını açıklayan tutarlı açıklamalar yaptı. Tüm Güney Afrika halkını temsil eden bir hükûmet görmek istedim. Milliyetçi Hükûmetin halkı temsil ettiğini düşünmüyorum ve farklı bir hükûmet görmek istedim… Sonradan başıma geldi. Çok umursamadım ve yakalanacağımı bir an bile düşünmedim. Irkçı politikadan o kadar tiksindim ki başbakanı öldürme planlarımı hayata geçirdim."

Aynı zamanda, Güney Afrika polisi, Tsafendas'ın 1936 ve 1942 yılları arasında Güney Afrika Komünist Partisi'ne (SACP) üyeliğinden 1960'ların başlarında Londra'da geçirdiği zamana kadar, Tsafendas'ın uzun siyasi aktivizm tarihine dair çok sayıda kanıt topladı. Afrika Örgütleri Komitesi toplantılarına katılmış ve "sömürgecilik karşıtı", "apartheid karşıtı" ve "ırkçılık karşıtı" toplantılarda "posterler" asmıştı; 1939'dan 1942'ye kadar Güney Afrika'da "aktif olarak 1947-49 Yunan İç Savaşı'nda Komünistlerin yanında savaşmıştı ve Londra'da ANC'nin yerel temsilcisi Tennyson Makiwane'nin yakın bir ortağı ve yardımcısıydı. "Sömürgecilik karşıtıydı, köleliğe karşıydı ve Belçika, Fransa ve Portekiz tarafından kontrol edilen tüm kolonilerin kendi kendini yönetmesinden yanaydı."

Bununla birlikte, bunların hiçbiri Tsafendas'ın delilik gerekçesiyle ölüm cezasından kurtulduğu bir özet yargılama sırasında bilinmedi. Yargıç Andries Beyers, Tsafendas'ın "Eyalet Başkanının isteği doğrultusunda" süresiz olarak hapsedilmesine karar verdi; 1999'da hala gözaltındayken 81 yaşında öldü.

Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

Northern Cape eyaletindeki Orania kasabası, Verwoerd'in yaşamı boyunca toplanan ve şu anda dul eşinin 2000 yılında 98 yaşında vefatından önce yaşadığı evde sergilenen hatıra koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.[16] Verwoerd'in Güney Afrika'daki mirası bugün siyah Güney Afrikalılar için tartışmalıdır, Verwoerd kötülüğün simgesi, apartheid'ın bir sembolü haline gelen beyaz üstünlükçü olarak kabul edildi ve hala öyle kabul ediliyor. Görünüşe göre, çoğu beyaz Güney Afrikalı şimdi Verwoerd'den bir utanç olarak bahsediyor ve sadece bir azınlık onu hala övüyor.[17] Bununla birlikte, 2004 yılında Verwoerd, popüler bir anket tarafından Great South Africans adlı TV şovunda tüm zamanların en iyi 20 Güney Afrikalısından biri olarak seçildi. Verwoerd'in torunu Willem ile evli olan Melanie Verwoerd, Afrika Ulusal Kongresi'ne (ANC) katıldı. Verwoerd soyadını taşımasının, kendisini tanıttığında ANC çevrelerinde her zaman garip bakışlara neden olduğunu hatırladı ve kendisinin gerçekten de başbakan olan Verwoerd'in torunu olduğunu açıklamak zorunda kaldı.

1992 yılında Verwoerd'in dul eşi Betsie Verwoerd, damadı tarafından kurulan Afrikaner yerleşim yeri Orania'ya taşındı. 1995 yılında Güney Afrika'nın demokratik olarak seçilmiş ilk başkanı Nelson Mandela tarafından evinde ziyaret edildi.[18]

Verwoerd'in 2016 yılında öldürülmesinin 50. yıldönümünde, Güney Afrika medyasının bir kısmı Tsafendas'ın apartheid karşıtı bir kahraman olarak görülmesi gerektiğini savundu, diğerleri ise Tsafendas'ın Verwoerd'i akıl hastası olduğu için öldürdüğü gerekçesiyle böyle bir yoruma karşı çıktı. çünkü Verwoerd'in siyasetine karşıydı.

Güney Afrika'nın şehir ve kasabalarındaki birçok ana yol, yer ve tesise Verwoerd adı verildi; Apartheid sonrası Güney Afrika'da Verwoerd'in heykellerini yıkmak ve onun adını taşıyan bina ve sokaklara yeniden adlandırmak için bir kampanya yürütüldü. Ünlü örnekler arasında Port Elizabeth'teki H. F. Verwoerd Havaalanı, adı Port Elizabeth Havaalanı olarak değiştirildi, Free State'deki Verwoerd Barajı, şimdi Gariep Barajı, Pretoria'daki H. F. Verwoerd akademik hastanesi, şimdi Steve Biko Hastanesi ve Verwoerdburg kasabası, şimdi Centurion.

Gross, "apartheid'in mimarı" olarak Verwoerd'e karşı yürütülen kampanyanın, apartheid'in tüm yanlışlarını ve adaletsizliklerini özellikle kötü olarak tanımlanan bir adama suçlamanın fazla uygun olması anlamında çok ileri gittiğini hissettiği konusunda uyardı ve şunu belirtti: birçok insan apartheid sisteminin yaratılmasına ve sürdürülmesine dahil oldu. Gross, Verwoerd'deki her şeyi suçlamanın aslında apartheid'ı destekleyen herkesin eylemlerini mazur göstermek olduğu sonucuna vardı.

Madeni paralar üzerinde tasviri[değiştir | kaynağı değiştir]

Verwoerd, 1967 tarihli ve onu anmak için basılan bir çift 800 kaliteli Gümüş 1 Rand madeni paranın ön yüzlerinde tasvir edilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kenney, Henry (2016). Verwoerd: Architect of Apartheid. Jonathan Ball Publishers. ISBN 9781868427161. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ Goodman, David; Weinberg, Paul (2002). Fault lines: journeys into the new South Africa. University of California Press. p. 154.
  3. ^ "Hendrik Verwoerd | prime minister of South Africa". Encyclopedia Britannica. 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Dimitri Tsafendas". the Guardian. 10 Eki 1999. 14 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "South Africa: Overcoming Apartheid". overcomingapartheid.msu.edu. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Moodie, T. Dunbar (21 Mayıs 1975). "The rise of Afrikanerdom : power, apartheid, and the Afrikaner civil religion". Berkeley : University of California Press – Internet Archive vasıtasıyla. 
  7. ^ Lentz, Harris M. (21 Mayıs 1994). "Heads of states and governments : a worldwide encyclopedia of over 2,300 leaders, 1945 through 1992". Jefferson, N.C. : McFarland – Internet Archive vasıtasıyla. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021. 
  9. ^ "Culture, Communication and Media Studies - Freedom Square-Back to the Future". web.archive.org. 22 Ağu 2009. 22 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. 
  10. ^ Kuperus, T. (7 Nis 1999). "State, Civil Society and Apartheid in South Africa: An Examination of Dutch Reformed Church-State Relations". Springer – Google Books vasıtasıyla. 
  11. ^ Sparks, Allister. "Verwoerd and his policies appalled me". News24. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Remembering Verwoerd - OPINION | Politicsweb". www.politicsweb.co.za. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "What Was the Prohibition of Mixed Marriages Act?". ThoughtCo. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "Death to the Architect | TIME". web.archive.org. 24 Nis 2007. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. 
  15. ^ "Verwoerd carpet replaced". News24. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ France-Presse, Agence (2 Mart 2000). "Betsie Verwoerd, Apartheid Ruler's Wife, 98". 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi – NYTimes.com vasıtasıyla. 
  17. ^ Magazine, Smithsonian; Gross, Daniel A. "How Should South Africa Remember the Architect of Apartheid?". Smithsonian Magazine. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Daley, Suzanne (23 Mart 1999). "Beloved Country Repays Mandela in Kind". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi – NYTimes.com vasıtasıyla. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendrik_Verwoerd&oldid=30821232" sayfasından alınmıştır