Hollanda ekonomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hollanda ekonomisi
Rotterdam'da Delftse Poort
Derece18. (nominal) / 28. (SAGP)
Para birimiEuro (EUR) = €1
Mali yıltakvim yılı
Ticaret organizasyonlarıAB, DTÖ ve OECD
İstatistikler
GSYİH$1.0 trilyon (SAGP, 2019)[1]
GSYİH büyümeartış %2.7 (2018)[2]
Kişi başı GSYİH$49,760 (nominal, 2018 tahm.)[3]
$50,338 (SAGP, 2016 tahm.)[4]
Sektörel GSYİH dağılımıtarım: %1.6; sanayi: %18.8; hizmetler: %79.6 (2015 tahm.)
Enflasyon (TÜFE)artış%2.1 (Ekim 2018)[5]
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus		%5 (2017 tahm.)[6]
Gini katsayısı▲30.3 (2015 tahm.)
İşgücü9.2 milyon (2018 3.Ç)[7]
Sektörel işgücü dağılımıtarım: %1.2
sanayi: %17.2
hizmetler: %81.6 (2015 tahm.)
İşsizlik▼%3.3 (Nisan 2019)[8]
Ortalama gayrisafi maaş3,073 €/ay (2016)[9]
Ortalama net maaş2,263 €/ay (2016)[10]
İş yapılma kolaylığı sıralamasıazalış 36. (2019)[11]
Dış ticaret
İhracatartış$ 528.2 milyar (2016 tahm.)
İhraç mallarıdoğal gaz, makinalar ve teçhizatlar, kimyasallar, yakıtlar; gıda maddeleri
Ana ihracat ortakları Almanya %24.5
 Belçika %11.1
 Fransa %8.4
 Birleşik Krallık %9.3
 İtalya %4.2 (2015 tahm.)[12]
İthalatartış$ 429.5 milyar (2016 tahm.)
İthalat mallarımakine ve ulaşım ekipmanları, kimyasallar, yakıtlar, gıda maddeleri, giysi
Ana ithalat ortakları Almanya %14.7
 Çin %14.5
 Belçika %8.2
 Birleşik Krallık %5.1
 Rusya %5.7
 Norveç %4.1 (2015 tahm.)[13]
DYY sermayesiartış$ 608.9 milyar (31 Aralık 2012, tahm.)
Gayrisafi dış borçartış$4.154 trilyon (31 Aralık 2014, tahm.)
Kamu maliyesi
Kamu borçları▼GSYİH'nın %52,6'sı (2018)[14]
Gelirler€331.8 milyar (2018)[15]
Giderler€317.7 milyar (2018)[15]
Ekonomik yardımRKY €4 milyar (2005)
Kredi derecelendirme
Dış rezervlerazalış$ 42.92 milyar ABD doları (31 Aralık 2014 tahm.)
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.
2006 yılında Hollanda ihracatı
Hollanda'nın emek verimliliği seviyesi, Avrupa'nın en yükseklerinden biridir. OECD, 2012

Hollanda ekonomisi, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na göre, 2012'de dünyanın en büyük 18. ekonomisiydi ve ülke sadece 17 milyon nüfusa sahipti. (bakınız: GSYİH'ya (nominal) göre ülkeler listesi) Kişi başına düşen GSYİH, yaklaşık 48.860 dolardır ve bu da onu dünyanın en zengin uluslarından biri yapmaktadır. (bakınız: Kişi başına GSYİH'ya (SAGP) göre ülkeler listesi) 1996 ve 2000 yılları arasında yıllık ekonomik büyüme (GSYİH), Avrupa ortalamasının oldukça üzerindeydi ve %4'ün üzerinde seyretmiştir. Küresel ekonomik yavaşlamanın bir parçası olarak büyüme 2001-2005 döneminde önemli ölçüde yavaşladı. 2006 ve 2007'de ise ekonomi sırasıyla %3,4 ve %3,9'luk bir büyüme göstermiştir. Hollanda ekonomisi, devam etmekte olan küresel finansal krizden ve ardından ortaya çıkan Avrupa borç krizinden büyük ölçüde etkilenmiştir.

Hollanda, 1959'dan beri büyük doğal gaz kaynakları keşfetti. Bugün Hollanda doğalgaz rezervleri, AB'deki tüm doğal gaz rezervlerinin %25'inden fazlasını oluşturmaktadır. Doğal gaz satışı, Hollanda için onlarca yıldır muazzam gelirler sağlayarak, hükûmetin bütçesine yüzlerce milyar Euro eklemiştir.[19] Bununla birlikte, ülkenin büyük enerji zenginliğinin öngörülemeyen sonuçları, ekonominin diğer sektörlerinin rekabet gücünü etkilemiş ve Hollanda hastalığı teorisine yol açmıştır.[19]

Hollanda, ağırlıklı olarak dış ticarete bağlı olan müreffeh ve açık bir ekonomiye sahiptir. Ekonomisinde istikrârlı sanayi ilişkileri, oldukça düşük işsizlik ve enflasyon ve oldukça büyük bir cari hesap fazlası (ülkenin büyüklüğüne kıyasla Almanya'dan bile fazla) not edilir; Avrupa ulaşım merkezi olarak önemli bir rol oynayan Rotterdam, Avrupa’daki en büyük liman olduğu gibi Amsterdam, Avrupa'nın en büyük havalimanlarından birine sahiptir. Endüstriyel etkinlikler ağırlıklı olarak gıda işleme, kimyasallar, petrol arıtımı, yüksek teknoloji, finansal hizmetler, yaratıcı iş kesimleri ve elektrikli makinelerdir. Son derece makineleşmiş bir tarım işkolu, işgücünün %2'sinden fazlasını kullanmaz, ancak gıda işleme endüstrisi ve ihracat için büyük fazlalıklar sağlamaktadır. Hollanda, AB ortaklarından 11 ile birlikte 1 Ocak 2002'de Euro para birimini dolaşıma sundu.

2009 yılındaki finansal kriz nedeniyle katı mali politika terk edilmiştir. Nispeten büyük bankacılık kesimi kısmen kamulaştırıldı ve hükûmet müdahaleleri yoluyla kurtarıldı. İşsizlik oranı 2011 yazında %5.0'e düşmüş, ancak o zamandan beri keskin bir oranla 2013 Mayıs ayında %7.3'e çıkmış, 2015'te %6.8 civarında seyretmiş, ancak 2018 Mart ayında %3.9'a düşmüştür.[20][21] Devlet bütçe açığı, 2015 yılında Avrupa Birliği'ndeki %3,0 kuralının oldukça altında bir oran olan %2,2'dir.[22] 2016 yılında devlet bütçesi %0,4'lük bir artış göstermiş ve bunun 2017'de %1,0'dan fazla olması beklenmektedir.[23] Tarihsel olarak Hollanda, Hollanda Doğu Hindistan Şirketi aracılığıyla yapılan mal ticareti ile borsayı icat etti[24] ve dünyaya tanıttı. Hollanda, Avrupa Birliği, OECD ve Dünya Ticaret Örgütü'nün kurucu üyesidir.

Hizmetler işkolu, öncelikle ulaşım, lojistik ve dağıtım, finansal alanlar, yazılım geliştirme ve yaratıcı endüstrilerde ulusal gelirin yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Finansal hizmetlerde hizmet sağlayıcıların genişliği ve Protestan bir çalışma etiği, Hollanda'da 2012'de 5 DAW Endeksi (DAW, Division for the Advancement of Women) puanı elde edilmesine katkıda bulunmuştur. Hollanda, doğrudan yabancı yatırım çekmek için önde gelen Avrupa ülkelerinden biri olmaya devam etmektedir ve ABD'deki en büyük beş yatırımcı ulustan biridir. Endüstriyel etkinliklere, makine, elektronik/yüksek teknoloji endüstrisi, metal işleme, petrol arıtma, kimya ve gıda işleme endüstrileri hakimdir. İnşaat GSYİH'nın yaklaşık %6'sı. Tarım ve balıkçılık, geleneksel ve görünür Hollanda uğraşıları olmasına rağmen, pay olarak sadece %2'lik kısmı oluşturmaktadır. Ekonomi 2005 yılında yavaşlama yaşamış, ancak 2006 yılında artan ihracat ve güçlü yatırımlar nedeniyle altı yıl içinde en yüksek büyüme hızına ulaşmıştır. İşlerin büyüme hızı 2007 yılında 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Dünya Ekonomik Forumu Küresel Rekabet Edebilirlik Raporuna göre, Hollanda ekonomisi, dünyanın beşinci en rekabetçi ekonomisidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Hollanda ekonomi tarihi (1500–1815) ve Hollanda Cumhuriyeti'nin finansal tarihi

1581'de İspanya II. Felipe İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan ettikten sonra, Hollanda neredeyse bir yüzyıl patlayıcı ekonomik büyüme yaşadı. Gemi yapımcılığındaki, ticaret bilgisindeki ve sermayedeki teknolojik devrim ve Hollanda'ya kaçan Flanders Protestan tüccarları, genç Cumhuriyetin 17. yüzyılın ortalarında egemen ticaret gücü haline gelmesine yardımcı oldu. 1670'te Hollanda ticari deniz tüccarı, -Avrupa toplamının yaklaşık yarısı kadar, 568.000 ton nakliyat gerçekleştirdi. Bunun başlıca nedenleri, Avrupa Ticaretinde Amsterdam Antreposu'nun ve Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin (veya Vereenigde Oost-Indische Companie - VOC) ve kıtalararası ticarette Batı Hindistan Şirketlerinin hakimiyeti olmuştur. Eşsiz olan, V.O.C. ilk çokuluslu şirket olup, hisseleri dünyadaki ilk borsalardan biri olan Amsterdam Borsasında işlem görmekteydi. Ticaretin yanı sıra, erken bir "sanayi devrimi" (rüzgâr, su ve turba ile desteklenen), denizden toprak ıslahı ve tarım devrimi, Hollanda ekonomisinin 17. yüzyılın ortalarında Avrupa'nın en yüksek yaşam standardını (ve muhtemelen dünyanın) elde etmesine yardımcı olmuştu. Zenginlik Hollanda Altın Çağı olarak bilinen şeyi kolaylaştırdı. Bu ekonomik patlama aniden 1670'teki siyasi-askerî ayaklanmalar ve olumsuz ekonomik gelişmelerin bir araya gelmesiyle sona erdi. Yine de Hollanda, ticaret ve tarım nedeniyle yüksek refah seviyesini korumuştur.

1800'lere doğru Hollanda, Avrupa’daki diğer ülkeler kadar hızlı sanayileşmedi. Bunun bir açıklaması, Hollanda'nın baskın ekonomik (esas olarak ticaret ve tarıma dayalı) ve dünyadaki politik konumlarını kaybetme şartlarıyla karşı karşıya gelmekte olduğudur. Griffiths, hükûmet politikalarının 19. yüzyılda birleşik bir Hollanda ulusal ekonomisini mümkün kıldığını savunuyor. Bu politikalar iç tarifelerin ve loncaların kaldırılmasını; birleşik bir madeni para sistemini; çağdaş vergi toplama yöntemlerini; standartlaştırılmış ağırlıklar ve ölçüleri ve birçok yolun, kanalın ve demiryolunun inşasını içeriyordu.

Avrupa'nın geri kalanında olduğu gibi, 19. yüzyılda Hollanda'nın kademeli olarak modern bir orta sınıf sanayi topluluğuna dönüşmesini gördü. Tarımda istihdam edilenlerin sayısı azalırken, ülke oldukça rekabetçi sanayi ve ticaret işkollarındaki payını canlandırmak için kahramanca bir çaba sarf etti. Hollanda, sanayileşmede 19. yüzyılın sonlarına kadar Belçika'nın gerisinde kalmış; sonra yaklaşık 1920'de onu yakalamıştı. Büyük endüstriler, tekstil ve (daha sonra) büyük Philips endüstriyel holdingini de içermekteydi. Rotterdam büyük bir nakliye ve üretim merkezi haline gelmişti.[25] Yoksulluk yavaş yavaş azaldı ve dilencilik büyük ölçüde nüfus için sürekli iyileştirilen çalışma koşulları ile birlikte kayboldu.

1959'dan beri Hollanda büyük doğal gaz sahaları keşfetti. Doğal gaz ihracatı büyük düşeş kârlarına yol açtı. Bununla birlikte, öngörülemeyen bir sonuç olarak, bunların Hollanda'daki üretim kesiminde bir düşüşe yol açtığına inanılıyordu.[26]

Hükümet[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel sektör, Hollanda ekonomisinin temel taşı olsa da, farklı düzeylerde hükûmetlerin oynayacağı büyük bir rol vardır. Sosyal güvenlik transfer ödemeleri hariç kamu harcamaları 2011 yılında GSYİH'nın %28'ini oluşturmuştur.[27] AB ortalamasının altında olan toplam vergi geliri,[28] 2010 yılında GSYİH'nın %38,7'siydi.[29] Kendi harcamalarına ek olarak, hükûmet, ekonomik etkinliklerin hemen hemen her yönüyle ilgili izin gereklilikleri ve yönetmelikleri aracılığıyla önemli bir rol oynamakta; titiz ve istikrarlı bir makroekonomi politikasını geniş kapsamlı yapısal ve düzenleyici reformlarla birleştirmektedir. Hükûmet, 1980'lerden beri ekonomideki rolünü kademeli olarak azaltmıştır. Özelleştirme ve serbestleştirme halen devam etmektedir. Sosyal ve ekonomik politika ile ilgili olarak, hükûmet sözde sosyal ortakları (sendikalar ve işveren örgütleri) ile işbirliği yapmaktadır. Üç parti, sosyal diyalog için ana platform olan Sosyal Ekonomik Konsey'de ('Sociaal Economische Raad') bir araya gelmiştir.

Sosyal Güvenlik Sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda sosyal güvenlik sistemi çok kapsamlıdır, Hollandalı sakinleri kapsayan sistem Ulusal Sigorta Hizmetleri (Volksverzekeringen) ve Çalışan Sigortası (Werknemersverzekeringen) olarak ayrılmıştır. İlki Hollanda'da yaşayan herkesi ve sağlanan sosyal yardımları kapsarken, ikincisi istihdamla ilgili faydalar sağlar.[30] Hollanda'da yaşayan tüm herkesin, birkaç istisna dışında, Hollanda dışından sakinler de dahil olmak üzere, sosyal güvenlik sistemine ödeme yapması zorunludur.[31]

Volksverzekeringen herkes için zorunludur ve farklı ulusal sigorta biçimleri altındaki sakinleri kapsar:[32][33]

  • Uzun Süreli Bakım Yasası altında uzun süreli bakım (Uzun Süreli Bakım Yasası (WLZ)) (daha önce Olağanüstü Tıbbi Giderler Yasası olarak bilirdi (Algemen Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ))
  • Genel Yaşlılık Aylığı Kanunu uyarınca Emeklilik bakımı (Algemene Ouderdomswet (AOW))
  • Genel Yaşayan Akrabalar Yasası kapsamında Sağ kalım Ödeneği (Algemene nabestaandenwet (ANW)) (Eskiden Genel Dul ve Yetimler Yasası olarak bilinen (Algemene Weduwen-en Wezenwet (AWW)))
  • Genel Aile Ödeneği Yasası kapsamında çocuk parası (Algemene Kinderbijslagwet (AKW))

Sosyal Sigorta Bankası (Sociale Verzekeringsbank (SVB)) tarafından denetlenir ve işveren ve çalışanların azami gelir tavanına kadar kazanç katkısı ile finanse edilir. İşe alınan kişiler katkı paylarını maaşlarından otomatik olarak alırken, işsizler kendileri öderler. AKW işverenler tarafından finanse edilirken, AOW çalışanlar tarafından finanse edilmektedir. AOW, ek olarak, küçük bir devlet desteği (subsidy) ile finanse edilmektedir.

Werknemersverzekeringen, Hollanda'daki tüm çalışanlar için zorunludur. Aşağıdaki alanlarda çalışanların kapsamını içerir:

  • İşsizlik Sigortası Kanunu (Werkloosheidswet (WW)) uyarınca işsizlik maaşı
  • Hastalık Faydaları Yasası (Ziektewet (ZW)) uyarınca hastalık izni
  • Maluliyet Sigortası Yasası (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)) kapsamında engellilik faydaları

Werknemersverkeringen'ın finansmanı işçinin gelirinden işveren tarafından otomatik olarak düşülür.[32][33]

İşsizlik yardımları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kapsam[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda’daki işsizlik ödeneği, WW’de belirtildiği gibi, bir çalışma sözleşmesine dayalı çalışanların hemen hemen tamamını kapsar. WW dışında kalanlar şunlardır: serbest meslek sahibi, ulusal olarak çalışan, haftada dört günden az çalışanlar, hissedarlar ve yılda 150 €'ya kadar gönüllü çalışanlar.[30][33]

Yarar hakkı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarardan yararlanabilmek için işsizlerin İşsizlik Sigortası Kurumuna (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV)) işsiz olduktan sonraki bir hafta içinde başvuruda bulunması ve ayrıca iş arayan olarak kayıt yaptırması gerekmektedir. WW sadece yeterli bir çalışma geçmişi olan çalışanları kapsar, yani bir başvuru sahibinin işsiz kalmadan önce son 36 hafta içinde en az 26 hafta çalışmış olması gerekir. Eğer öyleyse, çalışma haftası gereksinimi karşılanır. Ayrıca, işsizlik durumu kendi hatası (örneğin iş sözleşmesinin kendi fesih) nedeniyle olmamışsa eğer çalışan sadece işsizlik ödeneği için uygundur.[30][33]

Yararlar[değiştir | kaynağı değiştir]

WW yoluyla elde edilen yararlar kazanca ilişkindir ve iki ay boyunca günlük önceki kazançların yüzde 75'i (haftada 5 iş gününe dayanan) tutarındadır. Bu iki aydan sonra yararlar %70 oranındadır. Yarı zamanlı çalışma, çalışma saatlerinin bir kısmının hesaplanmasıyla dikkate alınır. Bu yarar asgâri gelirden daha az ise, işsizlerin miktarı özetlemek için Ek Ödenekler Yasası (Toeslagenwet) yoluyla takviye etme olasılığı vardır. Önceki on iki aydaki tüm işler, eğer bir iş değişikliği yapılmışsa, faydaların hesaplanmasına dâhil edilir. Yararları sürekli bir süre boyunca elde etmek için işsizlerin etkin olarak iş araması gerekir. Ayrıca, işsizliğin başlamasından üç ve on iki ay sonra e-koçluğa katılım gerekmektedir. Bir yıllık işsizlikten sonra bir iş bulma kurumuna kaydolmak gerekir.

Tartışmalı konular[değiştir | kaynağı değiştir]

İşgücü piyasası ve sosyal refah[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda işgücü piyasası, çalışanların işten çıkarılmasına ilişkin işverenlere yönelik katı düzenlemelere sahiptir, ancak Haziran 2014’e kadar Temsilciler Meclisi bu düzenlemeleri gevşetmeyi kabul etmiştir. Çalışanların maliyetleri ve işten çıkarılma maliyetleri nedeniyle, iş gücünün büyük bir kısmı (iş gücünün yaklaşık %15'i) bağımsız tek kişilik bir şirkettir (ZZP). Bağımsızdırlar ve daha yüksek sosyal maliyetler olmadan teslim yoluyla ödeme alırlar. İşgücünün bir başka büyük kısmı geçici işgücü olarak işe alınır. Devlet işsizlik yardımları, belirli bir en az süre için, bu genellikle 26 haftadır, çalıştıkları sürece, işten çıkartılan çalışanlar için üç yıla kadar (ayda en fazla 2500 avro) çalışanın son kazanılan maaşının %70'i yararına kullanılabilir. Ayrıca, serbest meslek sahibi bireyler (zelfstandingen zonder personnel (ZZP)) otomatik olarak Werknemersverzekeringen kapsamında değildir ve işsizlik, hastalık veya maluliyet sigortasına kaydolmak zorunda değildirler. Bu nedenle serbest meslek sahibi bireylerin kendilerini özel sigorta şirketlerine kaydettirmeleri gerekmektedir.[32][34]

Emeklilik yaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Her Hollanda vatandaşı 67 yaşından itibaren AOW (AOW, Algemene Ouderdomswet, Genel Yaşlılık Emeklilik Yasası) uyarınca devlet emekli maaşı alır. Evli çiftler veya birlikte yaşayanlar kişi başına asgâri ücretin %50'sini alırlar ve tek bir kişi asgari ücretin %70'ini alır. Çoğu (yaklaşık %70) özel emeklilik fonlarından ek emeklilik maaşı alır. Çalışanlar sektör emeklilik fonlarına katılmakla yükümlüdürler. Toplamda, emeklilik fonlarının miktarı 2015 yılında 17 milyondan az kişi sayısı için 1400 milyarın üzerindeydi. Çalışanlar ortalama olarak son maaşlarının yaklaşık %70'ini alırlar. Ekonomik kriz[hangileri?] sırasında ve düşük faiz oranları nedeniyle, emeklilik fonları enflasyona ayak uydurmakta güçlük çekti. Hollanda emeklilik sistemi dünyanın en iyilerinden biri olarak kabul edilir.[35][36]

Eşitsizlik ve yeniden dağıtım[değiştir | kaynağı değiştir]

Gini katsayısı 25.1 (2013) olan Hollanda'da gelir eşitsizliği nispeten düşüktür. Bununla birlikte, hanehalkı refah dağılımlarında ölçülen eşitsizlik yüksektir, ilk %1, tüm net servetin %24'üne sahipken, ilk %10'u servetin %60'ına sahiptir. Dahası, Hollanda'da, yaşla ilgili olarak büyük zenginlik eşitsizlikleri sürmekte olup, 35 yaşın altındaki kişilerin %10'u yaşlı işçiler kadar gelire sahiptir. Bu, ev sahipliğinin düşük vergilendirilmesinin ve zengin hanelere yarar sağlayan cömert ipotek faizinin çıkarılabilirliğinin bir sonucudur.[37] Verimli emekli aylıkları nedeniyle, emekli aylığıyla ilgili tasarruf, Hollanda'daki zenginliğin en önemli kısmıdır, ancak eşitsizliği artıran sermaye geliri vergisine tabi değildir.

Konut ipoteği faiz indirimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda, dünyada ipoteğe ödenen faizin neredeyse tamamen gelir vergisinden düşülebildiği az sayıda ülkeden biriydi. 2013'ten beri büyük değişiklikler yapıldı. Ev eşyalarının değerinin %116'sından fazlasının borçlanılmasına izin veren koşullar %106'ya düşmüştür ve halen her yıl sürekli olarak azaltılmaktadır. Kesinti aynı zamanda %50,5 ile sınırlıdır ve her yıl azalmaktadır. 2007-2008 Mali krizinin etkileriyle birlikte sonuç, bazı bölgelerde fiyatların %25 oranında düşmesiyle birlikte beliren konut kriziydi. Son yıllarda, en popüler şehirlerde bile yılda %10 ila %20 arasında bir iyileşme olduğu kendini göstermiştir.

Enerji sektörü[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Hollanda'da enerji

Doğal gaz[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Hollanda hastalığı
Hollanda'da doğal gaz imtiyazları. Bugün Hollanda, AB'deki tüm Doğal Gaz rezervlerinin %25'inden fazlasına sahiptir.

1959'da büyük Groningen doğal gaz sahasının keşfi ve daha sonraki on yıllar boyunca gerçekleşen büyük esintilerin Hollanda'da üretim sektöründe bir düşüşe yol açtığına inanılıyordu[26] ve bu Hollanda hastalığı teorisine yol açmıştı.[19]

Hollanda'nın Kuzey Denizi'ndeki petrol rezervleri önemsiz olmakla birlikte, Hollanda'da AB'deki doğal gaz rezervlerinin %25’i bulunmaktadır.[38] Hollanda'nın doğal gaz rezervlerinin (2014 itibarıyla) yaklaşık 600 milyar fit küp (yaklaşık 17 milyar metre küp) veya dünya toplamının yaklaşık %0.3'ü olduğu tahmin edilmektedir.[39] 2014-2015 yıllarında hükûmet, batan zemin, diferansiyel yerleşim seviyeleri ve mülklerde hasara neden olan titremeler (küçük depremler) nedeniyle Groningen ilinde gaz üretimini önemli ölçüde azaltmaya karar vermiştir ve üretimin her yıl yavaşça azaltılarak Groningen ilindeki üretimin, 2028'de tamamen durdurulması beklenmektedir.[40]

Sera salınımını azaltmak için, Hollanda hükûmeti, 2050 yılına kadar ülkedeki tüm evler için doğal gazdan uzaklaşan bir geçişi sübvanse etmektedir.[41]

Nükleer enerji[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha fazla bilgi: Hollanda'da nükleer enerji

Hollanda'da araştırmacılar 1930'larda nükleer enerji eğitimine başlamış ve 1955 yılında araştırma reaktörü Dodewaard'ın inşaatı başlatılmıştı. Araştırmacıların amacı, 1962 yılına kadar nükleer enerji teknolojisini tanıtmak ve fosil yakıtların yerini almasını sağlamaktı. 1968'de, elektrik şebekesine nükleer bir test reaktörü bağlandı. Bu birim 1997 yılında kapatıldı. 1970'lerde Hollanda, harcanan nükleer yakıtın yeniden işlenmesini gerektiren bir politika seçti. 1984 yılında hükûmet, tüm orta ve düşük seviyedeki radyoaktif atıklar ve nihâi bertarafı içeren araştırma stratejileri için uzun vadeli (100 yıl) bir depolama tesisi kurmaya karar verdi. Eylül 2003’te, Merkezî Radyoaktif Atık Örgütü, üst düzey atıklar için geçici bir depolama tesisi kurdu. Hollanda'nın tek ticari nükleer reaktörü, 1973'te faaliyete geçen Borssele'dir ve 2011 itibarıyla ülke elektriğinin yaklaşık %4'ünü üretmektedir.[42] Eski Dodewaard Nükleer Santrali sonradan ulusal şebekeye bağlanan ancak 1997'de kapatılan bir test reaktörü idi. Delft'te, Delft Teknoloji Üniversitesi fizik bölümünün bir parçası olarak 2 MW'lık bir araştırma reaktörü bulunmaktadır. Bu reaktör enerji sağlama amaçlı değildir, ancak araştırmalara yönelik bir nötron ve pozitron kaynağı olarak kullanılır.

1994 yılında, Hollanda Krallığı Genel Meclisi nükleer atık yönetimi üzerine bir tartışma sonrasında nükleer enerjiyi ortadan kaldırmak için oy kullandı. 1997'de Dodewaard'daki elektrik santrali kapatıldı ve hükûmet, Borssele'nin işletme lisansını 2003'te sonlandırmayı planladığını duyurdu. Bu, en yüksek güvenlik ölçütlerine uyması durumunda, 2034'e ertelendi. 2010 seçimlerinden sonra, yeni hükûmet nükleer gücü genişletmeye açıktı. Borssele'nin mülkiyetini paylaşan her iki şirket de yeni reaktörler inşa etmeyi teklif etmektedir.[43][44] Ocak 2012'de Delta, ikinci bir nükleer santral inşa etmeye başlama kararını ertelediğini açıkladı.

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

2011'de Hollanda 11,3 milyon yabancı turist tarafından ziyaret edildi.[45] 2012 yılında Hollanda turizm işkolu, ülkenin GSYİH'sine toplamda %5,4 ve istihdamına toplamda %9,6 oranında katkı sağlamıştır. Sırasıyla GSYİH ve istihdama toplam katkı olarak 147. ve 83. küresel sıralama ile turizm, Hollanda ekonomisinin nispeten küçük bir işkoludur.[46] Kuzey Hollanda 2011'de yabancı turistler için en popüler eyaletti. 11,3 milyon turistin 6 milyonu Kuzey Hollanda’yı ziyaret etmiştir. Güney Hollanda ise 1,4 milyon turistle ikinci oldu. Almanlar, Britanyalılar ve Belçikalılar, sırasıyla 3, 1.5 ve 1.4 milyon yabancı turistin çoğunluğunu oluşturmuştur.[47] Hollanda'da yedi Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. Hollanda, sanatsal ve zengin tarihi mirası ile ünlüdür.

Veri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki tablo 1980-2018 yılları arasındaki temel ekonomik verileri göstermektedir. %2'nin altındaki enflasyon yeşildir.[48][49]

Yıl GSYİH
(milyar Euro olarak) 		Kişi başına GSYİH
(Euro olarak) 		GSYİH artışı
(reel) 		Enflasyon oranı
(Yüzde olarak) 		İşsizlik
(Yüzde olarak) 		Devlet borcu
(GSYİH'nın %'si)
1980 170.7 12,066 n/a n/a %3.4 %44.6
1981 artış179.0 artış12,566 azalış%−0.5 ▲%6.8 ▲%4.6 ▲%48.0
1982 artış186.3 artış13,015 azalış−1.2 % ▲5.8 % ▲6.5 % ▲53.7 %
1983 artış193.5 artış13,471 artış1.8 % ▲2.9 % ▲8.3 % ▲59.8 %
1984 artış202.4 artış14,030 artış3.1 % ▲3.4 % ▼8.1 % ▲63.4 %
1985 artış211.5 artış14,593 artış%2.7 ▲%2.3 ▼%7.3 ▲%68.7
1986 artış218.3 artış14,981 artış%3.1 n/a ▼%6.5 ▲%70.6
1987 artış221.7 artış15,114 artış%1.9 ▼%−1.0 ▼%6.3 ▲%73.0
1988 artış231.2 artış15,661 artış%4.6 artış%0.5 ▼%6.2 ▲%75.5
1989 artış244.6 artış16,474 artış%4.4 artış%1.1 ▼%5.7 ▲%75.6
1990 artış258.8 artış17,311 artış%4.2 ▲%2.5 ▲%5.1 ▲%76.9
1991 artış273.4 artış18,143 artış%2.4 ▲%3.2 ▼%4.8 ▼%76.7
1992 artış285.0 artış18,771 artış%1,7 artış%1,8 ▲%4,9 ▲%77.4
1993 artış293.2 artış19,177 artış%1.3 artış%1.6 ▲%5.5 ▲%78.5
1994 artış308.1 artış20,030 artış%3.0 ▲%2.1 ▲%6.2 ▼%75.3
1995 artış325.3 artış21,045 artış%2.6 artış%1.3 ▲%7.1 ▼%73.1
1996 artış341.0 artış21,955 artış%3.6 artış%1.4 ▼%6.4 ▼%71.2
1997 artış365.0 artış23,378 artış%4.3 artış%1.9 ▼%5.5 ▼%65.6
1998 artış389.3 artış24,786 artış%4.5 artış%1.8 ▼%4.3 ▼%62.5
1999 artış414.8 artış26,237 artış%5.0 artış%2.0 ▼%3.5 ▼%58.1
2000 artış448.1 artış28,134 artış%4.3 ▲%2.3 ▼%3.1 ▼%51.4
2001 artış476.7 artış29,708 artış%2.1 ▲%5.1 Sabit%3.1 ▼%48.7
2002 artış494.5 artış30,621 artış%0.1 ▲%3.9 ▲%3.7 ▼%48.1
2003 artış506.7 artış31,228 artış%0.3 ▲%2.2 ▲%4.8 ▲%49.3
2004 artış523.9 artış32,179 artış%2.0 artış%1.4 ▲%5.7 ▲%49.6
2005 artış545.6 artış33,431 artış%2.2 artış%1.4 ▲%5.9 ▼%48.9
2006 artış579.2 artış35,434 artış%3.5 artış%1.6 ▼%5.0 ▼%44.5
2007 artış613.3 artış37,436 artış%3.7 artış%1.6 ▼%4.2 ▼%42.4
2008 artış639.2 artış38,864 artış%1.7 ▲%2.2 ▼%3.7 ▲%54.5
2009 azalış617.5 azalış37,359 azalış%−3.8 artış%1.0 ▲%4.3 ▲%56.5
2010 artış631.5 artış38,008 artış%1.3 artış%0.9 ▲%5.0 ▲%59.3
2011 artış642.9 artış38,515 artış%1.6 ▲%2.5 Sabit%5.0 ▲%61.6
2012 artış645.2 azalış38,506 azalış%−1.0 ▲%2.8 ▲%5.8 ▲%66.3
2013 artış652.7 artış38,844 azalış%−0.1 ▲%2.6 ▲%7.3 ▲%67.8
2014 artış663.0 artış39,313 artış%1.4 artış%0.3 ▲%7.4 ▲%68.0
2015 artış683.5 artış40,353 artış%2.0 artış%0.2 ▼%6.9 ▼%64.6
2016 artış702.6 artış41,259 artış%2.2 artış%0.1 ▼%6.0 ▼%61.8
2017 artış737.0 artış43,001 artış%2.9 artış%1.3 ▼%4.9 ▼%56.7
2018 artış772.7 artış44,950 artış%2.5 ▲%2.3 ▼%3.8 ▼%54.4

En büyük şirketler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda, birçok büyük çokuluslu şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Royal Dutch Shell, gelir bakımından Hollanda'nın en büyük şirketidir ve 2009 yılına kadar dünyanın en büyük şirketiydi,[50] ancak 7.sıraya düşmüştür. Diğer tanınmış çokuluslu şirketler, Rotterdam’da bulunan Unilever hariç, Amsterdam'da genel merkezi olan Heineken, Ahold, Philips, TomTom, Randstad ve ING’dir. EADS, LyondellBasell ve IKEA gibi Hollanda kökenli olmayan binlerce şirket, cazip kurumlar vergisi seviyelerinden dolayı merkezlerini Hollanda'da bulundurmaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Hollanda'nın 2011 yılı itibarıyla en büyük şirketleri aşağıdaki gibidir:

Rank[51] Name Merkez Gelir
(milyar €)		 Kâr
(milyar €)		 Çalışan sayısı
(Dünya çapında)
01. Royal Dutch Shell Lahey 378,152 20,127 97,000
02. ING Group Amsterdam 147,052 3,678 106,139
03. Aegon Lahey 65,136 2,330 27,474
04. Airbus Leiden 60,597 732 121,691
05. LyondellBasell Industries Rotterdam 41,151 N.A. 14,000
06. Royal Ahold Amsterdam 39,111 1,130 122,027
07. Royal Philips Electronics Amsterdam 33,667 1,915 119,001
08. Rabobank Group Utrecht 32,672 3,552 58,714
09. GasTerra Groningen 24,313 48 188
010. Heineken Holding Amsterdam 21,684 954 65,730
- SHV Holdings Utrecht 21,202 799 50,300
- Akzo Nobel Amsterdam 20,419 999 55,590

Birleşme ve Devralmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda'da 1985 ve 2018 arasında 22.484 kurumsal anlaşma yapılmıştır. Bu, toplamda 2,226,6 milyar ABD doları tutarındadır. En çok anlaşma yapılan yıl, 1.169 anlaşma ile 2000 yılı olmuştur. Bununla birlikte, 2007 yılında neredeyse 394.9 milyar ile en fazla yaratılan katma değer ardından, dünya finansal krizi sırasında ciddi bir çöküş yaşandı.

Hollanda'dan dışarıya açılan en önemli anlaşmaların bir listesi:

Duyurulma Tarihi Alıcı Adı Alıcı Endüstrisi Alıcı Ulus Hedef Adı Hedef Endüstrisi Hedef Ulus İşlem Değeri (milyar $)
25 Nisan 2007 RFS Holdings BV Finansal hizmetler Hollanda ABN-AMRO Holding NV Bankacılık Hollanda 98,189.19
19 Mart 2007 Barclays PLC Bankacılık Birleşik Krallık ABN-AMRO Holding NV Bankacılık Hollanda 92,606.80
28 Ekim 2004 Royal Dutch Petroleum Co Petrol & Gaz Hollanda Shell Transport & Trading Co Petrol & Gaz Birleşik Krallık 74,558.58
4 Ağustos 2015 Royal Dutch Shell PLC Petrokimya Hollanda BG Group PLC Petrol & Gaz Birleşik Krallık 69,445.02
2 Mart 2016 CNAC Saturn (NL) BV Kimya Hollanda Syngenta AG Kimya İsviçre 41,840.11
27 Ocak 2006 Mittal Steel Co NV Metalurji & Madencilik Hollanda Arcelor SA Metalurji & Madencilik Lüksemburg 32,240.47
3 Eylül 2017 PPG Industries Inc Kimya ABD Akzo Nobel NV Kimya Hollanda 26,560.76
4 Ağustos 2015 Royal Dutch Shell PLC Petrokimya Hollanda Royal Dutch Shell PLC Petrokimya Hollanda 25,000.00
29 Eylül 2008 The Netherlands Devlet Fonu Hollanda Fortis Bank Nederland(Holding) Bankacılık Hollanda 23,137.31
10 Nisan 2010 VimpelCom Ltd Telekomünikasyon Hollanda Weather Investments Srl Telekomünikasyon Hizmetleri İtalya 22,382.31

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "5. Report for Selected Countries and Subjects" [5. Seçilmiş Ülkeler ve Konular İçin Rapor]. Dünya Ekonomik Görünüm Veritabanı (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. 1 Nisan 2019. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  2. ^ "GDP growth rate remains 0.5 percent in Q4 2018" [GSYİH büyüme hızı 2018 yılının 4. çeyreğinde yüzde 0,5 olarak kaldı] (İngilizce). Central Bureau of Statistics (CBS). 26 Mart 2019. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. İstatistik Hollanda (CBS) tarafından yapılan ikinci tahmine göre, gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), 2018'in 4. çeyreğinde 2018'in 3. çeyreğine göre yüzde 0,5 büyüme gösterdi. İkinci GSYİH tahmini, her çeyreğin bitiminden 90 gün sonra yayınlanmaktadır. (According to the second estimate conducted by Statistics Netherlands (CBS), gross domestic product (GDP) showed 0.5 percent growth in Q4 2018 relative to Q3 2018. The second GDP estimate is published 90 days after the end of each quarter.) 
  3. ^ "GNI per capita, Atlas method (current US$), World Bank national accounts data, and OECD National Accounts data files" [Kişi başına GSMH, Atlas yöntemi (geçerli ABD Doları), Dünya Bankası ulusal hesap verileri ve OECD Ulusal Hesap veri dosyaları.] (İngilizce). World Bank, data.worldbank.org. 2017. 1 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  4. ^ "5. Report for Selected Countries and Subjects" [5. Seçilmiş Ülkeler ve Konular İçin Rapor] (İngilizce). Uluslararası Para Fonu. 2016. 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  5. ^ "Consumer prices 2.1 percent up in October" [Tüketici fiyatları Ekim ayında %2,1 arttı] (İngilizce). 2018. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. }
  6. ^ Wildeboer Schut, Jean Marie; Hoff, Stella (2 Mart 2017). "Verwachte armoede in 2015–2017" [2015-2017'de yoksulluk bekleniyor] (Felemenkçe). Sociaal en Cultureel Planbureau, scp.nl. 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  7. ^ "Unemployment down to 3.7 percent" [İşsizlik yüzde 3,7'ye düştü] (İngilizce). Centraal Bureau voor de Statistiek, cbs.nl. 2018. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2018. 
  8. ^ "Unemployment below pre-crisis level for the first time" [İşsizlik ilk kez kriz öncesi seviyenin altında] (İngilizce). Centraal Bureau voor de Statistiek, cbs.nl. 18 Nisan 2019. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  9. ^ "Wages and Taxes for the Average Joe in the EU 2" [AB 2 sıradan ortalama için ücret ve vergiler] (PDF). Langlophone.com. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  10. ^ "Average net salary" [Ortalama net maaş]. Reinisfischer.com. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  11. ^ "Ease of Doing Business in Netherlands" [Hollanda'da İş Yapma Kolaylığı] (İngilizce). Doingbusiness.org. 2018. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  12. ^ "Export Partners of The Netherlands" [Hollanda'nın İhracat Ortakları] (İngilizce). CIA World Factbook. 2016. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2016. 
  13. ^ "Import Partners of The Netherlands" [Hollanda'nın İthalat Ortakları] (İngilizce). CIA World Factbook. 2016. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2016. 
  14. ^ "Government budget surplus up to 1.5 percent in 2018". Centraal Bureau voor de Statistiek, cbs.nl. 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2018. 
  15. ^ a b "Budget surplus up to 1.9 percent of GDP in mid-2018" [2018 ortasında GSYİH'nın yüzde 1,9'una kadar olan bütçe fazlası] (İngilizce). Centraal Bureau voor de Statistiek, cbs.nl. 24 Eylül 2018. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  16. ^ "Sovereigns rating list" [Egemenlerin derecelendirme listesi]. Standard & Poor's. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  17. ^ a b c Rogers, Simon; Sedghi, Ami (15 Nisan 2011). "How Fitch, Moody's and S&P rate each country's credit rating" [Fitch, Moody's ve S&P her ülkenin kredi notunu nasıl değerlendiriyor?]. The Guardian. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2011. 
  18. ^ "Scope affirms the Kingdom of the Netherlands' long-term credit rating at AAA with Stable Outlook" [Scope, Hollanda Krallığı’nın uzun vadeli kredi notunu AAA Dengeli Görünüm olarak doğruladı]. Scope Ratings. 16 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2019. 
  19. ^ a b c Banning, Cees (17 Haziran 2009). "The Dutch curse: how billions from natural gas went up in smoke" [Hollanda laneti: doğal gazdan milyarlarca duman nasıl yükseldi]. NRC Handelsblad. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. Elli yıl önce, Hollanda'da büyük doğal gaz rezervleri keşfedildi. Elde edilen 211 milyar avroluk ekstra gelir, Hollanda'nın yarım asır boyunca varlıklarının ötesinde yaşamasına izin verdi. ... Doğal gazdan beklenmeyen gelir Hollanda ekonomisi üzerinde ters etki yarattı. Geçtiğimiz birkaç on yıl boyunca, Groningen Üniversitesi'nde emekli bir kamu maliyesi profesörü olan Flip de Kam'a göre, Hollanda, doğal gaz milyarları sayesinde imkânlarının ötesinde yaşıyor. (Fifty years ago, huge natural gas reserves were discovered under the Netherlands. The resulting 211 billion euros in extra revenue allowed the Netherlands to live beyond its means for half a century. ... The unexpected revenue from natural gas had a perverse effect on the Dutch economy. For the past few decades, says Flip de Kam, a retired professor of public finance at Groningen university, the Netherlands has been living beyond its means thanks to the natural gas billions.) 
  20. ^ "Kerncijfers - arbeid" [Anahtar rakamlar - emek]. Centraal Bureau voor de Statistiek. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2012. 
  21. ^ "Unemployment falls below 4 percent" [İşsizlik yüzde 4'ün altına düşüyor]. CBS. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2018. 
  22. ^ "Begrotingstekort 2011 valt hoger uit" [2011 bütçe açığı daha yüksek]. z24. 17 Şubat 2012. 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2012. 
  23. ^ "CBS StatLine - Overheid; Overheidssaldo en overheidsschuld" [CBS StatLine - Hükümet; Bütçe dengesi ve devlet borcu]. Statline.cbs.nl. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  24. ^ "Missing File" (PDF). 1.worldbank.org. 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  25. ^ Loyen, Reginald (2003). Struggling for Leadership: Antwerp-Rotterdam Port. Competition 1870–2000 [Liderlik için Mücadele: Antwerp-Rotterdam Limanı. Rekabet 1870-2000]. Springer. ISBN 978-3-7908-1524-5. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  26. ^ a b "The Dutch Disease" [Hollanda Hastalığı] (26 Kasım 1977). The Economist, s.82–83.
  27. ^ "General government final consumption expenditure (% of GDP)" [Genel hükûmet nihai tüketim harcaması (GSYİH'nın %'si)]. Dünya Bankası. 1 Ocak 2013. 10 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  28. ^ "Main national accounts tax aggregates" [Ana ulusal hesaplar vergi toplamları]. EUROSTAT. 1 Nisan 2013. 1 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  29. ^ "Total tax revenue as percent of GDP" [GSYİH'nın yüzdesi olarak toplam vergi geliri]. OECD. 1 Ocak 2013. 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  30. ^ a b c "Your social security rights in the Netherlands" (PDF). ec.europa.eu. 2013. 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  31. ^ "SVB home - SVB" (İngilizce). Sociale Verzekeringsbank, svb.nl. 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  32. ^ a b c "Social security in the Netherlands: Your Dutch social security benefits" (İngilizce). 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 
  33. ^ a b c d Roebroek, Joop M. (2016). Dixon Scheurell, John Robert P. (Ed.). Social Welfare in Developed Market Countries. Routledge. ss. 147-189. ISBN 9781317366775. 
  34. ^ "OECD - Social Policy Division - Directorate of Employment, Labour and Social Affairs : Country chapter - Benefits and Wages : The Netherlands" (PDF). OECD, oecd.org. 2002. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  35. ^ "Belangrijkste punten uit het Lente-akkoord" [Bahar Anlaşması’nın kilit noktaları]. Trouw (Felemenkçe). 17 Mayıs 2012. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  36. ^ "KINGDOM OF THE NETHERLANDS—NETHERLANDS" (PDF) (İngilizce). Uluslararası Para Fonu, imf.org. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  37. ^ "In It Together Why Less Inequality Benefits All... in the Netherlands" (PDF). OECD, oecd.org. 2015. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ocak 2018. 
  38. ^ "The hunt for gas and oil reserves that are more difficult to extract" [Çıkarılması daha zor olan gaz ve petrol rezervleri için avlanma] (İngilizce). EBN. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  39. ^ Berend Scheffers (2015), Focus on Dutch Oil and Gas 2015 (PDF), EBN B.V., ebn.nl, s. 10, 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 11 Haziran 2019 
  40. ^ "Nederland stopt helemaal met gas uit Groningen" [Hollanda, Groningen'den gelen gazları kullanmayı tamamen bıraktı] (Felemenkçe). NOS Jeugdjournaal, jeugdjournaal.nl. 29 Mart 2018. 13 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  41. ^ "Van der Pekbuurt gaat als eerste Amsterdamse wijk van het aardgas af" [Van der Pekbuurt, Amsterdam'da doğal gazı elden çıkaran ilk ilçedir] (Felemenkçe). 1 Ekim 2018. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2019. 
  42. ^ "Nuclear Power in the Netherlands" [Hollanda'da Nükleer Enerji] (İngilizce). World Nuclear Association (WNA). Ocak 2011. 27 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  43. ^ Orlowski, Andrew (10 Şubat 2011). "Holland slashes carbon targets, shuns wind for nuclear" [Hollanda karbon hedeflerini düşürdü, nükleer için rüzgardan vazgeçti]. The Register. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  44. ^ Gassmann, Michael (8 Şubat 2011). "Energiepolitik: Holland plant strahlende Zukunft" [Enerji politikası: Hollanda parlak bir gelecek planlıyor] (Almanca). Financial Times Deutschland. 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  45. ^ "UNWTO Tourism Highlights, 2013 Edition". United Nations World Tourism Organization. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013. 
  46. ^ "Netherlands Economic Impact Report". World Travel & Tourism Council. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013. 
  47. ^ "Toerisme en recreatie in cijfers 2012" (Felemenkçe). Statistics Netherlands. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013. 
  48. ^ "Report for Selected Countries and Subjects" [Seçili Ülkeler ve Konular İçin Rapor] (İngilizce). Uluslararası Para Fonu, imf.org. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2018. 
  49. ^ "Report for Selected Countries and Subjects" [Seçili Ülkeler ve Konular İçin Rapor] (İngilizce). Uluslararası Para Fonu, imf.org. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2019. 
  50. ^ "Global 500 2009" (İngilizce). Fortune. 15 Mayıs 2014. 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  51. ^ "Global 500 - Fortune". Fortune. 14 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
Kaynaklar

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • van Riel, Arthur. "Review: Rethinking the Economic History of the Dutch Republic: The Rise and Decline of Economic Modernity Before the Advent of Industrialized Growth," The Journal of Economic History, Vol. 56, No. 1 (Mar. 1996), pp. 223–229 in JSTOR
  • de Vries, Johan. "Benelux, 1920–1970," in C. M. Cipolla, ed. The Fontana Economic History of Europe: Contemporary Economics Part One (1976) pp 1–71
  • Vlekke, Bernard H. M. Evolution of the Dutch Nation (1945) 382 pp. online edition28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Wintle, Michael P. An Economic and Social History of the Netherlands, 1800–1920: Demographic, Economic, and Social Transition (Cambridge University Press, 2000) online edition21 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • van Zanden, J. L. The Economic History of The Netherlands 1914–1995: A Small Open Economy in the 'Long' Twentieth Century (Routledge, 1997) excerpt and text search4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hollanda_ekonomisi&oldid=30762478" sayfasından alınmıştır