II. Svend

Vikipedi, özgür ansiklopedi

II. Svend
Danimarka kralı
Hüküm süresi1047 - 1076
Önce gelenI. Magnus
Sonra gelenIII. Harald
Doğum1019
İngiltere
Ölüm1076
Søderup
DefinRoskilde Katedrali, Sjaelland, Danimarka
HanedanEstridsen
BabasıUlf Jarl
AnnesiEstrid Svendsdatter

II. Svend Estridsson Ulfsson (Eski Nors dili: Sveinn Ástríðarson, Danca: Svend Estridsen) (~1019 - 28 Nisan 1076[1][2]) 1047-1076 yılları arasında Danimarka kralıdır. Babası asilzade Ulf Jarl annesi ise Estrid Svendsdatter'dir. Üç kez evlenmiş ve en az 20 çocuk sahibi olmuştur. Gelecekte tahta çıkacak beş Danimarka kralının babasıdır.[a] Savaşta cesaretli olsa da, ordu komutanı olarak o kadar başarılı olamamıştır.[3]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tahta çıkışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Svend İngiltere'de Norveçli Ulf Jarl ve Estrid Svendsdatter'in[b] oğlu olarak dünyaya gelmiştir.[3] Annesi Estrid Danimarka kralı Sweyn Çatalsakal'ın kızı ve yine Danimarka kralı olan Knud'un kız kardeşidir. Svend askerî bir önder olarak yetiştirilmiş, bir süre İsveç kralı Anund Jacob Ordusunda görev yapmıştır. 1040 yılında Elbe-Weser bölgesini yağmalarken yakalansa da kısa bir süre sonra serbest bırakılmıştır.[4]

Svend, İngiltere'de de hakim durumda olan Danimarka Hanedanı'ndan kral Harthacnut (birinci dereceden kuzeni)[3] tarafından "jarl"[c] yapılmıştır. Harthacanute ile birlikte Norveç kralı I. Magnus'a karşı savaşsa da başarısız olmuştur.[4] 1042 yılında Harthacanute ölünce Magnus Danimarka tahtında hak iddia eder.[5] Magnus'un ordusunda görev alan Svend[4] savaş meydanında oldukça başarılı olacak, beraberindeki derebeyleriyle birlikte Magnus'a başkaldırınca İsveç'e kaçmak durumunda kalacaktır.

Magnus ile Svend arasındaki taht kavgası 1045 yılına kadar sürecektir. Bu tarihte Magnus'un amcası Harald Hardrada sürgünden Norveç'e döner. Harald ve Svend güçlerini birleştirince Magnus Norveç krallığını Harald ile bölüşmeyi kabul edeceğini açıklar.[3] 1047 yılında Magnus ölünce Harald Norveç krallığını, Svend ise Danimarka krallığını alır.[5]

Harald Hardrada ile anlaşmazlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Magnus'un vasiyeti gereğince Norveç ve Danimarka'yı paylaşan Harald ve Svend kısa süre sonra birbirlerine düşerler. Danimarka'yı Svend'e bırakmak istemeyen Harald uzun sürecek bir savaşı başlatmış olur.[4] Uzun süren mücadelenin ardından iki kral yenişemeyecek ve birbirlerini tanımak zorunda kalacaktır. 1064 yılında Danimarka'daki hak iddialarından vazgeçen Harald,[3] Svend tarafından Norveç kralı olarak tanınır. Harald ise İngiltere tahtında hak iddia etmek üzere sefer hazırlıklarına başlar.[d]

İktidarı[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Svend adına bastırılan sikke
Sven Estridson pendant, Mildenhall, Suffolk. British Museum.
Sven Estridson madeni parası. British Museum.

Svend'in Danimarka Hanedanına annesi üzerinden bağlı olduğundan buna vurgu yapmak üzere Estridsson[e] soyadını kullanacaktır.[4] Svend iktidarını sağlamlaştırmak için Kilise ile ilişkilerini iyi tutmaya ve komşularıyla iyi ilişkiler içinde olmaya çalışır.[3] Oğlu Knud Magnus'un Papalık tarafından kral olarak tanınmasını istese de oğlu Roma yolunda hayatını kaybedecektir. Aynı zamanda Danimarka'nın birliğini sağlamış olan I. Harald'ın azizlik mertebesine yükseltilmesine çalışsa da başarısız olur. Bu dönemde Kutsal Roma Cermen İmparatoru III. Heinrich ile Konstantinopolisli I. Baudouin'e karşı ittifak yapar.

Harald Hardrada'nın Stamford Bridge Muharebesinde yenilip öldürülmesinin ardından yapılan Hastings Muharebesi sonrasında Normanlar tarafından fethi üzerine İngiltere ile ilgilenmeye başlar.[f] Henüz iktidarını sağlamlaştıramamış ve Kuzey Seferine çıkmak zorunda kalmış olan I. William'a karşı son Anglo-Sakson varis Edgar Atheling ile güçlerini birleştirir. 1069 yılında York'u ele geçirir. William tarafından kendisine verilen yüklü Danegeld fidyesi sonrası İngiltere'yi terk etmeye razı olur, yalnız bıraktığı Edgar ise İskoçya'ya kaçar. Svend 1074 yılında bir kez daha İngiltere'ye saldırsa da başarısız olacaktır.[4]

Kilise ile ilişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Svend, görevde bulunan Bremen başpikoposu Adalbert von Bremen'in Danimarka'daki kilise kadrolarını Almanlarla doldurmasından çekindiği için Danimarka Kilisesinin bağımsızlığını sağlayabilmek için İngiltere'den Danimarka kökenli din adamları getirtir.[8] 1060 yılında ülke sekiz piskoposluk bölgesine bölünür.[9] Svend bu sayede başpiskopos Adalbert 1072 yılında ölünce doğrudan Papalık Devleti ile ilişki kurabilecek duruma gelir.

Svend, Danimarka'nın Avrupa'nın diğer bölgeleriyle rahat iletişim halinde olması için Latince bilenleri davet eder. Bu kapsamda halkı eğitmek için bölgeye gelenler arasında ünlü tarihçi Adam von Bremen[g] da bulunmaktadır. Svend, tüm Danimarka çapında kilise yapımını teşvik etmiştir.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Svend Aabenraa yakınlarındaki Søderup'daki çiftliğinde hayata veda eder.[1][2] Kralın naaşı Sjaelland'daki Roskilde Katedralinde toprağa verilir. Oğullarından beş tanesi Danimarka tahtına çıkacağı için kralların babası olarak da bilinir.[10]

Geleneği[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Svend değişmekte olan Danimarka toplumsal yapısında çok önemli bir yere oturur. Svend Danimarka'nın son Viking ve ilk feodal kralı olarak tanımlanır. Bölgede yerleşmekte olan feodalizm sayesinde kilise ile toprak sahibi derebeyleri monarşiye karşı güçlenirken köylüler toprağa bağlı hale gelecektir.[11]

Svend Kilise ile kurduğu ittifakla monarşiyi sağlanlaştırmak ister. Bunun altyapısını piskoposluk bölgelerinin kurulmasıyla sağlar. Siyasi olarak bağımsızlığının bir simgesi olarak kurmak istediği İskandinav Başpikoposluğu oğlu I. Eric tarafından gerçekleştirilecektir.[8]

Dönemin çoğu kralının aksine okuma yazma bildiği anlaşılan Svend, Papa VII. Gregorius ile kişisel olarak da dost olmuştur.[8] Tarihçi Adam von Bremen'a anlattıklarının yazılı hale gelmesi sayesinde 9 ve 10. yüzyıl Danimarka ve İsveç tarihi hakkında değerli eserler günümüze kadar gelmiştir.

Soyağacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Svend'in ilk evliliği İsveç kralı Anund Jacob'un kızı Gyda ileydi. 1050 yılındaki ikinci evliliği Gyda'nın üvey annesi Gunnhildr Sveinsdóttir ile olur. Harald Hardrada'nın ölümünün ardından Svend onun dul eşi Tora Torbergsdatter ile evlenecektir. Hayattayken de çok sayıda cariyesi bulunan Svend'in en az 20 çocuğu olduğu bilinmektedir.[3]

Gunnhildr'den:

  1. Svend Svendsen, genç yaşta ölür[3]

Farklı cariyelerinden:[3]

  1. Knud Magnus
  2. III. Harald (ö. 1080)
  3. IV. Knud(ö. 1086)
  4. I. Olaf (ö. 1095)
  5. I. Erik (ö. 1103)
  6. Ulf Svendsen (ö. 1104)
  7. Benedict Svendsen (ö. 1086)
  8. Bjørn Svendsen, Nordalbingien Dükü (ö. 1100)[12]
  9. Niels (ö. 1134)
  10. Sigrid Svendsdatter (ö. 1066), Prens Gottschalk'ın eşi
  11. Ingerid, Norveç kralı III. Olaf'ın eşi
  12. Svend Svendsen
  13. Haçlı Sweyn (ö. 1097)
  14. Thorgils Svendsen
  15. Sigurd Svendsen[3]
  16. Guttorm Svendsen
  17. Ømund Svendsen
  18. Gunhild Svendsdatter (Helene)
  19. Ragnhild Svendsdatter

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Tahta çıkacak oğulları şunlardır: III. Harald, V. Knud, I. Olaf, I. Erik ve Niels
  2. ^ Svensdatter ismi, Sven'in kızı anlamındadır.
  3. ^ Günümüzdeki Anglo-Sakson Earl unvanının İskandinav karşılığıdır.
  4. ^ Artık Norveç kralı III. Harald[5] olarak bilinen Harald Hardrada 1066 yılındaki Stamford Bridge Muharebesinde Harold Godwinson'a yenilecek ve hayatını kaybedecektir.
  5. ^ Estrid'in oğlu anlamındadır.
  6. ^ II. Svend taht üzerinde hak sahibi olmasına rağmen[6] 1069 yılına kadar taht üzerinde hak iddia etmedi.[7]
  7. ^ Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum adlı 1076 tarihli eserin yazarıdır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

  1. ^ a b Steenstrup, Johannes C. H. R. (1903). "Svend Estridsen". Bricka, Carl Frederik (Ed.). Dansk Biografisk Leksikon (Danca). 17. Kjøbenhavn: Gyldendalske Boghandels Forlag (F. Hegel & Søn). s. 4. Erişim tarihi: 22 Şubat 2007. Sweyn died at the royal estate Søderup in [the Duchy of] Schleswig April 28, 1076 (the Danish annals have, certainly incorrect, 1074) and was buried in Roskilde Cathedral. [S. døde paa Kongsgaarden i Søderup i Slesvig 28. April 1076 (de danske Aarbøger have, sikkert urigtig, 1074) og blev begravet i Roskilde Domkirke.] 
  2. ^ a b Ræder, J. G. F. (1871). "Danmark under Svend Estridsen og hans Sønner (Copenhagen, pp. 202-203)". archive.org. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2017. At Vilhelm er død før Kongen, meddeles af de ikke meget senere Skribenter Anonymus Roskild. (Lgb.I. S. 378) og Ætnothus (Lgb.III. S. 338). At fremdeles Svend Estridsen døde 1076 og ikke allerede 1074, er ligeledes hævet over enhver Tvivl; naar nu ikke destomindre en hel Række Kildeskrifter lader ham dø allerede 1074, saa synes dette at hænge sammen med det allerede tidlig opstaaede og hos Saxo opbevarede Sagn om, at Vilhelm døde faa Dage efter Kongen og af Sorg over hans Død. Det kan da tænkes , at man har draget Kongens Død tilbage til Bispens Dødsaar 1074, ligesom Nyere (t. Ex. Molbech, hist. Aarb. III S. 19) drage Bispens Dødsaar frem til 1076 for at faa Begges Dødsaar til at falde sammen." ... & ... "men derimod giver en ny Skrivelse, som Paven afsendte til Svend d. 17. April s. A. [1075], En det bestemte Indtryk, at der i Mellemtiden er foregaaet Noget, hvorved Svend har gjort sig Paven forbunden 
  3. ^ a b c d e f g h i j Bricka, Carl Frederik, Dansk Biografisk Lexikon, vol. XVII [Svend Tveskjæg – Tøxen], 1903, pp.3-5 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  4. ^ a b c d e f Stefan Pajung, Artikel: Svend Estridsen ca. 1019-1074/76 8 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., danmarkshistorien.dk, Aarhus University, Ocak 19, 2010
  5. ^ a b c Louise Kæmpe Henriksen, Historiske Personer – Svend Estridsen – konge af Danmark 1047-74. 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., vikingeskibsmuseet.dk
  6. ^ Stafford Unification and Conquest ss. 86-87
  7. ^ Bates William the Conqueror ss. 103-104
  8. ^ a b c Svend 2. Estridsen 17 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Gyldendal Åbne Encyklopædi
  9. ^ Diocese of Lund, Diocese of Odense, Diocese of Ribe, Diocese of Roskilde, Diocese of Schleswig, Diocese of Viborg, Diocese of Vestervig, and Diocese of Aarhus.
  10. ^ Huitfeldt, Arild. Danmarks Riges Krønike
  11. ^ Danmarks Historie II perbenny.dk
  12. ^ Kings and Queens of Denmark 12 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at JMarcussen.dk

Genel